Tbmm Sanayi Alt Komisyonu, Patent Kanunu'nda Değişiklik İçeren Tasarıya İlişkin Raporunu Hazırladı

Kubilay Çelik - TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu bünyesinde oluşturulan alt komisyon, Patent Haklarının Korunması Kanunu'nda değişiklik öngören tasarıya ilişkin raporunu hazırladı.

Alt komisyonda, tasarı metninde bazı teknik düzenlemeler yapıldı. İlgili sivil toplum örgütlerini ve firma temsilcilerini dinleyen komisyonun raporunda, patent hakkının kullanılmasına ilişkin eleştiri ve önerilere de yer verildi.

Türkiye'nin, Avrupa'daki patent başvurularında 8'inci, marka başvurularında birinci, tasarım başvurularında ise 2'nci sırada yer aldığı belirtildi. 2013 yılının ilk iki ayında, yerli patent başvurularında yüzde 35, tasarım başvurularında ise yüzde 20 oranında artış gerçekleştiği kaydedildi.

Patent alımlarının ardından, ürünle ilgili AR-GE faaliyetleri kapsamında yeni bir buluş ortaya çıkması halinde ''ek patent'' başvurusu olanağının korunması gerektiği ifade edilen raporda, şu an çok fazla uygulanmayan bu sisteme, yerli patent sayısı arttıkça daha fazla ihtiyaç duyulabileceği belirtildi. Türkiye'de 1995 yılından 2012 yılı sonuna kadar alınan 80 bin patentten yalnızca 248'inin ek patent başvurusu olduğu kaydedildi.

Patentlerde itiraz konusuna da değinilen raporda, özellikle bioteknolojik alanda bir itiraz söz konusu olduğunda, Türk Patent Enstitüsü'nün bu itirazları inceleyecek yeterli sayıda uzmanı bulunmadığına işaret edildi.

Raporda, 2013 yılı Nisan ayı kayıtlarına göre, Türkiye'de hizmet, ticaret ve sanayi mesleklerinde yaklaşık 2 milyon esnaf ve sanatkarın bulunduğu, bu nedenle Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu'nun, Türk Patent Enstitüsü Danışma Kurulu'nda yer alması gerektiği görüşüne yer verildi.

Patentte başvuru sürecinin uzamasının, kötü niyetli başvurular için haksız bir koruma sağladığı, buluşun ilgili olduğu alanı rekabete kapattığı ve başvuru sahibi için haksız tekel oluşturduğu, bu nedenle başvuru değerlendirme süresinin kısaltılması gerektiği vurgulandı.

Alt komisyon raporunda yer alan bazı öneri ve eleştiriler şöyle:

''Patent uygulamaları nedeniyle stratejik önemi olan yerli ilaç sanayi yavaş yavaş kaybediliyor. Endikasyon patenti ilaç sektörünü olumsuz etkiliyor. Jenerik ilaçlar üretilmediği için SGK, endikasyon patentli ürünler için daha yüksek fiyat ödüyor.

Tüm dünyada pahalı ilaçla mücadele için patent süreleri düşürülüyor. Türkiye'de 20 yıl patent koruma süresi bulunuyor. Hindistan ve Çin'de bu süreler daha kısa.

Türkiye'de satılan ilaçların yüzde 72'si sermaye bakımından değil üretim bakımından yerli. İlaçların yüzde 28'i ithal ediliyor.

İlaç sektörü bakımından, patentlerin kalitesi yükseltilmeli. Kalitesiz patentler yoluyla eşdeğer ilaçların pazara girişleri geciktiriliyor. Pazardaki rekabet engelleniyor. Daha ucuz olan jenerik ilaç piyasaya çıkarılana kadar devlet bu zarara katlanıyor.

Ülkemizde kamu maliyesi, kalitesiz patentler nedeniyle büyük zarara uğruyor. İlaç patent başvurularının incelenmek üzere yurt dışına gönderilmesi doğru değil. Kendi imkanlarımızla ilaç patentlerini inceleyebilmeliyiz.''

Raporda, ileri teknolojili ve rekabetin çok yüksek olduğu sektörlerde patentle ilgili nihai karara geç ulaşılmasının, rekabeti haksız şekilde engellediği, bu süreci daha da uzatacak olan ''onay sonrası itiraz'' prosedürünün, tasarı metninden çıkarılması önerildi. İtiraz süresinin üç ay ile sınırlandırılması gerektiği kaydedildi.

Yayıncı: Ali Eyvaz
Kaynak: AA