Bilecik'te 'Tarih ve Kültür Sohbetleri'

İstanbul Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Muharrem Varol, devlet politikalarının belirlenmesinde tekke mensuplarının birinci derecede etkin olmadığını bildirdi.

Yrd. Doç. Dr. Varol, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi Salonu'nda düzenlenen ''Tarih ve Kültür Sohbetleri'' kapsamında düzenlenen"19. Yüzyıl Osmanlı Toplumu'nda Tekke ve Tarikatlar" konulu konferansta, 2. Mahmut döneminde Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılışının önemli bir dönüm noktası olduğunu söyledi.

Menkıbelerle tarihi meseleler arasında çoğu zaman itilaf ve çatışmaların olduğunu anlatan Yrd. Doç. Dr. Varol, şöyle konuştu:
"Menkıbelerin içerisinde pek çok tahrip vardır. Menkıbeleri mutlak gerçeklik olarak kabul edecek olursak hakikate fasıl olamayız. Menkıbeyle tarihsel gerçeklik arasındaki kırılgan noktayı işaret eder. Bektaşiliğin kaldırılması aslında Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasına bağlı bir neticedir. Hacı Bektaş-i Veli'nin yeniçerinin piri olduğunu görürüz. Bektaşilik padişahlar tarafından her zaman saygıyla karşılanan bir tarikat haline gelmiştir. 2. Mahmut özellikle tarikatları düzenlemek adına bir takım icraatlarda bulunmuştur. Yeni orduda bir tarikatı öne çıkarmamıştır. Yeni orduda İslami ilmihal boyutuyla gündelik yaşantıda her Müslüman'ın yapması gereken ortak noktalar öne çıkarılmıştır. Tanzimat öncelikle bir takım muafiyetleri kesiyor.
Tanzimat aslında bir batılılaşma projesi. Tanzimat'ın ilk zamanlarında kaybedilen imtiyazlar ilerleyen süreçte bir bir elde edilmiş. Devlet politikaların belirlenmesinde tekke mensupları birinci derece de etkin değildir. Devletin tekke mensuplarından beklediği şey, kendi işlerini yapmasıdır. Devlet işlerine karışan her şeyh şiddetli bir şekilde ikaz edilmiştir. Tanzimat'ta şeyhlerin, tekke mensuplarının ancak uygulama bakımında, devlet politikalarını uygulamasında etkin bir şekilde rol aldığını söyleyebiliriz. Tekkeler devleti desteklemiş devlet tekkeleri desteklemiştir ama Tanzimat'a karşı en ciddi muhalefette yine bir tekke ortamından gelmiştir. Siyaset-tekke-tarikat ilişkisinde belirleyici olan yine devlet olmuştur. Bektaşilikten bahsetmek bir Osmanlı tarikatından bahsetmektir."
Konuşmanın ardından Bilecik Vali Yardımcısı Ekrem Ballı, Yrd. Doç. Dr. Varol'a üzerinde üniversite ambleminin bulunduğu tabak hediye etti.
Kaynak: AA