Karbonmonoksit Zehirlenmesi ve Alınacak Önlemler
Trabzon Halk Sağlığı Müdürü Köksal Hamzaoğlu, karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmelerin ölümle sonuçlanabileceğini bildirdi.
Hamzaoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'de bilgisizlik, yanlış kullanım ve ihmal yüzünden soba, şofben ve baca zehirlenmelerinin hemen her yıl kış aylarında özellikle alçak basınçlı havalarda tehlikeli boyutlara ulaştığını belirtti.
Lodos nedeniyle her yıl onlarca kişinin özellikle sobadan sızan karbonmonoksit gazından zehirlendiğini vurgulayan Hamzaoğlu, şunları kaydetti:
"Karbonmonoksit renksiz, kokusuz, yanıcı ve zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller, zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazı, kömür gibi ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir. Karbonmonoksit zehirlenmesinde ilk belirtilerin baş ağrısı, yorgunluk hissi, mide bulantısı, nezle hali olması nedeni ile nezle grip gibi viral hastalıklarla karıştırılabilmektedir. Önemli bir farklılık olarak bu tip zehirlenmede ateş görülmez. Bu nedenle ev ya da grup içinde bulunan diğer bireylerde de belirtilerin aynı zamanda olması karbonmonoksit zehirlenmesi yönünden önemlidir."
Hamzaoğlu, yaşanabilecek zehirlenmelere karşı alınacak önlemleri şöyle sıraladı:
"Yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı. Alçak basınçlı, lodoslu havalarda soba yakılmamalı, yakılsa bile yatmadan önce mutlaka soba söndürülmeli. Bacalar standartlara uygun veya yalıtımlı olmak üzere yapılmalı, düzenli olarak temizlenmeli. Mangal gibi pişirme araçları ısınma amaçlı kullanılmamalı. Kapalı mekanlarda ve özellikle hava akımı olmayan alanlarda mangal yakılmamalı. Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı. Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalı. Şofbende gaz kaçağı hissedildiğinde öncelikle gaz vanası ve tüp dedantörü kapatılmalı. Ortaya çıkabilecek acil ağlık sorunlarında derhal 112 Acil Yardım Servisi aranmalı."
Karbonmonoksit kaçağı şüphesi duyulan mekanın hemen terk edilmesi gerektiğine dikkati çeken Hamzaoğlu, şu ifadeleri kullandı:
"Sanki bir yangın varmış gibi hareket edilmeli. Asla kendinize ait eşyaları almak için vakit harcamayın. Derhal o alanı terk edin ve temiz havaya çıkın. Giderken açabileceğiniz pencere ve kapı varsa açın. Yetkili kuruluşa kaçaktan şüphelendiğinizi bildirin. Yetkililer tarafından güvenilir olduğu bildirilene kadar herhangi bir nedenle kesinlikle geri dönmeyin. Derhal hastaneye gidin ve ailenizin bütün fertlerini karbonmonoksit zehirlenmesi açısından kontrol ettirin. Kullandığınız yanmalı bütün araç gereçleri, havalandırmayı, bacayı yetkili kişilere kontrol ettirmeden kullanmaya başlamayın. Gelecekte tekrar bu problemle karşılaşmamak için bu araç gereçleri düzenli olarak kontrol ettirin. Karbonmonoksit zehirlenmeleri ile ilgili 114 nolu telefondan Ulusal Zehirlenme Merkezi'ne ulaşarak bilgi alınabilir."