İlk Cemre 20 Şubat'ta Baharı Müjdeleyecek

Türk dünyasının gerek kültürüne gerekse de edebiyatına konu olan ve her yıl şubat-mart aylarında ''düşse de ısınsak'' diye beklenen bir hava olayıdır cemre.

Arapça ''ateş parçası'', ''kor halindeki ateş ya da kömür'' anlamına gelen ve ısınmayı ifade eden cemrenin ilki 20 Şubat'ta havaya düşecek.

Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, cemrenin, halk takvimi olarak adlandırılan ve tabiatın gözlenmesi ile bu gözlemlerden oluşan deneyimlerin paylaşılmasına yönelik bir döngüsel takvim bilgisi olduğunu söyledi.

Halk takvimlerinin veya döngüsel takvimlerin, günümüzde kullanılan ve belli bir tarihi, başlangıç veya sıfır kabul eden çizgisel takvimlerden farkının, gözlemlenebilir tabiat olayları ve mevsimlere dayanması olduğunu ifade eden Oğuz, bundan dolayı bu takvimlerin yeni yıl başlangıcının, hazreti İsa'nın doğumu veya hazreti Muhammed'in hicreti gibi tarihsel olaylara değil, soğukların sona ermesi, kar yağışının durması, göçmen kuşların dönmesi ya da kır çiçeklerinin açması gibi durumlarla gözlenen baharın gelişine dayandırıldığını belirtti.

Oğuz, 21 Mart'ta kutlanan nevruz veya 6 Mayıs'ta kutlanan hıdrellezin, baharın gelişini anlattığını ama aynı zamanda bu tarihlerin yılbaşı olduğunu yani yeni yılın bu tarihte başladığını dile getirdi.

Baharın veya yeni yılın gelişine doğru tabiatta görülen kimi olayların, sözlü kültür ortamında ya mitoloji ya takvim bilgisi ya da atasözü olarak gelecek kuşaklara aktarıldıklarına dikkati çeken Oğuz, cemrelerin, şiddetli kıştan bahara geçiş sırasında ortaya çıkan iklim değişikliklerine yönelik gözlemlerin inançlarla, mitolojilerle ve çevre kültürlerle karışmış bir şekli olduğunu anlattı.
Kaynak: AA