Türkiye-güney Afrika Cumhuriyeti

Türkiye ve Güney Afrika Cumhuriyeti arasında ticaret hacmi, geçen yıl 1,3 milyar dolar olarak gerçekleşirken, Güney Afrika ile ticaret dengesi Türkiye aleyhine seyrediyor.

Söz konusu açığın en önemli nedenini ise Güney Afrika`dan yapılan altın ithalatı oluşturuyor.Geçen yıl Türkiye`nin Güney Afrika`ya ihracatı 369,3 milyon dolar olarak gerçekleşirken, bu ülkeden ithalatı ise 889,6 milyon dolar olarak gerçekleşti. Ocak-Ağustos döneminde ise söz konusu ülkeye 263,7 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Güney Afrika`dan 1,3 milyar dolarlık ithalat yapıldı.Güney Afrika Cumhuriyeti, Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından 2003 yılında uygulamaya konulan Afrika Ülkeleri ile Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Stratejisi kapsamında, sahra altı Afrika ülkeleri pazarına giriş için öncelikli ülke olarak belirlendi. Bu çerçevede, 2003 yılından itibaren iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi önemli bir artış trendine girerken, 2002 yılında 292.4 milyon dolar olan ticaret hacmi, 2010`da 1,3 milyar dolara ulaştı. Ancak, Türkiye ile Güney Afrika arasındaki dış ticaret dengesi Türkiye aleyhine seyrediyor. Söz konusu açığın en önemli nedenini ise Güney Afrika`dan yapılan altın ithalatı oluşturuyor

-İhracat ve ithalat- Güney Afrika`ya yönelik ihracatın da kıymetli taş ve metal ürünleri, petrol ürünleri, otomotiv sanayi ürünleri, elektrikli makine ve cihazlar, dokumacılık ürünleri ve kağıt-karton esaslı mamuller önemli ihraç kalemleri yer tutuyor.Güney Afrika`dan ithalatta ise altın ve taş kömürü en önemli ithal kalemlerini teşkil ediyor. Diğer önemli ithal kalemlerini ise binek otomobiller, otomotiv yan sanayi ürünleri, krom cevheri, ferro-manganez, demir-çelik ürünleri, kimyasallar ve tarımsal ham maddeler oluşturuyor

-Türk yatırımları- Türk ihracatçıları genel olarak Güney Afrika`nın yüksek koruma duvarlarından şikayetçi olurken, bazı firmalar bu duvarı doğrudan yatırım yaparak aşma yoluna gidiyor.Zorlu Grubu Pretoria yakınlarında 8 bin metrekare alan üzerine kurduğu fabrikada Korteks markasıyla perde üretirken, Uludağ Tekstil ve Sesli Battaniye`nin Güney Afrika`da faaliyetleri bulunuyor. Özkar İnşaat ve Sanayi Ticaret yönetim danışmanlığı ve müşavirlik hizmetleri verirken, Western Cape Eyaleti`nde Cankurtaran Holding, Conti markasıyla elektrikli süpürge, Ahlesa ise battaniye üretiyor. Ayrıca elektrikli ev aletleri, tekstil, turizm, ticaret ve gıda sektörlerinde çeşitli Türk firmaları, Güney Afrika pazarında faaliyet gösteriyor. Bu yatırımların toplam değeri 30 milyon dolar civarında bulunuyor.Türkiye`de ise kayıtlı 19 Güney Afrika firması, gayrimenkulden, otomotive, inşaata ve gıda ürünlerine kadar çeşitli sektörlerde faaliyet gösteriyor

-Türk yatırımcı için fırsatlar- Güney Afrika Cumhuriyeti ile Türkiye arasındaki ikili ilişkileri geliştirmeye yönelik çeşitli alanlar mevcut bulunurken, sektörel olarak gıda ve lokanta zincirleri Güney Afrika`da gelişmiş bir pazar oluşturuyor ve Türk yatırımcılarına, Türk damak tadının bölgeye ihraç potansiyeli bulunduğu önerisi getiriliyor.Güney Afrika`da bol miktarda ham deri bulunuyor, ancak deri tabakhanelerinin gelişmemiş olması nedeniyle, Türk firmalarının deri tabaklama deneyimleriyle bu potansiyeli değerlendirebileceğine işaret ediliyor.Söz konusu ülke ayrıca, üretim makina ve ekipmanlar ile kimyasallar (çoklukla mineral yakıtlar ve sanayi kimyasalları) sektörlerinde büyük miktarlarda ithalat yapıyor. Mücevherat, tekstil, bağcılık, kurutulmuş meyve, deve kuşu yetiştiriciliği, turizm, taşıma endüstrisi (motorlu araçlar ve yedek parçaları), metal fabrikasyonu (özellikle alüminyum ve paslanmaz çelik), cam ve cam ürünleri, ecza malzemeleri, elektronik endüstrisi, kağıt ve kağıt ürünleri, baskı, ahşap ve ahşap ürünler, yün işleme, tıbbi malzeme, plastik ürünleri, kozmetikler ve sağlık ürünleri, ev aletleri alanlarında ticaret ve yatırım fırsatları bulunuyor

-Uzun vadeli planlama- Türk firmalarının Güney Afrika piyasasında kısa dönemli değil en az 10 yıllık bir strateji izlemeleri ve uzun vadeli planlamalarla pazarda sağlam bir yer edinmeleri öneriliyor. Son dönemde güvenliği tehdit eden gelişmeler nedeniyle, ülkeden kaçma eğiliminde olan sermayenin İstanbul`a çekilmesinin de hedeflenmesi gerektiğine işaret ediliyor.Güney Afrika Cumhuriyeti ile Türkiye arasında yürürlükte olan ve imzalanması beklenen çeşitli anlaşmalar bulunuyor. Yatırımların Karşılıklı Korunması ve Teşviki Anlaşması, Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması imzalanırken, iki ülke arasında yapılması beklenen Serbest Ticaret Anlaşması`nın müzakere süreci ise 2000 yılından beri devam ediyor.
Kaynak: AA