Vali Coş'tan İşverenlere Özürlü Uyarısı

Aydın Valisi Hüseyin Avni Coş, "İşverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde, özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru işçiyi meslek, beden ve ruhî durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler" dedi.
1982 Anayasası'nın "Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler" başlıklı üçüncü bölümünün 49. maddesinde "Çalışma, herkesin hakkı ve ödevidir" hükmünün yer aldığını hatırlatan Vali Coş, "Bu hükme göre engelli olsun ya da olmasın tüm vatandaşlar çalışma hakkına sahiptir ve çalışma aynı zamanda bir ödevidir. Yine anayasamızın 50. maddesinin 2. fıkrasında, bedenî veya ruhî yetersizliği olanların çalışma şartları bakımından özel olarak korunacakları öngörülmüştür. Bu anlatılanlarla bağlantılı olarak ve sosyal devlet olmanın bir gereği olarak 4857 Sayılı İş Kanunu'nda gerekli bazı düzenlemeler yapılmıştır. İş Kanunu'nun 30. maddesine göre, işverenler 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde, özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru işçiyi meslek, beden ve ruhî durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Bu kapsamda çalıştırılacak işçilerin oranı yüzde altıdır. Yer altı ve su altı işlerinde engelli işçi çalıştırılamaz ve işçi sayısının tespitinde buralarda çalışan engelliler hesaba katılmaz" diye konuştu.
Yargıtay'ın kararına göre yasanın emredici hükmü karşısında sakat ve eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğünden kadro açığının bulunmaması gerekçesinin gösterilemeyeceğine işaret eden Vali Coş, "İş Kanunu, işverenlerin yasal bir zorunlulukları olmadan, kendi özgür iradeleriyle engelli vatandaşları istihdam etmelerini sağlayabilecek bir teşvik hükmüne de yer vermiştir. 30. maddenin 10. fıkrasına göre; işverenler, kanunî oranların daha da üstünde özürlü, eski hükümlü ve terör mağduru işçi çalıştırırlarsa veya 50'den az işçi çalıştırdıkları halde yani engelli işçi çalıştırma yükümlülüğü olmamasına rağmen bu kişileri işe alırlarsa, ya da çalışma gücünü yüzde seksenden daha fazla kaybetmiş birini çalıştırırlarsa, her bir özürlü için işveren, sigorta prim hisselerinin sadece yüzde ellisini kendisi öder, yüzde ellisini ise Hazine öder" şeklinde konuştu.
İş Kanununa göre işverenlerin 50 ve daha fazla işçi çalıştırdıkları işyerlerinde özürlü çalıştırmak zorunda olduğuna dikkat çeken Vali Coş, şunları söyledi: "Her yıl Bakanlar Kurulunca belirlenen 2010 yılı için Kamu işyerleri yüzde 4, özel sektör işyerleri yüzde 3 oranında özürlü işçi istihdam etmek zorundadır. Kapsam içine giren Kamu ve özel sektör işverenleri, çalıştırmakla yükümlü bulundukları işçileri, yükümlülüğün doğmasından itibaren beş iş günü içinde niteliklerini de belirterek Türkiye İş Kurumundan talep eder. Taleplerde, işyerinde yapılan işin gerektirdiği ağırlıklı vasıfların üstünde istihdamı zorlaştırıcı şartlar öne sürülemez. Özürlü statüsündeki işçi taleplerinde, işin niteliği gerektirmediği sürece, özürlülük oranına üst sınır getirilemez ve özür grupları arasında ayrım yapılamaz"