Obama ve Erdoğan kritik zirvede 'açık ve net' konuştu

Başbakan Erdoğan ile ABD Başkanı Obama'nın Toronto'daki kritik görüşmesinde, PKK, İran'ın nükleer programı ve İsrail'in Mavi Marmara saldırısı ele alındı. Terörle mücadeleye katkısının süreceğini bildiren ABD, Türkiye-İsrail ilişkilerindeki gerilimden duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Görüşmede bütün konuların "gayet açık ve net bir şekilde" masaya yatırıldığı öğrenildi.

Başbakan Recep Tayyip Erdo-ğan'ın ABD Başkanı Obama ile Toronto'daki G20 zirvesinde yaptığı 75 dakika süren kritik görüşme, Türk ve Amerikan tarafınca 'iki müttefikin karşılıklı olarak net ve açık şekilde' konuşması olarak nitelendirildi. İran ve İsrail politikasından dolayı Ankara'ya tepkisini gizlemeyen Obama yönetiminin bu görüşmeyi pek öne çıkarmamayı yeğlemesi dikkat çekti.
Başkan'ın G-20'de yapacağı ikili görüşmeleri birkaç gün öncesinde ilan ederken Erdoğan randevusunu zikretmeyen Beyaz Saray, cumartesi günü Toronto'da G-20 Zirvesi'nin resmî akşam yemeği öncesindeki buluşmaya ilişkin açıklamasını da oldukça kısa tuttu. Tam Erdoğan'la görüşme vakitlerinde Obama'nın gün içinde yaptığı ikili görüşmelere ilişkin basına bir brifing veren Beyaz Saray yetkilileri, Erdoğan'la ikili temastan hiç bahsetmedi. Görüşme basına tamamen kapalı olarak yapılırken, Beyaz Saray geleneğin aksine medyaya herhangi bir fotoğraf servis etmedi. Görüşmeye ilişkin Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada 'müttefik' kelimesinin önünde 'stratejik' sıfatının konulmamış olması da dikkat çekti. Ancak görüşmenin çeşitli noktalarında 'model ortaklık' tabirinin geçtiği öğrenildi.
Beyaz Saray açıklamasında "İki lider, müttefikler arası geniş kapsamlı ve açık sözlü müzakerede İran'ın nükleer programı, Ortadoğu barışı, yardım filosu olayını, Afganistan, PKK ve terörizmini ele aldı." denildi. Başkan Obama'nın da seyrettiği ABD-Gana Dünya Kupası futbol maçının uzatmalara kalmasının da etkisiyle sarkan görüşmeye yakın Türk kaynaklar aynı gündem başlıklarını teyit etti. Görüşmede PKK konusunu gündeme getiren Türkiye'ye Amerikan tarafı ABD'nin terörle mücadeleye katkısının ve üçlü mekanizmanın süreceğini bildirdi. İsrail ve Türkiye münasebetlerine verdiği önemi vurgulayan Amerikan tarafı, son dönemdeki havanın kendilerini rahatsız ettiğini, iki müttefikleri arasındaki sorunların çözümüne katkıda bulunmaya devam edeceklerini kaydetti. Başbakan Erdoğan, Mavi Marmara gemisinde bulunan aktivistlerin İsrail tarafından salıverilmesine Amerikan katkısından ötürü Obama'ya teşekkür etti. Uluslararası soruşturma konusunda Türkiye'nin, İsrail'in özür dilemesi, tazminat ödemesi ve Gazze'deki ablukanın kaldırılması yönündeki taleplerini bu görüşmede de yinelediği öğrenildi. Türkiye'nin İsrail saldırısıyla ilgili herhangi bir dosya sunmadığı belirtildi.
Kaynaklar, Ermenistan, Patrikhane, insan hakları ve anayasa reformu gibi konuların ise gündeme gelmediğini bildirdiler. Öte yandan, Türkiye'nin öncülük ettiği İran'la uranyum takası anlaşmasının gelişim süreci de konuşuldu. Edinilen bilgilere göre, ABD tarafı Ankara'ya 'yeni bir misyon' yüklemezken, Tahran'la arabuluculuğa devam etmesi yönünde telkinde de bulunmadı. Türkiye'nin BM'de İran'a karşı yaptırımlara ret oyu vermesinin gerekçeleri ile ABD'nin de bu konuya nasıl baktığı ayrıntılı bir şekilde karşılıklı istişare edildi. Görüşmede, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Ömer Çelik ve Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Namık Tan da hazır bulundu.

Zaman