Prof. Dr. Halis Ayhan: Batılılaşma çabaları eğitimdeki gelişmelere yön verdi

Prof. Dr. Halis Ayhan, Osmanlı Devleti'nde eğitimdeki gelişmelere batılılaşma çabalarının yön verdiğini söyledi.

Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) eski Yürütme Kurulu Üyesi Prof. Dr. Halis Ayhan, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) Fen Edebiyat Fakültesi konferans salonunda "Tarihsel Açıdan Eğitimdeki Gelişmeleri ve 19. YY Örneği" konulu konferansta, Osmanlı'dan Cumhuriyete tarihsel süreç içinde eğitimdeki gelişmeleri anlattı.

Modernleşme, aydınlanma ve çağdaşlaşma gibi kavramları "Bizim hikâyemize uymuyor." sözleriyle özetleyen Ayhan, batılılaşma kavramının tarihsel süreç içerisinde eğitimdeki gelişmeleri anlamak açısından daha uygun olduğunu söyledi. 19. yüzyılda yaşanan olayları tarihin yatay ve dikey olarak yaşadığı en önemli olaylar olarak niteleyen Ayhan, ilk olarak Napolyon'un 1798'de Mısır'a girmesiyle Osmanlı'nın ilk kez 470 yıl sonra toprak kaybettiğini, bu durumun askerleri, aydınları şok ettiğini, nasıl olur sorusunu sormalarına neden olduğunu ve bu durumun ciddi aydınları düşünmeye ittiğini söyledi.

Prof. Dr. Halis Ayhan, Tanzimat Fermanı'na ve etkilerine de değindiği konuşmasında, Tanzimat Fermanı'nda doğrudan eğitim ile ilgili herhangi bir maddenin olmadığını, ancak sosyolojik, hukuksal bakımdan etkileri olduğunu, Tanzimat'ın ilanıyla kanun karşısında vatandaşın eşit olacağının kabul edildiğini belirtti.

Ayhan, 1829'dan itibaren kendiliğinden hızlı değişimlerin yaşanmaya başladığını, 1868'den itibaren çok ciddi olarak eğitim kurumları açılmaya başladığını anlattı. Modern anlamda ilkokulların 1834'de açılan rüştiyeler olduğunu ifade eden Ayhan, örgün anlamda ilk kurulan üniversitenin 1870 yılında kurulduğunu, ancak 2 yıl sonra kapatılmasının kırılma noktası olan bir konu olduğunu ifade etti.

Yabancı okullar konusuna da değinen Ayhan, yabancıların o dönemde kurduğu okulların genel bir politikaları olabileceğini, ancak kaliteli eğitim veren okullar olduğunu, çok önemli kişiler yetiştirdiğini belirtti.

Konferansı Rektör Prof.Dr. Güner Önce, Rektör Yardımcıları Prof.Dr. Ali Sarıkoyuncu, Prof.Dr. Bahri Öteyaka, Fen Edebiyat Fakültesi Dekan vekili Prof.Dr. Nejat Bilgen, Kütahya İl Müftüsü Mustafa Üskülüplü, öğretim elemanları ve çok sayıda öğrenci izledi.