Kırmızı et fiyatları ile ilgili düğmeye basılması tartışmaları da beraberinde getirdi.
Başbakan Erdoğan'ın “Ne yapın edin bu işi çözün” talimatı üzerine kırmızı ette ilk adım atıldı. Et ve Balık Kurumu'na dünden itibaren canlı hayvan ve et ithalatı yapma yetkisi verildi, karara tepki yağdı.
Çağlayan, konuyla ilgili yaptığı yazılı açıklamada, et fiyatlarında son günlerde meydana gelen spekülatif fiyat artışlarının dengelenmesi amacıyla, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve ilgili diğer kurumlarla sürdürülen çalışmalar sonucunda, Et ve Balık Kurumu’na canlı hayvan ve et ithalatı yapabilmesi için gerekli belgelerin verildiğini bildirdi.
Erdoğan: Fiyatlar inecek
Gelişmeler üzerine bir değerlendirme yapan Başbakan Erdoğan, şunları söyledi: “Son zamanlarda et fiyatlarıyla ilgili spekülatif diyebileceğim şekilde bir fiyat artışı var ve bu adeta bir fırsat kolaycılığı olarak değerlendirebiliriz. Anında, buna müdahale için Tarım Bakanıma bu konuyla ilgili bir talimat verdim ve arkadaşlar kendi içlerinde teknik olarak bir çalışma başlattılar. Bu arada biz de besiciliği sürekli olarak teşvik ediyoruz. Biz dedik, besicilik belli bir noktaya gelsin istedik ve inanıyorum bu hem fiyatları Türkiye’de balanse edecektir. İstediğimiz yere bu fiyatları çekecektir. Çekmediği taktirde biz Et Balık Kurumu başta olmak üzere bu süreci bu şekilde devam ettireceğiz. Çünkü burada halkımın ucuz et veya et ürününe ulaşması amaçtır. Bunu başarmamız gerekiyor. Zannediyorum halkım yeni fiyattan çok çok memnun olacaktır. Yani bu fiyatların çok çok altında bir fiyattır” dedi.
Eker: Mağdur etmeyeceğiz
Konuyla ilgili açıklama yapan Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker de, “Arada birileri spekülasyon yapıyor, üretici dışında... Tüketiciye zarar veriyorlar, üreticiye de zarar veriyorlar. Yani böyle bir arada bir zümre türedi. Onlar var. Bizim hedefimiz onlar. Onların vereceği zararı bertaraf etmek” dedi.
İlk tepkiler: Hayvancılık biter
Çağlayan’ın bu açıklamasının ardından tepkiler de yağmaya başladı. Gaziantep Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Çelik, “Et ithalatına izin verirsek ne olduğu belirsiz etlerin ülkemize girmesine onay vermiş oluruz. Bu bir yana et ithalatına izin verirsek hayvancılığımızı bitiririz. Damızlık et ve süt hayvanı ithalatına bir diyeceğimiz yok” dedi. Konya Kırmızı Et Yetiştiricileri Birliği Başkanı Nazif Karabulut da, “Bu karar bir hatadır. Bu gidişle et 12 liraya kadar düşebilir. Bu kararla besici kaybedecek” açıklamasını yaptı. Ankara Ticaret Odası Başkanı Faik Yavuz ise et ithalatı kararını desteklediklerini söyledi.
Rekabet Kurumu: İhlal yok
Öte yandan, Rekabet Kurumu Başkanı Prof. Dr. Nurettin Kaldırımcı, et fiyatları ile ilgili olarak, “Bir ön araştırma yaptık vardığımız sonuç, örgütlü, kartel dediğimiz türden rekabet ihlali tespiti yapmaya imkân verecek bir tablonun bulunmadığını tespit ettik” dedi.
Veterinerlerin derdi ‘Deli Dana’ hastalığı
Kırmızı ette ithalat tartışmasına veterinerler de ‘sağlık’ açısından katıldı. Bursa Veteriner Hekimler Odası Başkanı Sinan Sağlam, Türkiye’nin hayvan hastalıklarından arınmış dünyanın beş ülkesinden birisi olduğunu belirterek, “Canlı hayvan ithalatının önünün açılması durumunda deli dana başta olmak üzere birçok hayvan hastalığı ülkeye girecek ve bir daha temizlenmesi yılları alacak” dedi. Türk Veteriner Hekimleri Birliği Başkanı Mehmet Alkan ise, “Et ithalatı bizim için hayal kırıklığı yarattı. Ucuz, sağlıksız ürünlerin girişi nasıl engellenecek” şeklinde tepki gösterdi.
Erdoğan’dan et takip ekibi
Erdoğan, et fiyatı takip ekibi kurduğunu anlattı: Ben de bazı arkadaşları görevlendirerek birçok marketlerde, piyasada fiyatları istettim. Çünkü bazı yazılı, görsel medyadaki fiyatlar ne derece doğru, bizzat arkadaşlarımla araştırarak öğreneyim... Kıyma, kuşbaşı, diğer et fiyatları nedir öğreneyim istedim. Fiyatlardaki aşırılığı görünce de ben bazı AB ülkelerindeki fiyatları da araştırdım. Hatta uzak ülkelerdeki fiyatları da araştırdım. İlgili arkadaşlarımızdan bu işin halledilmesini istedim.
Sucuğun kilosu 40 liraya dayandı
Et fiyatlarının yükselmesi nedeniyle birkaç ay öncesine kadar en pahalı 25-30 lira olan sucuğun fiyatı 40 liraya ulaştı. Edinilen bilgiye göre, son dönemlerde et fiyatlarının yükselmesi nedeniyle kemikli et de, kilogramı 18 liradan kestiriliyor. Maliyetin bu kadar yükselmesi kasaplarda en ucuz kıymayı 24 liraya, kırmızı etin kilosunu ise 30 liranın üzerine taşıdı. Etteki bu yükseliş, sucuk, salam ve sosis gibi ürünlerin fiyatlarında da önemli artışa yol açtı. Marketlerden daha ucuz sucuk yemek isteyenler tavuk karışımlı olanları tercih ediyor, bunlar da kilosu 10 liradan satılıyor.
Memur eti de sütü de unuttu
Türkiye KAMU-SEN’in araştırmasına göre, bir memur ailesi günlük kişi başına ortalama 3 gram kırmızı et tüketiyor. “Ailenizde Kurban Bayramı dışında kişi başına aylık ortalama ne kadar kırmızı et tüketiliyor?” sorusuna memurların yüzde 24.3’ü, “Kurban Bayramı dışında hiç kırmızı et tüketmedikleri” yanıtını verdi. Katılanların yüzde 6.6’sı “Hiç beyaz et tüketmiyoruz” karşılığını verdi. Yüzde 15.4’ü ise, ailelerinde “hiç süt tüketilmediğini” belirtirken, yüzde 7,4’ü de “hiç meyve tüketilmediğini” ifade etti.