HSYK mağdurlarına dönüş yolu açıldı

Anayasa değişikliğine uyum amacıyla hazırlanan ilk yasa Meclis'e sevk edildi. Meclis'e sevk edilen HSYK'nın kuruluşu, teşkilatı, görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esaslarını düzenleyen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu tasarısı ile HSYK mağdurlarına mesleğe dönüş yolu açılıyor. Tasarıya eklenen geçici 3. maddeye göre, önceki HSYK tarafından haklarında meslekten çıkarma cezası verilen hakim ve savcıların, bu cezanın kaldırılması için idari dava açmadan önce tasarının yasalaştığı tarihten itibaren 60 gün içinde kurula başvurması gerekecek. Genel kurul bu başvuruları kabul ya da reddedebilecek. Başvurunun kabulü halinde önceki karar kaldırılacak. Hakimlik ve savcılık mesleğine kabulde aranan niteliklerin kaybedilmemiş olması şartıyla ilgilinin bu mesleklere tekrar atanmasına karar verilecek. Başvurunun reddedilmesi durumunda Danıştay'a dava açılabilecek. Danıştay bu davaları acele olarak görecek. Mesleğe dönüş kararlarına karşı ise dava açılamayacak. Madde gerekçesinde, HSYK'nın, mesleğe dönüş başvurularında uluslararası sözleşmeler ve AİHM kararlarını dikkate alacağı belirtiliyor.
MESLEKTEN İHRAÇ KARARLARINA YARGI YOLU
Hakim ve savcılara, savunmaları alınmadıkça haklarındaki şikayet ve ihbar üzerine verilen kararlar tebliğ edilmeyecek. Genel kurulun veya dairelerin meslekten çıkarma kararlarına karşı yargı mercilerine başvurulabilecek; diğer kararlar yargı denetimi dışında olacak. Meslekten çıkarma kararlarına karşı açılan iptal davaları, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'a görülecek. Danıştay, bu davaları acele olarak ele alacak.
KURUL ÜÇ DAİRE HALİNDE ÇALIŞACAK
Tasarıya göre, HSYK 22 asıl, 12 yedek üyeden oluşacak. Kurul, 3 daire halinde çalışacak. Kurulun Başkanı Adalet Bakanı olacak. Adalet Bakanlığı Müsteşarı kurulda tabii olarak yer alacak. Müsteşar bulunmadığı zaman kendisine vekalet eden kişi kurul toplantılarına katılacak. Genel kurul en az 15 üyeyle toplanacak, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar alacak. Daireler de genel kurulun usulüne göre toplanacak. 7 üyeden oluşan daireler, en az 5 üyeyle toplanacak ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar verecek. Birinci Daire, atama ve nakletme, kadro dağıtma, İkinci Daire yükselme ve birinci sınıfa ayırma işlemleri ile disiplin soruşturma ve kovuşturma, Üçüncü Daire ise hakim ve savcı adaylarının mesleğe kabulü, hakim ve savcıların görevlerini ilgili mevzuata uygun yapıp yapmadıklarına ilişkin denetime bakacak.
MÜSTEŞAR DAİRE BAŞKANI OLAMAYACAK
Tasarıya göre, HSYK Birinci Dairesi, Adalet Bakanlığı Müsteşarı, Yargıtay'dan seçilen 1, adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 3, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 1 ve Cumhurbaşkanı'nca seçilen 1 asıl üyeden oluşacak. İkinci Daire ise Yargıtay ve Danıştay'dan seçilen 1'er, adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 2, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 1 ve Cumhurbaşkanı'nca seçilen 2 asıl üyeden meydana gelecek. Üçüncü Daire, Yargıtay ve Danıştay'dan seçilen 1'er, Türkiye Adalet Akademisi Genel Kurulu'nca seçilen 1, adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 2, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 1 ve Cumhurbaşkanı'nca seçilen 1 üyeden kurulacak.
Üyelerin hangi dairede görev yapacağına genel kurul seçimle karar verecek. Genel kurul, her dairenin kendi üyeleri arasından bir üyeyi o dairenin başkanı olarak seçecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarı daire başkanı seçilemeyecek.
MÜFETTİŞLERE SAVCI YETKİSİ YOK
HSYK ile ilgili hazırlanan ilk taslakta müfettişlere telefon dinleme yetkisi verildiği gerekçesiyle itirazlar yapılmıştı. Meclis'e sevk edilen HSYK Kanunu tasarısına göre müfettişlerin telefon dinleme yetkilerine sınır getirildi. Müfettişler, savcılar gibi acil durumlarda telefon dinlemesi yaptıramayacak. Kurul müfettişleri görevlerini yerine getirirken Teftiş Kurulu Başkanı'na, Teftiş Kurulu Başkanı ise HSYK'ya karşı sorumlu olacak. Kurul müfettişleri denetimlerde yargı yetkisi ve yargısal takdire giren konulara karışamayacak, tavsiye ve telkinde bulunamayacak.

Artık daha bağımsız