Umut kapısında 2 yılda 11.3 Milyar TL harcadık

İstanbul Serbest Muhasebeciler Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) 'Umudumuz Piyango' başlıklı raporuna göre krizin etkili olduğu 2007-2008 yıllarında vatandaşların şans oyunlarına yatırdığı para 11.3 milyar lirayı aştı.

Faaliyet raporu olmayan Spor Toto ve TJK'nın yöneticilerinin açıklamalarının esas alındığı, diğer ilgili kurumların ise faaliyet raporları ve web sitelerinden derlenen verilere göre, halk, geçen yıl, Milli Piyango, Sayısal Loto, Şans Topu, On Numara, Süper Loto, Hemen Kazan oyunlarına 1.7 milyar lira yatırarak umut aradı.

İSMMMO'nun derlediği verilere göre, Spor Toto Teşkilatı Müdürlüğü bünyesindeki İddaa ve Spor Toto oyunlarının hasılatı 2.3 milyar lirayı bulurken, Türkiye Jokey Kulübü'nün At Yarışlarından elde ettiği toplam hasılat 2.1 milyar lira olarak gerçekleşti. Böylece, krizin de etkisiyle işsizler ordusunu 3.4 milyon kişiye ulaştıran Türkiye'de, bahis ve şans oyunlarına geçen yıl yatırılan toplam tutar 6.1 milyar lirayı aştı.

2002 ile 2008 yılları arasında vergiler dâhil toplam 8.7 milyar lira hasılat elde eden Milli Piyango İdaresi, 2001 krizinden sonra en yüksek hasılatı yüzde 18'lik artışla geçen yıl elde etmiş oldu.
İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, verilere ilişkin değerlendirmesinde, 2003-2007 yıllarını kapsayan beş yıllık dönemde talih oyunlarına 12.1 milyar TL harcandığını anımsatarak krizin etkili olduğu sadece iki yılda neredeyse bu rakama yaklaşıldığına dikkat çekti. Ekonomik koşulların biraz daha rahat olduğu 2007'ye göre kriz yılı 2008'de artış oranının yüzde 20'yi bulduğunu belirten Arıkan, bu tablonun hem 'umutta kriz olmadığına' hem de 'krizin şans oyunlarına ilgiyi patlattığına' aynı anda işaret ettiğini söyledi.

Rakamlar değerlendirildiğinde 2003'te hasılatı yüzde 27.6 gibi yüksek oranda artan Milli Piyango İdaresi'nin 2001 krizinin etkilerinin de azalmasıyla sonraki yıllarda hasılatının düştüğünü bildiren İSMMMO Başkanı şunları söyledi: "2004 yılında hasılat artış oranı yüzde 12.6'ya, 2005 yılında yüzde 4.95'e geriledi. 2006 yılında toplam hasılat yüzde 5.8 olurken, sonraki yıllarda bu oran hızla yükseldi. Tüm dünyada küresel finansal krizin konuşulduğu 2007 yılında halkın şans oyunlarına ilgisi artırmaya başladı. İdare'nin 2007 yılı toplam hâsılatı yüzde 12.65 olarak gerçekleşirken krizin etkilerinin iyiden iyiye hissedildiği 2008 yılında bu oran yüzde 18.31'e ulaştı. Bu veriler, ekonomik krizle birlikte artan işsizliğin ve yoksulluğun talih oyunlarına yönelimin açık göstergesi. Gıda, giyim, hatta sağlık gibi temel harcamaların bile kriz nedeniyle düştüğü Türkiye'de talih oyunlarına harcanan paranın rekor kırması, düşündürücü ve ürkütücü. Krize giren şansını süper lotoda aradı."
İSMMMO'nun derlemesinde yer alan saptamalar şöyle sıralanıyor:

"SADECE İKİ YILDA 11.3 MİLYAR TL"

2003 yılında hasılatı yüzde 27.6 artan Milli Piyango İdaresi, 2001 krizinin etkilerinin de azalmasıyla sonraki yıllarda vites düşürdü. 2004 yılında hasılat artış oranı yüzde 12.6'ya, 2005 yılında yüzde 4.95'e geriledi. 2006 yılında toplam hasılat yüzde 5.8 olurken, sonraki yıllarda bu oran hızla yükseldi. Tüm dünyada küresel finansal krizin konuşulduğu 2007 yılında halkın şans oyunlarına ilgisi artırmaya başladı. İdare'nin 2007 yılı toplam hâsılatı yüzde 12.65 arttı, 2008 yılında bu oran yüzde 18.31'e ulaştı.

"SAYISAL OYUNLARA İLGİ BÜYÜK"

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de en büyük ilgiyi ikramiye tutarı yüksek olan sayısal oyunlar gördü. Devlet Denetleme Kurulu tarafından hazırlanan bir raporda, 2008 yılında dünyada oynanan bahislerde yüzde 9, sayısal oyunlarda ise yüzde 10 artış olduğu vurgulanırken, Milli Piyango İdaresi'nin verilerine göre, geçen yıl Türkiye'deki sayısal oyunlardaki artış oranı yüzde 28.53 oldu.
2007 yılında Şans Topu, On Numara, Sayısal Loto ve Süper Loto gibi sadece sayısal oyunlar için 965 milyon lira harcayan vatandaşlar, kriz nedeniyle işsizliğin de arttığı 2008 yılında bu rakamı 1.2 milyar liraya ulaştırdı. 2002-2008 arasında sadece sayısal oyunlardan elde edilen hasılat 4.7 milyar lira olarak gerçekleşti. Diğer bir deyişle İdare'nin söz konusu dönemde şans oyunlarından elde ettiği toplam 8.7 milyar liralık gelirin yarısından fazlasını sayısal oyunlar sağlamış oldu.

"BAHİSLERDEKİ ARTIŞ YÜZDE 23"

Devlet Denetleme Kurulu'nun geçen yıl dünyada yüzde 9 artış gösterdiğine dikkat çektiği bahis oyunlarının Türkiye'deki ivmesi ise dünyaya parmak ısırtacak düzeyde gerçekleşti. "İddaa"lı Spor Toto Teşkilatı'nın hâsılatı 2008 yılında yüzde 23 artış gösterdi. 2004 yılının Nisan ayında Spor Toto Teşkilatı'nın başlattığı İddaa oyunu 2004 yılını 236 milyon TL'lik bir hasılatla kapatırken, 2005 yılında 615 milyon liraya yükselen hasılat, 2007 yılında 1.2 milyar liraya ulaştı. Krizin sarstığı 2008 yılında ise vatandaşların İddaa oyununa aktardığı para yüzde 23'lük artışla 2.3 milyar lirayı aştı. Beş yılda iddaa oyunuyla sağlanan hasılat 6.3 milyar liraya, vergi dâhil ise toplam hasılat ise 7.6 milyar liraya yükseldi. İddaa oyununda 2009 yılı toplam hâsılat beklentisi ise 3 milyar lira olarak ifade ediliyor.

"TJK'NIN KEYFİ YERİNDE"

Türkiye Jokey Kulübü'nün yürüttüğü at yarışları da 2008 yılında vatandaşın umuda yöneldiği önemli kapılardan biri oldu. Bu ilgi, TJK'nın 2007 yılında 1.8 milyar lira olan toplam hasılatını yüzde 25 oranında artırarak 2008 yılında 2.1 milyar liraya yükseltti. Türkiye'de 2005 ile 2008 yıları arasında at yarışlarına yatırılan para tutarı 6.6 milyar lirayı aştı. At yarışlarında bu yılki hasılat beklentisi ise 2.5 milyar lira.