Ekran Önünde Yemek Obezite Riskini Artiriyor

“Ekrani kurtarici olarak görmeyin”

90’li yillardan sonra dijital dünyanin, hayatimiza hizli bir giris yaptigini belirten Dinçer, “Internetin hayatimiza girmesiyle birlikte hareketsiz yasamin da yayilmasina sebep oldu. Ekran basinda geçirilen zamanin artmasi, tercih edilen yiyeceklerin kalitesini düsürüyor. Yapilan çalismalara göre, ekran karsisinda tercih ettigimiz yiyecekler genellikle yüksek yag ve fazla seker içeriyor. Ayrica, mineral ve vitamin açisindan fakir gidalar da tercih ediliyor. Bu nedenle çocuklar olumsuz beslenme aliskanliklari ediniyorlar. Mümkün oldugunca çocuklarin ekran basinda geçirdikleri zamani azaltilmasi gerekiyor. Ekrani bir kurtarici olarak görmemelisiniz, çünkü ekran önünde gerçek anlamda saglikli bir beslenme gerçeklesmiyor. Çocuklarin okul öncesinde düzenli ve saglikli beslenme aliskanliklari kazanmalarini önemsiyoruz. Eger bu düzenli aliskanliklari dogumdan itibaren kazandirirsaniz, ileride ekranla tanistiklarinda daha az zorlanacaklardir” dedi.



“Çocugun bütün ilgisi ekranda oldugundan toklugun farkina varamiyor”

Amerikan Pediatri Akademisi, 18-24 aydan önce çocuklarin ekranla tanismasini önermiyor diyen Dr. Tugba Dinçer, “Ekrana bakma süresi, çocuk iki yasina geldiginde ise bir saatle sinirlandirilmalidir. Bu dönemde çocuklar öz becerilerini kazanirlar ve tek basina yemek yeme becerileri gelisir. Bu nedenle bu dönemde daha dikkatli olunmasi gerekmektedir. Çocuklar kendi seçimlerini yapmaya baslarlar ve ekranla tanistiklarinda yagli ve sekerli gidalari tercih edebilirler. Yapilan çalismalara göre, çocuklar ekran karsisinda obeziteye neden olabilecek besinleri tercih etmektedirler. Ekran, çocugun dikkatini dagitarak onu yemekten alikoyabilir. Bu durumda çocuk yemege odaklanamaz ve ekrana hipnotize olabilir. Dolayisiyla önündeki yiyecegin farkina varamaz. Bir diger olumsuz etki ise açlik ve tokluk hissinin etkilenmesidir. Çocugun tüm ilgisi ekrana yönelik oldugunda toklugun farkina varmayabilir, bu da obezite riskini artirabilir" diye konustu.



“Gida sektörünün hedef aldigi asil kitle çocuklar”

Çocugun ekranda oyun oynarken sempatik sistemini harekete geçirdigini ve stres olusturdugunu dile getiren Dinçer, "Yemek yeme esnasinda yasanan stres, ödül merkezini uyariyor ve çocuklar ödül olarak sekerli ve yagli yiyecekleri tercih ediyorlar. Ayni zamanda ekran karsisinda fazla vakit geçiren çocuklar kontrolsüz reklamlara maruz kaliyor. Gida sektörünün hedef aldigi asil kitle çocuklardir; eriskinler daha kontrollü davranirken çocuklar tam tersidir. Markete gittiginde çocuklar genellikle ilk olarak fastfooda yönelirler. Ne kadar çok ekran önünde vakit geçirirse, olumsuz beslenme aliskanliklarini o kadar çok benimser. Eger kontrol altina alinmazsa, bu kisir döngü olusturur” seklinde konustu.

Dinçer, söyle devam etti:

"Yapilan bir çalisma, 0-2 yas araligindaki çocuklarin üçte birinin televizyon karsisinda yemek yedigini ortaya koyuyor. Bu, oldukça yüksek bir orandir ve çocuklarin belirtilen yas sinirlarindan önce ekranla tanismasindan kaynaklanir. Verilere göre, çocuklarin yüzde 75’i önerilenden daha fazla süre ekran karsisinda vakit geçiriyorlar. Bu durum, dogal olarak obezite riskini artirirken, diyabet ve diger hastaliklarin görülme sikligini da artirabilir. Ayni zamanda, bu durum çocuklari sadece fiziksel olarak degil, ayni zamanda sosyal ve bilissel olarak da olumsuz etkileyebilir. Bu sekilde, tam potansiyellerine erisememis bireyler olarak hayatlarina devam etmek zorunda kalabilirler.”

“Yemek esnasinda ekranin kapali olmasi gerekiyor”

Çocuklarin ebeveynlerini rol model aldigini belirten Sosyal Pediatri Bilim Dali Baskani Dinçer, açiklamasini söyle tamamladi:

“Burada ebeveynlere büyük bir sorumluluk düsüyor. Öncelikle ebeveynler olarak kendi aliskanliklarimizi gözden geçirmemiz gerekiyor. Yemek esnasinda öncelikle ekranin kapali olmasi önemlidir. Eger çocuk ekrana alismissa, onun aliskanligini degistirmek kolay olmayabilir, bu yüzden hemen birakmasini beklemek gerçekçi olmayabilir. Kati disiplin ve cezalarin caydirici olmayabilecegi unutulmamalidir. Büyük degisiklikler yaparken çocuktan bir sey aliniyorsa, onun yerine bir alternatif sunulmalidir. Benim önerim, ebeveynlerin ve çocuklarin zamanlarinin sikinti olmadigi durumlarda güzel aktivitelere yönelmeleri ve bu konuda çocuklari tesvik etmeleridir. Tabii ki, ekrani tamamen kisitlayamayiz; ancak belirli saatler ve sinirlamalar esliginde çocugun ekranda sevdigi aktiviteleri yapmasina izin verebiliriz.”