TZOB Genel Baskani Bayraktar, 2023 Yilinda Üretici Ile Market Arasindaki Fiyat Farkliliklarini Degerlendirdi
Türkiye Ziraat Odalari Birligi (TZOB) Genel Baskani Semsi Bayraktar, 2023 yilinda ve aralik ayinda üretici ile market arasindaki fiyat farkliliklarini degerlendirdi.
Kabaktaki fiyat artisini yüzde 152,5 ile yesil sogan, yüzde 146,4 ile maydanoz, yüzde 141,9 ile zeytinyagi ve yüzde 138,5 ile patlican izledi. 2023 yilinda üretici fiyatlarina baktigimizda genel olarak görülen artislarin etkenlerinden bir tanesi artan üretim maliyetleridir. Artan girdi fiyatlari, isçilik, tasima, ambalajlama, depolama ücretleri üretici fiyatlarina yansidi. Üretimi geçen yila göre azalan kabak, zeytinyagi, elma, salatalik, sivri biber ve kuru üzüm fiyati en fazla artan ürünler oldu. Diger taraftan üretimi artan narenciye ve kuru sogan artan maliyetlere ragmen bir önceki yila göre fiyati düsen ürünler oldu” dedi.
“Geçen yila göre üreticide en fazla fiyat artisi yüzde 365,9 ile kabakta görüldü”
Bayraktar, 2023 yili Aralik ayinda bir önceki yilin ayni ayina göre üreticide takip edilen 33 ürünün 29’unda fiyat arttigini, 4 üründe ise fiyat düsüsü yasandigini belirterek, “Geçen yila göre bu yil üreticide en fazla fiyat artisi yüzde 365,9 ile kabakta görüldü.
Kabaktaki fiyat artisini yüzde 263,1 ile zeytinyagi, yüzde 200 ile elma, yüzde 159 ile salatalik, yüzde 152,2 ile sivri biber izledi. Bu yil geçen yila göre mandalina, limon, portakal ve kuru soganda ise üretici fiyatlarinda düsüs görüldü.
Üreticide mandalinanin yüzde 63, limonun yüzde 57,1, kuru soganin yüzde 31,9, portakalin yüzde 2,3 oraninda fiyatlari düstü. Bu düsüslere ragmen markette portakalin yüzde 29,5, mandalinanin yüzde 20,8, kuru soganin yüzde 15,8, limonun yüzde 0,5 oraninda fiyatinin artmasi dikkat çekti” ifadelerini kullandi.
Üreticide bazi ürünlerin maliyetinin düsmesine ragmen marketlerde fiyatlari artmis sekilde yer aldigina dikkati çeken Bayraktar, bu sorunlarin çözümü için üretici ile tüketici arasindaki zincirin kisaltilmasi, lojistik maliyetlerin azaltilmasi ve spekülatif hareketlerle tüketicide fazlaca artan fiyatlarin önüne geçmek adina denetimlerin siklastirilmasi gerektigine vurgu yapti.
“Üretici ve market fiyat farki en çok yüzde 408,5 ile mandalinada görüldü”
Aralik ayinda üretici ve market arasindaki fiyat farkinin en fazla yüzde 408,5 ile mandalinada görüldügünü söyleyen Bayraktar, "Mandalinadaki fiyat farkini yüzde 407,4 limon, yüzde 277,8 portakal, yüzde 243 kuru sogan ile takip etti. Mandalina ve limon 5 kat, portakal 4 kat, kuru sogan ve marul 3 buçuk kat, yesil sogan 3 kat fazlaya satildi. Üreticide 4 lira 25 kurus olan mandalina 21 lira 50 kurusa, 3 lira olan limon 15 liraya, 5 lira olan portakal 21 liraya, 4 lira 50 kurus olan kuru sogan 15 liraya satildi” açiklamasinda bulundu.
“Aralik ayinda marketlerde fiyati en çok artan ürün patlican”
Bayraktar, aralik ayinda marketlerde takip edilen 42 ürünün 30’unda fiyat artisi, 12’sinde fiyat azalisi görüldügünü söyleyerek, “Bu ürünler arasinda markette fiyati en fazla artan ürün yüzde 54,5 ile patlican oldugunu, patlicandaki fiyat artisini yüzde 54 ile yesil fasulye, yüzde 46,7 ile marul, yüzde 30,1 ile salatalik, yüzde 27,3 ile ispanak takip etti. Markette fiyati en çok azalan ürün yüzde 16 ile misirözü yagi oldu. Misirözü yagindaki fiyat düsüsünü yüzde 11,8 ile portakal, yüzde 9,1 ile nohut, yüzde 7,3 ile pirasa, yüzde 4,2 ile Ayçiçek yagi, yüzde 3,5 ile patates izledi” diye konustu.
“Üreticide en çok fiyat düsüsü lahanada görüldü”
Aralik ayinda üretici fiyatlarinda takip edilen 34 ürününün 23’ünde fiyat artisi oldugunu, 3’ünde fiyat düsüsü görüldügünü söyleyen Bayraktar, 8 üründe ise fiyat degisimi olmadigini açikladi.
Bayraktar, su ifadelere yer verdi:
“Üreticide en çok fiyat düsüsü yüzde 20,5 ile beyaz lahanada görüldü.
Beyaz lahanadaki fiyat düsüsünü yüzde 10,4 ile pirasa, yüzde 5,6 ile mandalina izledi. Üreticide en fazla fiyat artisi yüzde 58,5 ile marulda görüldü.
Maruldaki fiyat artisini yüzde 44,8 ile yesil fasulye, yüzde 42,9 ile limon, yüzde 36,2 ile kabak, yüzde 35,8 ile domates takip etti. Üretici fiyatlarinda havuç, kuru fasulye, nohut, kirmizi mercimek, yesil mercimek, kuru üzüm, kuru incir, findikta fiyat degisimi olmadi.”
Aralik ayi üretici fiyat degisiminin nedenleri
Aralik ayindaki fiyat degisimlerinin nedenlerini de degerlendiren Bayraktar, lahana, pirasa ve mandalinada talep yetersizligi nedeniyle fiyatlarin düstügünü dile getirdi. Marul, yesil fasulye, kabak ve domateste arzdaki azalmanin ürün fiyatlarinin artmasina neden oldugunu söyleyen Bayraktar, erkenci limonda oldukça düsük baslayan üretici fiyatinin yataklik limon hasadinin baslamasiyla aralik ayinda artis gösterdigini sözlerine ekledi.