Israil Yüksek Mahkemesi'nden Netanyahu'ya Bir Darbe Daha

Israil’de Yüksek Mahkeme, Basbakan Binyamin Netanyahu hükümeti tarafindan Mart 2023’te meclisten geçirilen ve basbakanin Yüksek Mahkeme tarafindan görevden alinabilecegi durumlari kisitlayan tartismali yasaya iliskin itirazlari degerlendirerek karara bagladi. Yüksek Mahkeme heyeti, söz konusu yasanin 5’e karsi 6 oyla bir sonraki genel seçimlerin yapilmasinin ardindan bir sonraki meclis döneminin basinda yürürlüge girmesine karar verdi. Yüksek Mahkeme kararinda, söz konusu yasanin "açikça kisisel bir degisiklik" oldugunu belirterek, meclisin Temel Yasalar üzerindeki yetkisinin uygunsuz bir sekilde kullandigini ifade etti.



“Tüm yasama süreci, belirli bir kisiye mevcut basbakana fayda saglamak amaciyla yapildi"

Yüksek Mahkeme Baskan Vekili Uzi Vogelman yaptigi açiklamada, demokratik ülkelerde yasama organinin yasa çikarirken toplumun genelinin çikarlarini göz önünde bulundurmasi ve yasalari belirli bir kisinin yararina olacak sekilde tasarlamamasi gerektigini belirtti.

Söz konusu yasanin hazirlanirken Netanyahu’nun yararinin gözetildigini aktaran Vogelman, “Tüm yasama süreci, belirli bir kisiye mevcut basbakana fayda saglamak amaciyla yapildi" ifadelerini kullanarak, bu nedenle mahkemenin söz konusu yasanin son derece kisisel yönü nedeniyle uygulanmasinin bir sonraki meclis dönemine kadar ertelenmesi gerektigine karar verdigini açikladi.



Netanyahu’nun görevden alinmasini kisitlayan yasa

Mart 2023’te meclisten 47’ye karsi 61 oyla kabul edilen yasada, "ulusal liderlerin göreve uygun olmamasi" tanimi degistirilmis, basbakanlarin göreve uygun olmadigi ve görevden alinmasi sarti, kabinenin 4’te 3’ünün basbakanin fiziksel ya da psikolojik olarak göreve uygun olmadigi yönünde görüs bildirmesine baglanmisti.

Muhalefet, söz konusu yasanin yargi bagimsizliginin tehlikeye attigini savunmus, Netanyahu hükümeti, ise yasa ile Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini gerileterek kuvvetler arasindaki dengenin saglanmasinin amaçlandigini iddia etmisti.

Yüksek Mahkeme tartismali yargi reformunun ilk kismini olusturan yasayi iptal etmisti

Israil’de ülke çapinda büyük protestolara yol açan tartismali yargi reformuna yönelik itiraz, Yüksek Mahkeme heyeti tarafindan incelenerek 1 Ocak’ta karara baglanmisti. Yüksek Mahkeme heyeti, mahkemenin tutarsiz buldugu hükümet kararlarini engelleme yetkisini sinirlandiran yargi reformunun ilk kismini olusturan yasayi 7’ye karsi 8 oyla iptal etmisti.

Heyette yar alan 15 yargiçtan 12’sinin mahkemenin Temel Yasalari iptal etme yetkisine sahip oldugu konusunda hemfikir oldugu belirtilmis ve Yüksek Mahkeme, Israil tarihinde ilk kez Temel Yasalar içerisinde yer alan bir yasayi iptal etmis olmustu.

Israil’in yazili bir anayasasi bulunmazken, Yüksek Mahkeme en yüksek yargi organi olarak görev yapiyor.