AK Parti Genel Baskan Yardimcisi Nurettin Canikli Açiklamasi
AK Parti Genel Baskan Yardimcisi Nurettin Canikli, "Kiliçdaroglu’nun politik palavralarla kaynak olarak gösterdigi ‘Ingiliz Finans sisteminin parayi göndermesi mümkün degildir" dedi.
Bilindigi üzere dogrudan yatirim formatinda gelen para Türkiye’de fabrikalar kurar, sirketler satin alir veya ortakliklar olusturur. Bu sekilde gelen yatirim Devlet’in harcamalarini finanse etmez. Çünkü Devlet’e borç olarak verilen bir para degildir. Bu nedenle basta depremzede konutlarinin insasi ve EYT’lilerin emekli maaslari olmak üzere Devlet’in artan giderleri için gereken kaynak ihtiyaci ortada durmaktadir. Kemal Kiliçdaroglu bunun için bütçeden yapacaklari tasarrufla bu harcamalari karsilayacaklarini ima etmektedir. Tasarruf konusuna tekrar dönecegim. Öncelikle 300 milyar dolarlik yatirim konusunu netlestirelim.
Burada en kritik soru su: Ingiltere ekonomisi yurtdisina (Türkiye’ye) 300 milyar dolar tutarindaki sermaye transferini yapacak güçte midir?" degerlendirmesini yapti.
Ingiltere’nin sermaye ihraç edecek gücü yok
Ingiltere Merkez Bankasi’nin bilanço büyüklügünün, ABD ve AB Merkez Bankalarinda oldugu gibi, 2008 yilindan bugüne çok büyük artis gösterdigini kaydeden Canikli, "Bunun sonucu parasal tabanda asiri genisleme meydana gelmistir. Bugün itibariyle Ingiltere Merkez Bankasi’nin bilanço büyüklügü, yani parasal taban 1 trilyon sterlini asmistir. Makro ekonomik göstergelerle uyumlu olan, yani olmasi gereken parasal büyüklük miktari ise 350 milyar sterlindir. 650 milyar sterlinlik bir fazlalik vardir. Yani bu kadar paranin piyasadan çekilmesi gerekmektedir. Bu nedenle IMF, Ingiltere Merkez Bankasi’na, bilançosunu üçte iki oraninda azaltarak 650 milyar sterlin degerinde devlet tahvili satmasi gerektigi çagrisini yapmaktadir. IMF, parasal sikilastirma politikasinda net ve cesur olmasi gerektigi konusunda Ingiltere Merkez Bankasi’ni uyarmaktadir. Içinde bulunulan sartlar nedeniyle Ingiltere Merkez Bankasi piyasadan para çekme konusunda sikintilar yasamaktadir. Yani, parasal sikilastirmayla ilgili gerekli adimlari atmakta zorlanmaktadir. Piyasadan para çekilmesi, büyümeyle ilgili problemleri ortaya çikaracagi için Ingiltere Merkez Bankasi parasal sikilastirmayla ilgi takvimi sürekli ertelemektedir. Görünen odur ki orta vadede, önümüzdeki 3-5 yillik dönem içerisinde Ingiltere’de parasal sikilastirma politikasi uygulamaya konulamayacaktir.
Özetlemek gerekirse, Ingiltere ekonomisi çok büyük sermaye ihtiyaci içerisindedir. Bu nedenle birakin yurtdisina (Türkiye’ye ) 300 milyar dolar gibi Ingiltere Merkez Bankasi’nin bilanço büyüklügünün yüzde 25’ine tekabül eden bir sermaye transferini, 10 milyar dolar tutarindaki yatirimi dahi Türkiye’ye kanalize edemez. Içinde bulundugu zor sartlar nedeniyle, Ingiltere ekonomisinin kendisinin sermayeye ihtiyaci vardir. Ingiltere’nin kendisi yurt disindan sermaye çekmeye çalismaktadir. Bunun için de faiz oranlarini artirmaya devam etmektedir. Sonuç olarak, Ingiliz finans sisteminin Türkiye’ye yatirim amaciyla 300 milyar dolar gibi bir parayi göndermesi mümkün degildir.
Bu gerçekler ortadayken Ingiltere’den 300 milyar dolarlik dogrudan yatirim getirilecegi iddiasi, akil ve mantik düzleminden kopmus gerçeklikle bagdasmayan bir iddiadir" ifadelerini kullandi.
Tefecilerle görüsmüs
Canikli söyle devam etti:
"Kemal Kiliçdaroglu’nun 2022 yili Kasim ayinda yaptigi Ingiltere ziyaretinde, Public.io Sirketi’nin CEO’su Daniel Korski, girisim sermayesi yatirim fonlarinin ve yatirim bankalarinin yöneticileri ile görüstügü,CHP sözcüsü Faiz Öztrak tarafindan açiklandi. Bunlarin disinda görüstükleri fon, sirket ve kuruluslarin isimleri de sunlar: EntrepreneurFist (John Clifford), TheCreatorFund (Jeremy Brown) ve The Alan Turing Institude.
Görüstükleri fon ve sirketler arasinda dogrudan yatirim yapan hiçbir firma bulunmamaktadir.
Public.io Sirketi bir danismanlik sirketidir. Dogrudan yatirim yapmamaktadir.
Girisim sermayesi yatirim fonlari da dogrudan yatirim faaliyeti olmayan, sadece portföy yatirimi yapan yatirim sirketlerdir.
Yatirim bankalari da sadece portföy yatirimi yapan sirketlerdir. Bunlar da dogrudan yatirim faaliyetinde bulunmazlar.
Entrepreneur Fist Sirketi kendisini yetenek yatirimcisi olarak tanimlayan, esas itibariyle sirket kuruluslarina aracilik ve öncülük eden bir danismanlik firmasi konumundadir. Firma yetkilisi olarak görüstükleri kisi Firma’nin CEO’su degildir. Firma yetkilisi John Clifford ile görüsmelerinin asagidaki fotograf görüntüsü Kiliçdaroglu ve ekibinin ciddiye alinmadiginin ve küçük düsürüldügünün fotografidir.
TheCreatorFund, gelecek vadeden teknolojik buluslara yatirim yapan bir sirkettir. Bu sirket de parlak buluslari satin alan yetenek yatirimcisi olarak faaliyette bulunmaktadir. Firma yetkilisi olarak görüstükleri Jeremy Brown isimli kisi de tepe yönetiminde yer almayan alt düzey yetkililerinden birisidir.
The Alan Turing Institude ise Ingiltere’de veri bilimi ve yapay zeka üzerine arastirmalar yapan ulusal bir arastirma kurulusudur.
Yani Kemal Kiliçdaroglu’nun görüstügü girisim sermaye fonlari ve yatirim bankalari, sicak para olarak tanimlanan portföy yatirimcilaridir. Yani Kemal Kiliçdaroglu’nun tabiriyle ‘tefecilerdir.’ Bunlar fabrika kurmazlar, sirket satin almazlar veya ortaklik tesis etmezler. Sadece hisse senedi gibi menkul kiymetler veya borç senetlerine yatirim yaparlar ve yatirimlari genelde kisa vadelidir. Diger sirket ve kuruluslar ise danismanlik, aracilik ve arastirma yapan sirket ve kuruluslardir.
Kemal Kiliçdaroglu, israrla 300 milyar dolarlik dogrudan yatirim gelecegini, tefeci olarak tanimladigi sicak para (portföy yatirimi) formatinda yatirimin söz konusu olmayacagini iddia etmektedir. Ancak, Ingiltere’de görüstügü fonlar sadece sicak paraci olanlar ve diger danismanlik sirketleridir.
Kemal Kiliçdaroglu Ingiltere ziyaretinde dogrudan yatirim yapan hiçbir sirketle görüsmemistir.
Dogrudan yatirim yapan hiçbir firmayla görüsmeden, Türkiye’ye 300 milyar dolarlik dogrudan yatirimci getirecegini söylemek büyük bir ciddiyetsizlik ve Türk Milleti’ne karsi yapilan büyük saygisizliktir.
Ortada Ingiltere’den yatirim amaçli Türkiye’ye gelecek para falan yoktur. Yatirim yapacak sirket ya da fonlar da bulunmamaktadir."
300 milyar dolar borcun faizi
"Eger, Kemal Kiliçdaroglu tarafindan, Devlet’in harcamalarinin (depremzede konutlarinin insasi dahil) finansmaninda kullanilmak üzere stand-by çerçevesinde IMF’den 300 milyar dolar borç alinmasi düsünülüyor ise, bu para ödenecek faiz tutari bütçe dengelerini bozacaktir" diyen Canikli sunlari kaydetti:
" 300 milyar dolarlik borç için her yil ödenecek faiz tutari 18 milyar dolar olacaktir. Buna bir de kur farkindan kaynaklanan ödemeler ilave edildiginde her yil ödenmesi gereken 450 milyar liralik ilave faiz yükü ortaya çikacaktir. Bütçenin baska harcama kalemlerinden kesinti yapmadan 450 milyar liralik faizin ödenmesi ise mümkün degildir. Bu durumda, borç olarak alinan 300 milyar dolarin faizini ödemek için yatirim harcamalari ve sosyal harcamalari kesilecek, emekli maaslarinin önemli bir bölümü de Kemal Kiliçdaroglu tarafindan ödenmeyecektir."
Harcamalardan tasarruf
Kemal Kiliçdaroglu’nun, basta depremin yaralarinin sarilmasi ve EYT’lilerin emekli maaslarinin ödenmesi için yapilmasi gereken ilave harcamalarin kaynagi olarak bütçeden yapilacak tasarrufu gösterdigine dikkat çeken Canikli, "Bütçe harcamalari toplamindan yapilabilecek maksimum tasarruf orani yüzde 1-2’yi geçemez. Nedenine bakalim. Bütçede belli basli 9 harcama kalemi bulunmaktadir. Bunlar, 1.Personel Giderleri, memur ve isçi maaslarinin ödendigi,
2.Sosyal Güvenlik Kurumlarina Devlet Prim Giderleri, memur ve isçilerin SGK primlerinin ödendigi, 3.Mal ve Hizmet Alim Giderleri, 4.Faiz Giderleri, faiz ödemelerinin yapildigi, 5.Cari Transferler, emekli maas ödemelerinin yapildigi, 6.Sermaye Giderleri, yatirim harcamalarinin yapildigi, 7.Sermaye Transferleri, KIT’lere sermaye desteginin saglandigi, 8.Borç Verme, 9.Yedek Ödenekler, agirlikli yatirim harcamalarinin yapildigi, harcama kalemleridir.
Bu harcama kalemlerinden 3 numaradaki ‘Mal ve Hizmet Alim Giderleri’ kalemi hariç digerlerinde anlamli bir tasarruf yapilmasi mümkün degildir.
Mal ve Hizmet Alim Giderleri kalemi de çok çesitli harcamanin yapildigi bir kalemdir. Bu harcama kaleminin toplam harcamalar içindeki payi yüzde 7’dir. Güvenlik güçlerinin silah ve mühimmatlarinin alimindan, araç kiralarinin ödenmesine kadar Devlet’in mal ve hizmet alimlari bu harcama kaleminden karsilanir. Bu kalem içinde tasarruf edilebilecek maksimum oran yüzde 10’u geçmeyecektir. Bu da 2023 yili bütçe rakamlariyla en fazla 20 milyar liraya tekabül etmektedir. Bu parayla depremin yaralarinin sarilmasi için gereken 2 trilyon liralik harcamayi ve EYT’lilerin emekli maas ödemesi için gereken 300 milyar lirayi ve en düsük emekli maaslarina yapilan artislar için gereken 60 milyar lirayi karsilamak elbette imkan dahilinde degildir. Bütçeden yapilacak tasarrufla, Devlet’in artan harcamalarini finansa etmeye çalismak çaresiz bir çirpinistan baska bir sey degildir" degerlendirmesini yapti.
Canikli sunlari ifade etti:
"Kemal Kiliçdaroglu’nun Ingiltere’den 300 milyar dolar kaynak getirme sözünün akilci, mantikli ve bilimsel hiçbir altyapisi ve açiklamasi bulunmamaktadir. Bu iddia tam bir safsatadir.. Çok ucuz ve basit, gerçegi yansitmadigi kolaylikla anlasilabilen politik bir palavradan ibarettir. Kemal Kiliçdaroglu artik baska bir boyuta geçmistir. Kendisine sifa dileklerimizi iletiyoruz."