Yeni asgari ücret hesapları değiştirdi! Emekli maaşı ve memur zammı ne kadar olacak?

Asgari ücret, emekli kök maaş zammı, en düşük emekli maaşı ve memur maaşı artışlarıyla 2024 yılında hemen herkesimin gelirini artıracak adımlar peş peşe gelecek. İlk adım asgari ücret oldu. Sırada emekli zam düzenlemeleri ve memur maaş zammı var. Emekli ve memur zammı ne kadar olacak? Asgari ücret hangi hesapları değiştirdi? 2024 kıdem tazminatı tavanı kaç TL olacak?

2024 OCAK ZAMMI İLE MİLYONLARIN ALIM GÜCÜ ARTACAK

Yeni yılda uygulanacak asgari ücret belirlendi. Sırada emekli kök maaş zammı, memur maaş artışları ve en düşük emekli maaşı olmak üzere 3 düzenleme var. Milyonların merak ettiği maaş zammı takvimi netleşti:

Asgari ücret net 17.002 TL olarak belirlendi. 31 Aralık öncesinde Resmi Gazete'de yayımlanacak. Sırada 3 düzenleme var:

Emekli kök maaş zammı
Memur ve memur emeklisi zammı
En düşük emekli maaşı ve refah payı düzenlemesi

REFAH PAYI MASADA

3 Ocak 2024'te 6 aylık enflasyon rakamları hesaplanacak ve refah payı hariç emekli kök maaş zammı ve memur maaş zammı hesaplanacak. 15 Ocak 2024 öncesi emekliye refah payı değerlendirilecek ve en düşük emekli maaşı düzenlemesi yapılacak. Refah payı ve 7500 TL olarak uygulananan en düşük emekli maaşının yeniden belirlenmesi için Meclis düzenlemesi gerekiyor.

İLK ADIM ASGARİ ÜCRET OLDU

11 Aralık'ta başlayan asgari ücret süreci yaklaşık 16 günde kısa süre içerisinde sonuçlandı. 7 milyonu doğrudan 85 milyonu dolaylı yoldan etkileyecek asgari ücret 2024, net 17 bin 2 TL'ye yükseldi. Yeni asgari ücret Başkan Erdoğan'ın son dokunuşuyla yaklaşık yüzde 12'lik bir refah payı ile belirlendi. 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 37-38 civarında bulunuyor.

2024'te uygulanacak net asgari ücret 17 bin 2 TL, brüt asgari ücret 20 bin 2 TL ve işveren maliyeti de 23 bin 502 TL olarak belirlendi.

Asgari ücret cari kurlar değerlendirildiğinde 578 dolarlık alım gücünü görerek döviz bazlı rekorunu kırdı.

YENİ ASGARİ ÜCRET HESAPLARI DEĞİŞTİRDİ
Asgari ücret 2024 yılında 10 kadar geliri artırırken 5 ödemeyi de yükseltiyor. Yeni asgari ücretle birlikte değişecek bazı kalemler şöyle:

10 GELİR KALEMİ ARTACAK

Asgari ücret maaşları
Vergi dışı tutulacak kazanç
Asgari ücretlinin kıdem tazminatı
Rapor parası
Analık ücretleri
Yarı zamanlı ödenek
Stajyere yeni ücret
İşsizlik maaşı
İş arayanlara verilen destek
BES'te devlet katkısının üst limiti

5 ÖDEME YÜKSELECEK

Bağ-Kur primi
SSK primi
GSS ödemesi
İsteğe bağlı sigorta ödemesi
Borçlanma miktarları

İŞTE TABLO TABLO ASGARİ ÜCRET İLE DEĞİŞENLER

ASGARİ ÜCRET - YÜZDE 49,11 ZAM
Net - 17.002 TL
Brüt - 20.002 TL
İşveren maliyeti - 23.502 TL

ASGARİ ÜCRETLİNİN KIDEM TAZMİNATI
Kıdem tazminatı tavanı (Asgari ücretli çalışanın) - 20.002 TL

İŞSİZLİK MAAŞI
En düşük - 7940 TL
En yüksek - 15.880 TL

BORÇLANMALAR
Doğum ve askerlik - 6400 TL
Yurtdışı - 9000 TL

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
En az ödenek - 12.001 TL
En çok ödenek - 30.003 TL

İŞ GÖREMEZLİK
Ayakta aylık - 13.327 TL
Yatarak aylık - 9.996 TL
Analık parası - 49.783 TL

STAJYER ÜCRETİ
20'den çok personel - 5.101 TL
20'den az personel - 2.550 TL

Aylık Temmuz ve Ağustos aylarında yüzde 9'un üzerinde seyreden aylık enflasyon kademeli bir şekilde aşağı yönlü seyir izliyor. Son olarak aylık enflasyon Kasım ayında yüzde 3,28'e kadar çekildi. Veriler özellikle 2024'ün ikinci yarısıyla beraber hızlı bir dezenflasyonist sürecin başlayacağına işaret ediyor. Bu nedenle 2024 yılı için asgari ücret üzerinde tek zam formülü üzerinde duruldu.

EMEKLİ VE MEMUR ZAMMI REFAH HARİÇ 3 OCAK'TA BELLİ OLACAK
Emekli ve memurun gözü kulağı 3 Ocak Çarşamba günü Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıklayacağı Aralık ayı enflasyon verisinde olacak. Aralık ayı enflasyon verisinin belli olmasıyla 6 aylık enflasyon oranı hesaplanacak. Dolayısıyla refah payı hariç SSK, Bağ-Kur emekli zammı ile memur maaş zammı netleşecek.

6 AYLIK ENFLASYON BEKLENTİSİ YÜZDE 37,76
Merkez Bankası'nın 2023 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 65 olarak belirlenirken 6 aylık enflasyon hesabı da yaklaşık yüzde 38 oldu. Öte yandan 5 aylık enflasyon rakamlarının yüzde 33,66 olarak kesinleşmesinin Merkez Bankası'nın tahminiyle uyumlu olması dikkat çekti. TCMB'nin 6 aylık enflasyon tahmini yüzde 37,76 olarak dikkat çekiyor.

MEMUR ZAM ORANI EMEKLİYE ZAM DÜZENLEMESİ İÇİN REFERANS OLACAK
Bilindiği üzere memurlar her yıl Ocak ve Temmuz döneminde zam alıyor. Memurlar 6 aylık enflasyon farkına ilaveten toplu sözleşme zammı alıyor. Ocak dönemi için bu rakam yüzde 15 olarak belirlendi.

Yani Merkez Bankası'nın yüzde 65'lik yıl sonu enflasyon tahmini ve yüzde 15'lik toplu sözleşme zammına göre memurlar yaklaşık yüzde 49-50 zam alacak. Asgari ücret zammı da yüzde 49,11 olarak gerçekleşerek beklenen memur zammına yakınsadı. Bu rakamın emekli kök maaş zammı için referans değer olması bekleniyor.

EMEKLİYE KADEMELİ ZAM VE SEYYANEN ARTIŞ DA GÜNDEMDE
Emekli ve memur zammı için Başkan Erdoğan, Bakan Mehmet Şimşek'e bütçe sınırlarını sonuna kadar zorlamasını talimatını verdi. Şimşek, kalıcı refah artışı için hedefi belirledi. Bakan Şimşek maaş zamlarında yapılacak artışlarla sürdürülebilir refahın sağlanabilmesi için tek haneli enflasyonun şart olduğunu vurguladı. Bu nedenle sıkı para politikaları ve koordineli maliye politikalarıyla adımlar atılıyor.

Öte yandan refah payının yanında emekli zammı için de seyyanen artış ve kademeli zam formülü de masada yer alıyor. Bakan Şimşek, Başkan Erdoğan'ın talimatı sonrası bütçe sınırlarını sonuna kadar zorlayacak. Bütçenin el verdiği doğrultuda gerekli adımlar atılacak. Burada 'ücret artışı-enflasyon artışı' döngüsünü minimize edecek optimal seviye belirlenecek.

2024 EMEKLİ KÖK MAAŞ ZAMMI NE KADAR OLACAK?
Türkiye'de SSK, Bağ-Kur emeklilerine çalışma şartlarına göre kök maaş bağlanıyor. Buna yüzde 4-5 civarında bir ek ödeme ekleniyor. Eğer ortaya çıkan bu maaş en düşük emekli maaşından az ise Hazine desteği devreye giriyor. Örneğin bir emeklinin kök maaşı 6000 TL ise buna yüzde 4 ek ödeme ilave ediliyor. Ortaya çıkan 6240 TL'ye mevcut durumda uygulanan 7500 TL taban aylığa tamamlamak için Hazine'den 1260 TL destek ödemesi yapılıyor ve emeklinin hesabına 7500 TL yatıyor.

7500 TL'nin üzerinde maaş alanlar içinse doğrudan 6 aylık enflasyon oranı kadar zam devreye giriyor. Örneğin yüzde emekli kök maaşı 10 bin TL olan bir vatandaşın maaşına önce yüzde zam yapılacak. Ardından yüzde 4 ek ödeme emekli maaşına ilave edilecek. Son dönemde 6 aylık enflasyon oranına ilaveten Başkan Erdoğan'ın talimatıyla refah payı uygulaması yapılıyor.

ÖRNEK HESAP:

Emekli kök maaşı: 10.000 TL
Tahmini zam: Yüzde 50
Ek ödeme: Yüzde 4
Hesaba yatacak zamlı tutar: 15.600 TL

6 aylık enflasyon beklentisi bu dönem için yüzde 37,76 oldu. Yani SSK ve Bağ-Kur emeklisi için refah payı hariç bu zam oranı geçerli olacak. Memur zammı için hesaplanan zam oranı yüzde 49-50 civarında bulunuyor. Memur zammının referans olmasıyla emekliye de refah payı dahil benzer zam oranı masada bulunuyor. Bu durumunda emekli kök maaş zammı yüzde 10-12 refah payı ile yüzde 50 olacak. Nihai rakamlar Bakan Şimşek'in bütçe çalışması sonrası ortaya çıkacak.

EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI İÇİN 10 BİN İLA 11 BİN 500 TL SEVİYESİ ÖNE ÇIKIYOR
En düşük emekli maaşı 2023 yılında 2 zam alarak 3500 TL'den 7500 TL'ye yükseltildi. Bu düzeyin altında maaş alan emeklilerin maaşları Hazine desteği ile bu seviyeye tamamlanıyor.

En düşük emekli maaşı artışı için Meclis düzenlemesi gerekiyor. Burada kanun teklifi hazırlandıktan sonra Meclis'e sunuluyor. Taban aylıklar resen belirleniyor ve Meclis'in onayına sunuluyor. En düşük emekli maaşı için 10 bin ila 11 bin 500 TL rakamları masada bulunuyor.

En düşük emekli maaşı için kanun teklifi hazırlanacak
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçecek
Genel Kurul'da oylanacak ve yasalaşacak
Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girecek
Refah payı da benzer şekilde Meclis sürecine tabi tutulacak.

65 YAŞ, ENGELLİ VE EVDE BAKIM MAAŞI ZAMMI NE KADAR OLACAK?
Sosyal destek ödemesi alan vatandaşların gözü kulağı memur zammı hesaplamasında olacak. 6 aylık enflasyon memurlar ve emeklilerin maaş artışlarını belirliyor. Burada nihai memur zam oranı da sosyal yardımları doğrudan etkiliyor. Yani sosyal yardımlar yani 65 yaş aylığı, evde bakım parası, engelli maaşı gibi ödemelerde her yıl Ocak ve Temmuz aylarında memur maaşına yapılan zam kadar yükseliyor. Örneğin 6 aylık memur zam oranı yüzde 50 olarak olunca sosyal yardımlar da benzer şekilde artacak.

2024 KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE KADAR OLACAK?
Asgari ücret zammı ile sadece asgari ücretli çalışanın kıdem tazminatı değişti. 2024 yılında asgari ücret ile çalışanın kıdem tazminatı brüt ücreti yani 20 bin 2 TL oldu. Asgari ücret üzerinde maaş alanların kıdem tazminatı tavanı ise memur zam oranı ile kesinleşecek. Bu rakam Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Genelgesi ile belli olacak.

Mevcut durumda kıdem tazminatı tavanı 23 bin 489 lira olarak uygulanıyor. Veriler gösteriyor ki 2024 yılında kıdem tazminatı tavanı 35 bin 100 lirayı aşacak.