'Demans Dünyada 2050'Ye Kadar Üç Katina Çikacak'
Bunama adiyla da bilinen demansin kisinin günlük yasam aktivitelerini bagimsiz olarak sürdürmesini zorlastiran, birden fazla bilissel islevde kalici ve ilerleyici bozukluklara yol açan bir sendrom oldugunu belirten Nöroloji Uzmani Doç. Dr. Yakup Türkel, “Tahminlere göre 2050 yilina kadar demans görülme sikligi Avrupa’da iki katina, dünyada ise üç katina çikacaktir” dedi.
“65 yas üstünde daha sik görülüyor”
Demansin en yaygin nedeninin Alzheimer hastaligi oldugunu isaret eden Doç. Dr. Türkel, “Demans özellikle 65 yas üzeri bireylerde sik görülür. Vasküler demans, lewy cisimcikli demans ve frontotemporal demans gibi çesitli türleri de bulunmaktadir. Günümüzde insan ömrünün uzamasiyla birlikte demans görülme sikliginda artis gözlenmektedir. Tahminlere göre, 2050 yilina kadar demans görülme sikligi Avrupa’da iki katina, dünya genelinde ise üç katina çikacaktir” diye konustu.
“Tek basina hafiza kaybi, demans teshisi için yeterli degil”
Demansin en belirgin semptomunun hafiza kaybi oldugunun altini çizen Doç. Dr. Türkel, ancak hafiza kaybinin farkli nedenlere bagli olarak ortaya çikabilecegini ve yalnizca hafiza kaybinin demans teshisi anlamina gelmedigini belirtti.
Doç. Dr. Türkel, demansin diger yaygin belirtileri arasinda bilissel degisiklikler, iletisim ve dil problemleri, görsel ve mekânsal yeteneklerde zorluk, muhakeme ve problem çözme güçlügü, karmasik görevleri yerine getirmede zorluk, planlama güçlügü, koordinasyon ve motor fonksiyonlarda zorluk, karisiklik ve yönelim bozuklugu, psikolojik degisiklikler, kisilik degisiklikleri, depresyon, kaygi, uygunsuz davranislar ve halüsinasyonlarin yer aldigini dile getirdi.
“Tiroit problemleri de demans benzeri semptomlara neden olabilir”
Demansin sinir hücrelerinin ve beyindeki baglantilarin hasar görmesi veya kaybi sonucunda ortaya çiktigini söyleyen Doç. Dr. Türkel, “Demansin etkiledigi beyin bölgelerine bagli olarak, belirtiler ve yakinmalar farklilik gösterebilir. Demanslar genellikle beyindeki anormal proteinler ve baglantisal hasarlarla iliskilendirilir, ancak bazi hastaliklar, ilaçlar, vitamin eksiklikleri ve tiroit problemleri de demans benzeri semptomlara neden olabilir. Bu yüzden bunlar da arastirilmalidir” seklinde konustu.
“Alzheimer’da umut verici ilaç tedavileri üzerine çalismalar sürüyor”
Alzheimer hastaliginin demansin en sik görülen türü oldugunu ve son 10 yilda bu hastaligin erken teshisine yönelik önemli ilerlemeler kaydedildigini vurgulayan Doç. Dr. Türkel, “Kan testleri, beyin omurilik sivisindan bakilan biyobelirteçler, genetik testler ve beyin görüntüleme yöntemleri gibi gelismis tekniklerle Alzheimer hastaligi diger demans türlerinden ayirt edilebilir ve hastanin dogru tedavisi planlanabilir. Ayrica, umut verici ilaç tedavileri üzerinde hala yogun çalismalar devam etmektedir” ifadelerine yer verdi.
“Saglikli beslenme düzeni, düzenli uyku ve stresin azaltilmasi sart”
Alzheimer hastaligindan korunmak için saglikli bir beslenme düzeni, düzenli uyku, stresin azaltilmasi, depresyon ve diger sistemik hastaliklarin tedavisi önemine dikkat çeken Doç. Dr. Türkel, “Aerobik egzersizlerin bilissel ve düsünce fonksiyonlarini artirdigi gösterilmistir. Saglikli bir yasam tarzi benimsemek, beyin sagligini korumak için önemlidir” dedi.
“Erken teshis önemli”
Demansin tedavisinin altta yatan nedenin belirlenmesine ve buna yönelik tedavilere dayandigini belirten Doç. Dr. Türkel, “Alzheimer Hastaligi için bazi ilaçlar mevcuttur ve semptomlari hafifletebilir, ancak su anda hastaligi tamamen tedavi edebilecek bir ilaç bulunmamaktadir. Bununla birlikte, erken teshis ve uygun tedaviyle yasam kalitesi önemli ölçüde iyilestirilebilir” diye konustu.
“Farkindalik artirilmali”
Demansin bireylerin ve ailelerinin yasam kalitesini önemli ölçüde etkileyen bir durum oldugunu ifade eden Doç. Dr. Türkel, açiklamasini söyle tamamladi:
“Bu nedenle demansla ilgili farkindaligin artirilmasi, erken teshis ve uygun bakimin saglanmasi büyük önem tasir. Çünkü erken teshis ve uygun tedaviyle demansin etkileri hafifletilebilir ve yasam kalitesi artirilabilir. Ayrica, demansla yasayan bireylerin ve ailelerinin desteklenmesi, psikososyal ve pratik yardim saglanmasi da gereklidir.”