Tescil Çilesi E-Ihracati Baltaliyor
Dünya’da e-ticaret ve dijital platformlardan ihracat hizla büyürken, bu hiza ayak uydurmak isteyen genç girisimciler, marka ve patent tesciline takiliyor. Iki yila ulasan dosya süreçleri, yabanci rakiplerin karsisinda Türk mütesebbisleri çaresiz birakiyor. Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan’in degerli ve yüksek rakamli ihracat hedefinde yer almak isteyen genç yatirimcilar, Türk Patent ve Marka Kurumu’nun marka tescil isleminin 1.5 yili asmasi, patentlerin hizli tescillenmemesi sebebiyle üretimden ve ticaretten uzaklasiyorlar. Birçok yatirimci 2 saatte uzaktan sirket kurulabilen, hizlica marka tescili yapilabilen Londra gibi Avrupa sehirlerini tercih etmeye basladilar.
Türkiye ekonomisinde artik önemli basliklar arasina yerini alan elektronik satis, eski ticaret modelinin sinirlarini genisletti. Isletmelere dünya çapinda çesitli firsatlar sunuluyor. Bir taraftan daha genis müsteri kitlelerine ulasmak, internet üzerinde kolaylasirken, diger taraftan uluslararasi arenada rekabet gücümüz gelisiyor. Cumhurbaskani Recep Tayyip Erdogan’in, bu yeni is modelini desteklemek ve e-ticaret sisteminin önünü açmak için, yeni fikri olanlara, mütesebbis ruhlu gençlere her dönemde farkli ekonomik destekler sunuyor. Ar-Ge’den, dünya markasi (Turquality) olmaya kadar birçok tesvik kalemi olusturulurken, bürokratik yapidaki yavaslik hükümetin birçok hedefine ulasmasini ve yeni yatirimcilarin islerini zorlastiriyor. Yeni is yapis sekillerine destekler olusturulurken, Türk Patent ve Marka Kurumu’nun 2 yili bulan marka tescil ve patent islemleri, girisimci gençlerin bütün enerjisini bitiriyor.
Markanin önemi artiyor, patent enstitüsü yavasliyor
Birçok yabanci sermaye “pazar yeri” platformlariyla ülkemizde e-ticaret faaliyeti gösterip, Türkiye’de hizla ürün ithalatini artirirken, binlerce yabanci girisimci bu pazar yerleri üzerinden açtiklari magazalarla yüksek cirolara ulasiyor. Bu noktada, marka patent konusu hayati bir önem tasiyor. Hem platform üzerinde rekabeti dengelemek, hem taklit ve sahteciligin önünü geçmek için, Amazon.com gibi platformlarda, saticilardan artik, ilk basvurularda marka tescili ve patent belgesi istemeye baslandi.
Tescil süreleri biktiriyor
Tekstil basta olmak üzere birçok sektörün elektronik dünya ticaretinde, en büyük sikintisi ise marka ve model tescili olarak ön plana çikiyor. En çok satanlar kategorisinde dikkat çeken bir ürün, e-ticarette hemen ertesi gün taklit edilebiliyor. Düsük imalat kalitesi ve yari fiyat etiketiyle, dürüst saticilar ciddi zarara ugratirken, durumun farkinda olmayan müsteriler de olumsuz etkileniyor. Ancak gerçek markalar ise 2 yila ulasan marka tescil süreçlerinde, dükkani kapatip gidebiliyorlar. Konuyla ilgili sikayet sitelerinde binlerce baslik açilirken, gerçek girisimcilerin en büyük istegi ise Türk Patent ve Marka Kurumu’nun itirazlari hizlica inceleyip, itiraz edilen dosyalari bile 6 ay içerisinde bitirmesi oldu.
Gençlerin umudu kiriliyor
Yasadigi tecrübeyi muhabirimize anlatan e-ticaret girisimcisi Bilal Çetin, kendi tasarladigi ürünlerin internette satisa baslamadan 3 ay önce marka tesciline basvurdugunu belirterek; “Yurtiçi ve yurtdisinda müsterilere daha kaliteli bir durus sergilemek için 2 ayi asan bir tasarim süreciyle ve ciddi bir maddi kaynak ayirarak marka, logo ve kurumsal kimlik çalismasi yaptik. Tasarim çalismalari bitince hemen, hizlica 2022 yilinin ortalarinda, marka tesciline basvurduk. Çalistigimiz patent ofisi ortalama 3-4 ay içerisinde islemin neticelenecegini belirtti.
Fakat marka benzerligi iddiasi ile, bir itirazla karsilastik. Örnek teskil edecek marka çalismalarini toplayarak avukatlarimiz ve patent ofisimizle itiraza karsi savunmada bulunduk. 1.5 yildir halen daha markamizi tescil ettiremedik. Bu zaman diliminde, tüm tasarimlarimiz, markamiz ve logomuz 17 farkli satici tarafindan kopyalanarak, kendi ürünümüzün benzerleri ucuz ve kalitesiz ürünlerin satisina basladi.
Devaminda pazar yerlerinde markamizla ilgili, taklit kötü ürünler sebebiyle olumsuz yorumlar çikmaya basladi.
” dedi.
Taklit ürün alip durumun farkinda olmayan bazi kisilerden sosyal medya hesaplari üzerinden küfürlü mesajlar aldigini belirten Bilal Çetin, devaminda sunlari dile getirdi; “Arastirdik, markamiza itiraz eden firmanin durumdan haberi bile yok. Markasini korumak için çalistigi patent ofisi, benzer durumda birçok firmaya haksiz yere itiraz dosyasi açip müsterilerine “Sizin markanizi koruyoruz” diye sürekli hizmet faturasi gönderiyordu. Haksiz kazanç elde eden uyanik patent ofisleri, süreci de kilitliyorlar. Bir çok genç yatirimciyi da Türk Patent ve Marka Kurumu’ndaki yavas çalisma magdur ediyor. Patent kurumunun çalisma ve dosyalara cevap verme hizi ise ayri bir çile. Yayin karari çikan dosyamiz yaklasik 5 aydir onay imzasi bekliyor. Hükümetimiz e-ticaret, e-ihracat konusunda girisimcilere destek vermeye çalisirken, bazilari (bürokrasi) adeta engel olmaya çalisiyor. Bu süreler normal degil, 3 gün, bilemediniz 3 hafta incelersin, sonrasinda kararini verir bitirirsiniz. En azindan yeni bir marka olusturmak için zaman kazanmis oluruz. Bir imza müdürün imzasi için Türk Patent ve Marka Kurumu’nda 5 ay beklenir mi? Bugün tekstilde ihracatin ve perakendenin kalbi Merter’de atiyor. Gidin esnafina mikrofon uzatin, herkes dertli. Internet ticaretinde isin sirri zaman (moda) ve hizli üretim, teslimat. Yurtdisindan gelen toptan müsterilere bu durumu anlattigimizda bize inanamiyorlar. Hayati yeni tecrübe eden gençler, dünyada farkli bir fikirle marka olmus insanlarin hikayelerini inceleyerek girisimci oluyorlar. Ama bu hizli, atak anlayis, Türkiye’deki bürokrasi de maalesef bulunmuyor. Yabanci isimler, internette parliyorlar, onlar yazilimla, tasarimla, e-ticaretle hizla islerini büyütebiliyorlar. Ama Türkiye’de bir basit marka ve model tescili için 2 yil beklenebiliyor. Birileri gelip, tasarimcilarin büyük ilgi gören fikirlerinin, tasarimlarini haksizca sahiplenebiliyorlar. Markasini tescillemeye ugrasan düzgün yatirimcilarin bütün emeklerinin üstüne çöküyor. Gençler daha baslamadan, ümitlerini kaybediyor. Patente veya markaya onay verenler kime, neye onay verdiklerini bile tam arastirmiyor. Biz amazon.com’da bir magaza açtik daha açilis sürecinde marka patenti istediler. Dosyamizi gönderdik, patent ofisimizi arayip “Bu marka sizin araciliginiz ile tescil almis dogru mu?” diye arastirmislar. Burada depremzede bir ablamiz var, kadin girisimci desteklerinden faydalanarak e-ticarete girdi. Kumasti, kalipti, fotograf çekimleri falan tek basina ugrasti adeta savasti. Özene bezene bebek kiyafetleri dikiyor ve internette satmaya çalisiyordu. Henüz marka tescili olmadigi fark eden dolandiricilar, bütün ürünlerini, onun marka logosuyla birlikte kopyalamislar, yetmemis birde üstüne marka tescil basvurusu yapmislar. Ablamiz tüm bu yasananlara karsi su an hukuk savasi veriyor ve satislari tamamen durdu. Tedarikçileri ve sektördeki toptancilar, böyle magduriyetleri görünce onlara destek olmaya çalisiyor. Halbuki Türk Patent ve Marka Kurumu isini düzgün ve hizli yapsa bunlarin hiç biri yasanmazdi.”