Ege'de Tarim Ihracati 7 Milyar Dolara Kosuyor
Türkiye 2022 yilinda yüzde 15 artisla 34,2 milyar dolarlik tarim ürünleri ihraç ederken, Ege Ihracatçi Birlikleri (EIB) yüzde 17 artisla 6 milyar 727 milyon dolarlik ihracat yaparak Türkiye’nin tarim ürünleri ihracatinin yüzde 19’unu tek basina gerçeklestirdi ve Türkiye sampiyonu oldu. Egeli tarim ihracatçilari, 10 milyar dolara ulasmak için iyi tarim uygulamalari ve organik üretimde devlet tesviklerinin önemini vurguladi.
Hedef 10 milyar dolar
Ege Ihracatçi Birlikleri Koordinatör Baskani Jak Eskinazi, “12 Ihracatçi birligimizin 7 tanesini tarim ürünleri ihracatçilarimizin kümelenmesi olusturuyor. 2022 yili gibi dünyada ve ülkemizde resesyon finansal kriz ikliminin yasandigi kritik bir konjonktürde tarim sektörlerimiz tarihlerinin altin çagini yasadi. 2022 yilinda tarim sektörlerimizin ihracati yüzde 17 artisla 6 milyar 727 milyon dolara yükseldi. Kuru meyve, mamul, zeytin-zeytinyagi, su ürünleri, baharat, tütün, odun disi orman ürünlerinde, organik üretimde dünyada güçlü bir oyuncuyuz. 2023 yilinda da bu olumlu egilimin devam edecegine inaniyoruz. Önümüzdeki süreçte yüksek teknoloji yatirimlar ve sürdürülebilirlik vizyonuyla 10 milyar dolar tarim ihracatina ulasacagimizi öngörüyoruz. Tarimda lider bir bölge olarak ’Sürdürülebilir Kalkinma Amaçlari’na hizmet eden yeni yatirimlara her zaman ihtiyacimiz var. Paydasi oldugumuz Avrupa ve Türkiye’nin en büyük modern sera ve tarimsal sanayi kümelenmesi Dikili Tarima Dayali Ihtisas Organize Sanayi Bölgesi, ayni zamanda Bayindir’da kurulan Tarima Dayali Ihtisas Çiçekçilik Organize Sanayi Bölgesi önemli bir potansiyeli ortaya çikaracak. Bergama’da kurulacak Tarima Dayali Ihtisas Süt Organize Sanayi Bölgesi, tohum fide tibbi aromatik bitkilerle ilgili Kinik’ta kurulacak Bitkisel Üretim Tarima Dayali Ihtisas Organize Sanayi Bölgesi bütün dünyada gidayla ilgili endiselerin arttigi bu dönemde, ülkemiz için büyük bir avantajimiz” diye konustu.
Turkish Tastes markasi dünyada büyüyor
Türk gida ürünlerinin ABD’de de tanitilmasi ve bilinirliginin artirilmasi için EIB bünyesindeki 6 gida birliginin ticaret bakanligi destegiyle yürüttügü Turquality projesine deginen Jak Eskinazi sözlerine söyle devam etti: “Turquality projemiz ile Las Vegas Üniversitesi UNLV ve Nevada Restoran Birligin (NvRA) ile isbirligine gidildi, derslerde Türk mutfagina yer verilmesi saglandi. Ayrica Turkish Tastes Referance Cookbook referans kitabi yayinlandi. Bu kitap THY’nin bazi lounge alanlarina girerek farkliligini ortaya koydu. Ticaret Bakanligina sonraki 4 yillik basvurusu da yapildi ve egitim seminerleri, sef yarismalari, sosyal medya ve tanitim, tadim etkinlikleriyle faaliyetlere devam edilecek. Gida birliklerimizce 20 yili askin süredir milli katilimini organize ettigimiz dünyanin en prestijli fuarlari Summer Fancy Food Show, Biofach ve Foodex Japan fuarlarinda ülkemizi ve firmalarimizi en iyi sekilde temsil edecegiz. En önemli hedef pazarlarimizdan olan Çin’in en önemli fuarlarindan bu yil 6’incisi gerçeklesecek Çin Ithalat Fuari milli katilim organizasyonu, birliklerimizce düzenlenecektir. Tarim ihracatimizi artirmak için tesviklere ihtiyacimiz var. Lojistik çok önemli. Uzak pazarlara ürünlerimizi yollarken lojistige ihtiyacimiz var. Özellikle yas meyve sebzede bizim hava filomuzun buna destek vermesi, fiyatlarini ona göre daha uygun hale getirmesi lazim.”
189 ülke ve bölgeye ihracat
Ege Ihracatçi Birlikleri Koordinatör Baskan Yardimcisi Ege Yas Meyve Sebze Ihracatçilari Birligi Baskani Hayrettin Uçak, “Türkiye geneli toplam yas meyve sebze ve mamulleri ihracati 5,5 milyar dolara ulasti. Bu ihracatin yüzde 22’si birligimizce gerçeklestirildi.
Ege Yas Meyve Sebze Ihracatçilari Birligi olarak 2022 yilini ihracat artisiyla kapatmayi basardik. Yas meyve ve sebze mamulleri ihracatimiz 1 milyar 250 milyon dolara ulasti ve geçen yila göre yüzde 6 oraninda artis yakaladik. 2022 yilinda ihracatimizin en fazla gerçeklestigi ilk 5 pazarimiz Almanya, ABD, Rusya, Ingiltere ve Hollanda olurken, ürün bazinda tursular, meyve sulari, kuru domates, salça, dondurulmus meyveler, kiraz, mandalina, domates, üzüm, seftali ve nektarin gibi ürünler ihracatta öne plana çikti. Üyelerimiz 2022 yilinda toplam 189 ülke ve bölgeye ihracat gerçeklestirdi” dedi.
"Etkinlikler ile dolu dolu bir yil"
Uçak, Ege Yas Meyve Sebze Ihracatçilari Birliginin 2023 yilinda üretim kismiyla ilgili temel odaginin kalinti ile mücadele, meyve sebze kayiplari ve egitim faaliyetleri üzerine olacagindan bahsederek “Ege Bölgesinin her yerinde, bahçe ve isletmelerde detayli bir egitim programi baslatiyoruz. Bu programda Tarim ve Orman Bakanligimiz ve üniversitelerden de teknik destek alarak daha az kayiplarin oldugu, dogru ilaçlamanin yapildigi bir üretim modeli için örnek olmaya çalisacagiz. Yurt disinda da ihracatimiz artirmak, üyelerimize yeni alicilar ve pazarlar bulmak için çalismalarimiz devam edecek. 2023 yilinin ilk yarisinda Almanya, Rusya ve Ingiltere’ye fuar katilimlarimiz olacak. Endonezya ve Singapur’a da bir URGE heyeti düzenleyecegiz. 2023 yili yurt içi ve yurt disi etkinlikleri ile dolu dolu bir yil olacak. Umarim bu faaliyetlerimiz ihracatimiza da yansir ve ihracatimizi 1 milyar 500 milyon dolar seviyelerine çikabiliriz" ifadelerini kullandi.
"1 milyar dolara yükseltecegiz"
EIB Organik Ürünler ve Sürdürülebilirlik Koordinatörü Ege Kuru Meyve ve Mamulleri Ihracatçilari Birligi Baskani Mehmet Ali Isik da 2022 yilinda Ege’nin tarim ihracatinda 1 milyar dolarin üstünde artis yasandigina degindi. Isik, söyle konustu: “Ege’nin tarimsal üretimde dünyada önemli bir gücü var. Ihracat artisinda organik ve katma degerli ürünlerin rolü büyüktü. Akdeniz mutfaginin, Akdeniz ürünlerinin agirlikli tedarikçisi olmamiz en büyük avantajimiz. Türkiye’de agirlikli olarak taze sebze meyve, Ege Bölgesinde ise mamul ürünler daha çok ihraç ediliyor. Dünyada üretimde ve ihracatta lider oldugumuz sari lop incirimiz sadece Aydin bölgesinde yetisen özel bir ürün. Sultaniye üzümümüz yine Ege Bölgesine has bir ürün. Malatya’nin sekerpare kayisisi yine Ege Bölgesinde isleniyor ve gönderiliyor. Su ürünlerinde balik üretiminin büyük bir kismi bölgemizde yapiliyor. Üzüm üretimimizi 100 bin tonlardan 350 bin tonlara, incir üretimimizi 15 bin tonlardan 100 bin tonlara, kayisi üretimimizi 20 bin tonlardan 120 bin tonlara çikardik. Ege’nin tarima ve gidaya bakisi tamamen sürdürülebilirlik üzerine kurulu. Kuru meyvede dünya lideri olmamizin nedeni 30-40 yildir üniversitelerimizde, arastirma enstitülerimizle ihracatçilarimizla hep birlikte olusturdugumuz altyapidir. Türkiye’deki sürdürülebilirlik ve organik tarimda koordinasyonu EIB yönetiyor. 500 milyon dolar civarinda organik ihracatimiz var, 1 milyar dolara yükseltecegiz.”
Iyi tarim uygulamalari ve organik tarim tesvikleri gerekiyor
Isik, “Üretimden ihracata kadar olan bütün süreçte altyapimizi hazirliyoruz. Sanayimizi organik tarima göre olusturuyoruz. Pandemide yasananlar, iklimsel degisiklikler, üçüncüsü de Ukrayna-Rusya savasi gidanin ne kadar stratejik bir ürün oldugunu ortaya koydu. Avrupa’da 2030’a kadar tarimin yüzde 30’unun organik tarima geçmesini hedefliyor. Bu bizler için de çok kuvvetli bir mesaj. Bizim de ayni sekilde bu yapilanmamizi yapmamiz lazim. Bu altyapiyi kurmak için bütün dünyada çiftçi desteklenmelidir. Hem iyi tarim uygulamalari hem organik tarim uygulamasinin tesvikleri gerekiyor. Ürün bazli destek gerekiyor. Dekar bazli üretim degil. Ayni sekilde havza bazli üretim tesvik edilmeli. Biyolojik ve biyoteknik mücadelelerin desteklenmesi lazim. Bölünmüs arazi yapisinda biyolojik ve biyoteknik mücadelede basarili olma sansiniz yok. Ancak havza olaraktan o bölgeleri biyolojik ve biyoteknik mücadele yaparsaniz o zaman pestisitten ari bir üretim gerçeklestirebiliyorsunuz. Bizim önümüzdeki 8-10 yilin hedefleri bunlar olmasi lazim. Devlet tarafindan verilmis ve verilecek olan desteklerin bu dinamiklere göre kurgulanmasi gerekiyor” diye konustu.
Katma degerli ihracat
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller Ihracatçilari Birligi Baskani Bedri Girit, “Su ürünleri ve hayvansal mamuller sektörü olarak ihracatimizi geçen yila kiyasla Türkiye ihracat artisinin üzerinde bir oranla yüzde 20 artirarak ilk kez 4 milyar dolar seviyesini asmanin ve 2023 yili ihracat hedeflerimizin çok üzerinde bir basari yakalayarak rekorlarimiza her geçen gün yenisini eklemenin gururunu yasiyoruz. Birligimizce ise 2022 yilinda ihracatimizi yüzde 23 artirarak 1,6 milyar dolar seviyesine, birim fiyatimizi ise 3,47 dolara çikardik ve ayni zamanda bölgemiz gida sektörü ihracatinin yildizi olduk. 2022 yilinda toplamda yurt içi ve yurt disi olmak üzere, 6 adet uluslararasi fuara info stant ile katilim sagladik, 2023 yilinda yine minimum 6 info stant katilimi ile sektörün tanitimina devam edecegiz. 2023 yilinda, sektörümüzün öncelikli pazari arasinda yer alan Afrika’ya yönelik olarak planlanacak çesitli projeler ile sektörümüz ürünlerini önemli bir potansiyel pazara yöneltmeyi hedefliyoruz. 2023 yilinda Kenya’da katilim saglayacagimiz fuar ve ticari ziyaretler disinda, daha genis düsünerek bir URGE projesi baslattik. Dünyanin saglikli beslenmesi için protein ihtiyacini karsilayan degerli sektörümüzün bu basarisina katki saglayan kiymetli ihracatçilarimiz ve paydaslarimiz ile birlikte emek vererek ulastigimiz bu ihracat hacmini 2023 yilinda Türkiye olarak 4.3 milyar dolara, Ege olarak 1,8 milyar dolara çikarmak ve gida sektörü ihracatinin lokomotiflerinden olan sektörümüzde yeni ihracat rekorlari kirmak için projeler üreterek çalismaya ve katma degerli ihracat yapmaya devam edecegiz” dedi.
Hububat bakliyat yagli tohumlar sektörü tarihi rekor kirdi
Ege Hububat Bakliyat Yagli Tohumlar Ihracatçilari Birligi Baskani Muhammet Öztürk, “Hububat bakliyat yagli tohumlar ve mamulleri sektörümüzün Türkiye geneli ihracati yüzde 25 artisla 11,4 milyar dolara yükseldi ve gida ürünlerinde en çok ihracat yapan sektör olduk. Birligimizce 2021 yilinda 682 milyon dolar olan ihracatimiz, 2022 yilinda Türkiye ihracatinin üzerinde bir artisla yüzde 47 artarak 1 milyar dolara çikmistir. Bundan 10 yil önce 280 milyon dolar ihracat gerçeklestirirken, 2022 yilinda ihracatimizi yaklasik 4 kat artirarak 1 milyar dolar seviyesine çikarmis olmanin sevincini yasamaktayiz. Firmalarimizin uluslararasi pazarlarda rekabet güçlerini artirmak için bir Ur-Ge projesi baslatacagiz” ifadelerine yer verdi.
Tütün ihracati 829 milyon dolara ulasti
Ege Tütün Ihracatçilari Birligi Baskani Ömer Celal Umur ise sunlari söyledi:
“Türkiye geneli tütün ve tütün mamulleri ihracati 2022 yilinda yüzde 6 oraninda artis göstererek 829 milyon dolara ulasti. Bu ihracatin 253 milyon dolarini yaprak tütün, geri kalan 576 milyon dolarini ise tütün mamulleri olusturdu. Ülkelere göre ihracata baktigimizda, yaprak tütün ihracatimizda ilk üç pazar ABD, Iran ve Belçika olurken tütün mamulleri ihracatinda ilk 3 pazar Irak, Romanya ve Gürcistan olarak gerçeklesmistir. 2022 yilinda birlik olarak sürdürülebilirlik anlaminda önemli bir yol kat ettik. Denizli’de 16 zirai atik toplama merkezi kurduk. Kurdugumuz çalisma komiteleri verimli bir sekilde çalistilar. Yeni bir sürdürülebilirlik URGE projesi baslattik. Bu proje ile de sürdürülebilirlik hedeflerimiz için çalismalar yürütecegiz. 2023 yilinda birligimizin sürdürülebilirlik ile ilgili çalismalari 2022 yilinda oldugu gibi hiz kesmeden sürecek. Üretim ve ihracatinda dünya lideri oldugumuz oryantal tütünde sürdürülebilir, çevreye duyarli bir üretim için birlik olarak çalismalarimiza devam edecegiz.”
Odun disi orman ürünleri ihracati yüzde 7 artisla 194 milyon dolar oldu
Ege Mobilya Kagit ve Orman Ürünleri Ihracatçilari Birligi Baskani Ali Fuat Gürle, “Mobilya kagit ve orman ürünleri sektörümüzün Türkiye geneli ihracati 2022 yilinda yüzde 17 artisla 7 milyar dolardan 8,5 milyar dolara yükseldi. Ege Mobilya Kagit ve Orman Ürünleri ve Ihracatçilari Birligi olarak ihracatimiz da yüzde 16 artisla 791 milyon dolardan 940 milyon dolara ilerledi. 2023 yilinda 1 milyar dolar barajini asacagimizi öngörüyoruz. Türkiye, 2022 yilinda miktar bazinda yüzde 26,4 deger bazinda yüzde 7 artisla 194 milyon dolarlik odun disi orman ürünleri ihraç ederken bu ihracatin 106 milyon dolarlik kismi birligimizce gerçeklestirildi.
Kekik 53 milyon dolarla, defne 27 milyon dolarla, adaçayi da 8 milyon dolarla ilk üç ürünümüz. Odun disi orman ürünlerinde ortalama ihraç fiyati Türkiye geneli 0,93 USD/kg iken, Ege Bölgesinde bu rakam 3,31 USD/kg’a ulasiyor. Tibbi ve aromatik bitkilerin üretim kalite ve verimliligini, ayni zamanda ihraç edilebilir ürün çesidini artirmak için çesitli projeler yürütecegiz. Tüm alt sektörlerimizde yine her türlü fuar, heyet, dijital platformlarda Türkiye’nin gücünü ve marka degerini gösteren çalismalar yürütmeye devam edecegiz. Bu hedef için Suudi Arabistan, Israil, Fas ve Amerika gibi ülkelerden alim heyetlerini ülkemize getirmeyi ayni zamanda Güney Afrika, Birlesik Arap Emirlikleri ve Israil gibi ülkelere de sektörel ticaret heyetleri düzenlemeyi amaçliyoruz” dedi.