Çocuklarda Teknoloji Bagimliligina Uzman Bakisi

Özel Radikal Buca Anadolu Lisesi Rehberlik Ögretmeni Pelin Karahan, ögrencilere ve velilere önerilerde bulundu. Teknolojinin olmadigi ya da çocuklarin onlara kayitsiz kalmadiklari bir dünyanin imkansiz oldugu bir dönemden geçildigini belirten Karahan, "Dogru olan; interneti ve dijital teknolojileri yok saymak degil, dogru ve faydali kullanabilmektir. Çocuklari tümüyle internetten alikoymak veya teknolojik aletleri yasaklamak ya da onlari tamamiyla özgür birakmak yanlis bir tutumdur. En ideal yol, teknolojiyi etkili, verimli, uygun ve sorumlu bir sekilde nasil kullanabilecekleri konusunda çocuklara yol gösterici olmak, çocuklarin yasina, internet içerigine ve süresine göre bir denetleme mekanizmasi olusturmaktir. Bu sayede çocuk hem gelisen dünyaya ayak uyduracak hem de teknoloji bagimliligina yakalanmayacaktir" ifadelerini kullandi.

"Içerikler de takip edilmeli"

Çocuklarin yasina göre önerilen ekran sürelerini aktaran Karahan, sunlari söyledi: "0-3 yas arasi çocuklar ekrandan olabildigince uzak tutulmalidir. 3-6 yas arasi çocuklar için günlük toplam süre en fazla 20-30 dakika, 6-9 yas arasi çocuklar için günlük toplam süre en fazla 40-50 dakika, 9-12 yas arasi çocuklar için günlük toplam süre en fazla 60-70 dakika, 12 yas ve üzeri çocuklar için günlük toplam süre en fazla 120 dakika olmalidir. Çocuklarin internette geçirdikleri zaman takip edildigi kadar içerikler de takip edilmelidir."

"Dogru yönlendirme ve mantikli sinirlandirmalar"

Yetiskinlerin dogru yönlendirme ve mantikli sinirlandirmalari ile kullanilan teknolojinin, çocuklarin gelisimi üzerinde pek çok olumlu etkisinin bulundugunu vurgulayan Karahan, "Teknoloji çocuklara dil ögrenme, kodlama ve yazilim, tasarim, dijital fotografçilik, dijital müzik gibi alanlarda kendilerini gelistirmeleri için firsatlar sunar. Çocuklar; oynayarak, spor yaparak, resim yaparak, hayal gücünü kullanarak, iletisim becerilerini gelistirerek, beynin sol ve sag taraflarini entegre eder ve gelistirirler. Ilkokul, ortaokul ve lise dönemlerindeki çocuklarin, derslerine de katki saglayacak web üzerindeki interaktif egitim programlari veya DVD’leri faydalidir. Bu egitim materyalleri özellikle yabanci dil de olursa kelime hazinelerini ve yabanci dil becerilerini gelistirirler" dedi.



Olumsuz etkiler

Teknolojinin çocuklar üzerindeki olumsuz etkileri arasinda fiziksel halsizlik, beden durusunda bozukluk, ellerde uyusma, gözlerde yanma ve batma, kas agrilari, kilo artisi gibi durumlar oldugunu ifade eden Karahan, sözlerini söyle sürdürdü: "Ayni zamanda dikkat, hafiza, analiz yeteneginde azalma, dil ve konusma becerilerinde gerilik, dikkat eksikligi, öfke kontrolü gibi sorunlari ortaya çikardigi görülmektedir. Ebeveynle ve çevresiyle iliskileri olumsuz etkilenebilmekte, okul hayatinda bir takim sorunlar ve basarisizliklar görülebilmektedir. Ergenlik döneminde ise içe kapanma, sosyal ortamlardan uzak durma ve iletisim güçlügü ortaya çikabilmektedir."

Ailelere öneriler

Özel Radikal Buca Anadolu Lisesi Rehberlik Ögretmeni Pelin Karahan, ailelere su önerilerde bulundu: "Çocuklarinizin kullandiklari teknolojiler ve deneyimleri hakkinda bilgi sahibi olmali ve bunlara asina olmalisiniz. Internetin ve teknolojinin ögrenme için ne kadar kullanisli ve ilgi çekici oldugunu vurgularken siber zorbalik gibi trajik sonuçlarina da deginmelisiniz. Çocugunuzun çevrim içi faaliyetleri hakkinda bilgi sahibi olun. Çevrim içi faaliyetlerini kontrol edin, ne yaptigi ve neden yaptigi konusunda onlarla konusun. Çocugunuzun internet erisiminde kullandigi araçlari yatak odalarinin disinda ortak kullanim alaninda bulundurun. Internette gezinmeyi ögrenin. Çocugunuzun ziyaret ettigi siteleri sizde ziyaret edin. Internet filtrelerini ve gerekiyorsa aile kontrol uygulamalarini indirin. Bunlari neden kullandiginizi açiklayin. Telefonunuza sifre/parola koyun. Interneti ne zaman, nerede ve nasil kullanacagina iliskin birlikte kurallar koyun. Çevrim içi geçirecegi süreyi çocugunuzla birlikte belirleyin ve bu konuda esnemeyin. Çocugunuzun çevrim içi ve disi oldugu zamanlar ve aktiviteleri için saglikli bir denge olusturun. Çevrim disi sosyal ve sportif faaliyetlerin önemi hakkinda çocugunuzu bilgilendirin. Çevrim içi ve çevrim disi harcanacak zamanin planlamasini çocugunuzla birlikte yapin. Çevrim içi ve çevrim disi neler yapilacagi konusunda bir aile plani olusturun."

"Çocuklarinizin sizi örnek aldigini unutmayin"

Karahan, sözlerini söyle sürdürdü: "Çocugunuzun güvenli ve güvenilir web sitelerini ve uygulamalari belirlemesinde yardimci olun. Içerikleri tiklarken, indirirken, yüklerken ve postalarken dikkatli olmalari konusunda onlari tesvik edin. Dijital oyunlar konusunda seçici davranin. Çocuklarinizin yas grubuna uygun olmayan, siddet, korku unsurlarini içeren oyunlari oynamasina izin vermeyin. Çevrim içi davranislarinizla ve teknoloji kullaniminiz ile çocugunuza örnek olun. Çocuklarinizla ilgili bilgileri ve fotograflari paylasirken dikkatli olun. Ders çalisirken telefonunun yanlarinda bulunmasi, derse yogunlasmayi zorlastirabilir. Sürekli telefona bakma ihtiyaci hissedebilir, bildirimler rahatsiz edebilir. Bu sebeple telefonun akademik performansi düsürebilecegini ona anlatin. Internet ve akilli telefonunun bir bos zaman geçirme aktivitesi olmadigini anlatin. Bagimsiz yapabilecegi beceriler ve hobiler konusunda onlari destekleyin. Çocugunuzla birlikte vakit geçirebileceginiz, keyif alabileceginiz aktiviteler planlayin. Kendisi ile ilgili ya da ailevi özel bilgilerinizi dijital ortamda paylasmamalari gerektigini anlatin. Internet ortamina aktarilan bilgilerin çok çabuk kopyalanabildigini belirtin. Karsilastiklari herhangi bir tehlike durumunda (siber zorbalik) sizden mutlaka destek almalarini saglayin. Çocugunuza internet kullaniminin olumsuz süreçleri hakkinda çok fazla mesaj vermeye çalismayin. Çocuk çok fazla verilen mesajlari unutur veya karistirir. Sik sik ayni cümleleri kurmak sürecin önemini azaltacaktir. Az, dogru ve sizin için en önemli mesaji vermeye çalisin. Çocuklarinizin sizi örnek aldigini unutmayin. Bu yüzden teknoloji kullaniminiza dikkat edin. Uzun süreli teknolojik alet kullanimini önleyemiyorsaniz mutlaka bir uzmandan, psikolojik danisman ve rehber ögretmenden destek alin.