Çocuklarda Erken Tani, Sasilik Tedavisinde Basariyi Artiriyor

Prof. Dr. Aysel Pelit, yaptigi açiklamada, halk arasinda göz kaymasi olarak da bilinen sasilikta herhangi bir bakis yönünde iki gözün görme eksenlerinin birbirlerine paralel olmadigini belirterek, "Bir göz karsiya bakarken; diger göz içe, disa, yukari ya da asagi kayar. Erkek ve kiz çocuklarinda esit oranlarda, toplum genelinde yüzde 2-4 siklikta rastlanmaktadir. Sasiligi olan hastalarin yaklasik yarisinda görme tembelligi de (görmede azalma) vardir" dedi.

Sasilikta erken tani ve tedavinin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Pelit, “Göz hareketlerini, gözün disina yapisan 6 adet kas saglamaktadir. Bu kaslar gözleri uyum içinde hareket ettirerek devamli birlikte odaklanmayi saglarlar. Bu kaslarin bir veya birkaçinin görevini iyi yapamamasi durumunda sasilik meydana gelmektedir” diye konustu.

Bebeklik döneminin ilk 2-3 aylarinda ara sira olan göz kaymalarinin normal oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Pelit, "Çünkü bu dönemde bebekler gözlerini paralel tutan her iki gözüyle algilama yetenegini gelistirmemislerdir. Ilk 2-3 aydan sonra olan kaymalar, mutlaka göz hekimince degerlendirilmeli. Gözde belirli bir yöne kayma olmasi sasiligin en önemli belirtisidir. Bas ya da yüzün bir yöne egilmesi, günese çikildigi zaman çocugun bir gözünü kisarak bakmasi diger belirtilerdendir. Sasiligi olan kisilerde bulanik görme, gözlerde yorgunluk hissi, bas agrisi gibi farkli problemler de görülebilir. Dogustan katarakt veya göz içi tümörlerinde kayma ile birlikte göz bebeginde beyazlik da görülebilir" ifadelerini kullandi.

Çift görmeye neden olabilir

Ileri yaslarda birdenbire ortaya çikan sasiliklarda, hastalarda çift görme sikayeti oldugunu ifade eden Prof. Dr. Pelit, söyle devam etti:

“Sasiligin olusmasinda tek bir neden yoktur, pek çok faktör etkilidir. Hamileligin nasil geçtigi, dogumun problemli olup olmadigi, çocugun gelisimi, geçirdigi hastaliklar sasilik için risk faktörü olusturabilir. Sasilikta genetik yatkinlik söz konusudur. Ailede gözünde kayma olan bireyler var ise ortaya çikma sansi daha fazladir. Çocukluk döneminde yani 2 yasindan sonra görülen sasiliklarda, genellikle yüksek hipermetropi gibi görme keskinligini bozan kirma kusuru vardir. Genetik yatkinligi olan bir çocukta gözdeki kayma atesli bir hastalik veya bir travma (düsme, ameliyatlar, kazalar) sonrasi baslayabilir. Görme azligina neden olan katarakt, kornea opasiteleri ve retinal hastaliklarin ilk belirtileri de sasilik olabilmektedir. Göz kaslarimizin hareketini yöneten merkez beyindedir. Bu nedenle sinirlerde olusan felçler de gözde sasiliga neden olur. Dogumsal beyin hasari, santral sinir sistemi hastaliklari, ileri yasta hipertansiyon ve seker hastaligi gibi bazi durumlarda göze gelen sinirlerde felçler ve buna bagli sasilik olusabilir."

Her yastaki çocuga muayene yapilabilir

Halk arasinda çok küçük yastaki çocuklarda sasilik muayenesi yapilamadigina dair yanlis bir kani mevcut oldugunu, her yastaki çocuga sasilik muayenesinin yapilabilecegini vurgulayan Prof. Dr. Pelit, “Öncelikle detayli göz muayenesi yapilmalidir. Örnegin gözde tümör (retinoblastom) olan hastalarin yaklasik yüzde 20’sinde ilk bulgu gözde sasiliktir. Sasilik, göz veya sistemik hastaliklar sonucunda da gelisebileceginden, detayli göz muayenesi yaninda sistemik muayene de gereklidir.

Bebeklik ve çocukluk döneminde olan kaymalarin bir kismi yalanci kaymalardir. Yalanci kayma, gözlerin birbiri ile çok yakin veya uzak yerlesimli olmasi, tek tarafli üst kapak düsüklügü ve burun kökünün genisligi ile ortaya çikan yaniltici bir görünümdür. Yalanci ve gerçek sasilik arasindaki fark ancak göz doktoru tarafindan teshis edilebilmektedir" diye konustu.



Erken tani ve tedavi önem tasiyor

Prof. Dr. Pelit, iki gözün bir arada normal göz hareketleri ile çalismasinin saglanmasi ve göz tembelligi gelismesinin önüne geçilebilmesi için sasiligin erken dönemde tani ve tedavisinin yapilmasi gerekliliginin altini çizdi.

Sasiligin birçok sebebi oldugu için tedavisinde kisiden kisiye farkliliklar gösterdigini belirten Prof. Dr. Pelit, "Bir kisim sasilikta gözlükle tedavi oldukça basarilidir. Çocuk gözlügünü taktiginda sasiligi düzelir. Yas ilerledikçe kaymayi kontrol edebilme özelligi kazanabilir ve gözlügü çikardiginda da artik gözü kaymaz. Bazen gözlük tedavisinin yani sira hasta egzersiz programlarina alinabilir. Kayan gözde tembellik var ise kapama tedavisi yapilmalidir” dedi.



"Sasilik ameliyati için bir yas siniri bulunmamaktadir"

Gözlükle ve diger tedavi yöntemleriyle düzelmeyen sasiliklarda tedavinin ameliyat oldugunu vurgulayan Prof. Dr. Pelit, sunlari kaydetti:

"Ameliyatlarin temel prensibi göz küresine yapisik olan kaslarin kuvvetinin azaltilmasi ya da artirilmasi veya yerlerinin degistirilmesi esasina dayanir. Eriskin yaslarda sasiligi olan kisilerde uyguladigimiz sasilik ameliyati ile basarili sonuçlar elde edebiliyoruz. Sasilik ameliyati için bir yas siniri bulunmamaktadir. Ameliyat ile kayma düzelse bile ileriki dönemde tekrar kayma gelisme riski vardir. Bu nedenle ameliyat sonrasinda kontrol muayenelerine devam etmek gereklidir. Bazi sasiliklarin tedavisinde botulinum toksini (botoks) uygulanabilir.

Felce bagli olusan sasiliklarda, ameliyat olmus tam düzelme saglanamamis hastalarda, bebeklik döneminde baslayan sasiliklarin tedavisinde botoks tedavisi etkilidir ve tedavi edici olarak kullanilabilir. Felçlere bagli olarak ani olusan kaymalarda genellikle çift görme de vardir ve hasta için oldukça zor bir durumdur. Bu tarz sasiliklarda genel egilim 6 ila 8 ay beklemektir. Bu dönem hastalar için çok sikintilidir. Bekleme döneminde çift görmenin azalmasi amaciyla botoks tedavisi yapilabilir ve böylece hastanin tek görmesi saglanabilir ve kaymasi düzelebilir. Sasiligin ortaya çikmasindan hemen sonra tedaviye baslanmasi ile tam düzelme mümkündür. Sasilikta erken tani ve tedavi ile göz tembelligi önlenebilir, üç boyutlu görme saglanabilir. Bu nedenle sasilik süphesi olan her çocugun belirli bir yasa gelmesi beklenmeden göz hekimine götürülmesi gerekir."