Ahlat Kazilari Tarihe Isik Tutuyor
Bitlis’in Ahlat ilçesinde yürütülen kazi çalismalarinda ortaya çikan bulgular sonucu Iç Kale’nin alt kisminda 5 bin yillik bir höyük oldugunu gösteriyor.
"Iç Kale, Ahlat’in en eski yerlesim yeri olarak görünüyor"
4 yildir kazi yaptiklari Iç Kale’de 3 ayri açma gerçeklestirdiklerini ve yapilan çalismalarda önemli bulgulara rastladiklarini ifade eden Kiliç, kazi çalismalarinda milattan önce 3 bin yillarina ait Karaz kültürüne ait seramikler, Demir Çagi ve Orta Çag’dan kalma birçok seramik kalintilarina rastladiklarini belirtti.
Buluntularin alanin Ahlat’in en eski yerlesim yeri oldugunu ortaya çikardigini belirten Dr. Ögretim Üyesi Sinan Kiliç, "2018 yilindan beri Eski Ahlat Sehri Kalesi’nde kazi yapiyoruz. Eski Ahlat Sehri Kalesi, Orta Çag döneminden kalma bir yerlesim yeri. Burasi bu yerlesim yerinin yukari kalesi en önemli merkezi. Burada bir takim kalintilar ortaya çikariyoruz. Duvarlar, Orta Çag’dan kalma yapilar ama asil önemlisi burada bizimde daha önce bilmedigimiz ve kayitlara geçmemis olan 2018 yilinda tespit ettigimiz bu kale tepesinin altinda bir höyük var. Demek ki burada milattan önce 3 bin yilina tarihledigimiz bir höyük varken, daha sonraki dönemlerde bir kale kuruluyor. Bu kale kurulurken de höyügün tabakalari, mimari kalintilari tahrip ediliyor. Çünkü burada Orta Çag’da yapilarin duvarlari saglam zemin bulmak için temel çukurlarina oturtuluyor. Bu temel çukurlari esilirken de eski yerlesim tabakalari, yani bizim höyük dedigimiz o dönemin yerlesim tabakalari tahrip ediliyor. Biz simdi o temel çukurlarinin içinden atilan topraklarin içinde milattan önce 3 bin yilina ait yani günümüzden 5 bin yil öncesine ait bir takim kalintilari, seramikler parçalarini buluyoruz, onlari degerlendirmeye aliyoruz. Bu su anlama geliyor. Demek ki Ahlat ilçemizin bildigimiz en eski kurulan köyü burasidir. Yani en eski merkezi burasi, çekirdek burada demek ki. Bu çekirdek Orta Çag’da belki Erken Orta Çag’da kayitlarda kale haline getiriliyor" dedi.
"Iç Kale’nin yapi malzemeleri sökülerek Sahil Kalesi insa ediliyor"
Yapilan arastirmalar sonucu 16’nci yüzyilda terk edilen Iç Kale’nin yapi malzemelerinin sökülerek Sahil Kalesi’nin yapiminda kullanildigini belirten Eski Ahlat Sehri Kazi ekibi üyesi Dr. Sinan Kiliç, "Kaledeki seramiklerin tarihlenmesinden ve uzman arkadaslarimizin söylediklerinden anladigimiz kadariyla 12’nci yüzyilda etrafina surlar örülerek daha büyük bir kale yapiliyor. Bu kale 15’nci yüzyilin sonlarinda vasfini yitiriyor ve 16’nci yüzyilin baslarinda terk ediliyor. Ahlat’ta bir Sahil Kalesi var, orasi insa ediliyor. O kale insa edilirken de buranin kesme taslari, mimari parçalari ve yapi taslari oraya tasinip kullaniliyor. Böyle bir öneme sahip, tarihi derinligi olan bir yer. Biz milattan önce 3’üncü bin yil kültürlerini bölgeden çok iyi biliyoruz. Gerek Van Gölü’nün dogu yakasindan, gerek Mus Ovasi’ndan ve gerek Van Gölü’nün bati yakasindan çok iyi biliyoruz. Ama burada milattan önce 3’üncü bin yila ait bir yerlesim yeri oldugunu, höyük oldugunu birkaç senedir biliyoruz. Zaten buradaki kazi yapmamizin nedeni de o höyügü bulmakti. Yani Ahlat’in en eski yerlesim yerini tespit etmek, arkeolojik olarak incelemek ve kayit altina almakti. Önümüzdeki yillarda Orta Çag’in 12’nci yüzyilla, 16’nci yüz yilin baslarina kadar olan Ahlat’taki bölümünü burada görebilecegiz, inceleyebilecegiz ve tanitabilecegiz. Ama asil önemli olan Ahlat’in en eski köy yerlesmesini ve en eski insan yerlesmesini burada göstermis olacagiz" diye konustu.
"Amacimiz 5 bin yillik mimari dokuyu ortaya çikarmak"
Eski Ahlat Sehri Kazi Baskani Dr. Ögretim Üyesi Mehmet Kulaz ise "Burayi önemsiyoruz, çünkü buradaki veriler Ahlat’in en eski yerlesim yeri oldugunu gösteriyor. Bizde milattan önce 3 bin yillarindan itibaren burada yerlesim oldugunu düsünüyoruz. Bulgularda onu gösteriyor. Bizimde temel amacimiz bu bulgulara ait seramikler disinda mimari dokulari ortaya çikararak buranin Ahlat’in en eski yerlesim yeri oldugunu bütün yönleriyle ortaya çikarmaktir" diye konustu.