'Kemoterapiye Bagli Bulanti Ve Kusma Önlenebilir'
Mide bulantisinin kemoterapi alan hastalarda en önemli sikayetlerden biri oldugunu belirten Tibbi Onkoloji Uzmani Dr. Neslihan Özyurt, “Bulanti ve kusmanizin siddeti ve süresi hakkinda her kürde doktorunuza bilgi veriniz. Bulanti ve kusmayi engelleyen çok çesitli ilaçlar mevcuttur. Doktorunuz kemoterapi aldiginiz dönemde bu ilaçlari size reçete eder ve sikayetiniz olmasa da bu ilaçlari (bulanti ve mide koruyucu) düzenli olarak 5 ila 10 gün kullanmanizi ister” dedi.
Sivi miktari arttirilmali
Bulantinin hemen tedavi sonrasi veya tedaviden 8 ila 12 saat sonra baslayip 12 ila 24 saat sürebildigini ya da sürekli olabildigini söyleyen Uzm. Dr. Neslihan Özyurt, “Kemoterapi, midemizi ve beyindeki kusma ile ilgili merkezi etkileyerek kusmaya neden olabilir. Kullanilan ilaç türlerine, doza ve kisisel özeliklere göre kusmanin siddeti ve süresi degisiktir. Bu tür bir yan etki hiç olusmayabilecegi gibi çok siddetli de olabilir. Daha önce kemoterapi deneyimi olmus kisilerde bazen tedaviden önce de psikolojik kökenli bulanti ve kusmalar olabilir. Bulanti ve kusmanizin siddeti ve süresi hakkinda her kürde doktora bilgi verilmelidir. Bulanti ve kusmayi engelleyen çok çesitli ilaçlar mevcuttur. Doktorunuz kemoterapi aldiginiz dönemde bu ilaçlari size reçete eder ve sikayetiniz olmasa da bu ilaçlari (bulanti ve mide koruyucu) düzenli olarak 5-10 gün kullanmanizi ister. Eger kusmaniz olmasi nedeniyle tablet ilaçlari düzenli olarak alamazsaniz hastaneye serum tedavisi almak için basvurabilirsiniz. Kusmanizin miktarina göre alinan sivi miktarini da artirmalisiniz” ifadelerini kullandi.
Az, sik ve yavas yemek tüketilmeli
Kemoterapi sirasinda kusma oluyorsa tedavi öncesi ve sonrasi 1, 2 saat bir sey yenilmemesi gerektiginin altini çizen Uzm. Dr. Neslihan Özyurt, “Uygulamadan 1-12 saat öncesi ve 1-24 saat sonrasin da kati gidalar yerine sivi gidalar tercih edilmelidir. Az, sik ve yavas yemek yenilmeli ve tüketilen yemekler iyice çignenmelidir. Su veya meyve sulari yemek sirasinda degil, yemeklerden 1 saat önce veya sonra içilmelidir. Yagli, sekerli ve kizartma türü yiyeceklerden uzak durulmali, yemek kokulari midenizi bulandiriyorsa soguk ve ilik yiyecekler tercih edilmelidir. Bulantiyi azaltmak için elma suyu, kizilcik suyu, limonata, meyve sulari, çay, kola, ayran gibi sivi veya ezilmis patates, elma püresi, yogurt, süzme peynir gibi yari-kati veya agzinizda yara yoksa limon, eksi tursu gibi gidalar alinabilir. Agzinizda yara yoksa ve sabah kusmalari varsa; yataktan kalkar kalkmaz kraker, tost, peynir-ekmek gibi kuru gidalari tercih edilmelidir. Sevilen yiyecekler tüketilmelidir. Bazi kisilerde kirmizi ete karsi tiksinti gelisebilecegi için böyle durumlarda tavuk veya balik yiyerek et ihtiyaci karsilanabilir” diye konustu.
Kendinizi oyalayacak aktiviteler bulun
Bulanti oldugu zaman derin ve yavas nefes alma egzersizleri yapilmasinin fayda sagladigini vurgulayan Uzm. Dr. Neslihan Özyurt açiklamasini söyle tamamladi:
“Sürekli bulantiniz varsa kendinizi oyalayacak aktiviteler bulun. Televizyon seyredebilir, müzik dinleyebilir, örgü örüp, kitap okuyabilirsiniz. Tuvalet, parfüm, sigara, yemek kokulari gibi sizi rahatsiz edebilecek kokulardan uzak durmalisiniz. Yemek yedikten sonraki 2 saat sirt üstü yatmayin. Yemeklerden sonra sessiz bir ortamda dinlenin. Sikmayan rahat kiyafetler giyin. Yatakta yatarken kusarsaniz, solunum yollarina kaçmamasi için basinizi hemen yana çevirin. Kusma çok fazlaysa, gidalardan yutmadan emme yoluyla yararlanmaya çalisin. Kusmayi önleyecek ilaçlarin fitil ve enjeksiyon formlarini isteyin. Bulantiniz varken ve kusarken kendinizi yemek yemeye zorlanmayin. Bulanti kusmanizin siddetli oldugu dönemlerde 3 ila 4 saat süreyle bir sey yemeyin, daha sonra sivi gidalar alin. Sadece sivi gida ile beslenmeye 2 günden fazla devam etmeyin, doktorunuzdan bu duruma iliskin beslenme tavsiyeleri alin.”