Dere Üstü Açildi Tarihi Köprüler Ortaya Çikti

Yaklasik 7 bin yillik tarihi ile birçok medeniyete ev sahipligi yapan Bitlis’te, son yillarda dere üstü ve çevresinde yapilan bazi yapilarin altinda kalarak kaybolan 8 tarihi köprü tekrar gün yüzüne çikarildi. Bitlis Çevre, Sehircilik ve Iklim Degisikligi Müdürü Dogan Yorulmaz, kadim sehir Bitlis’in tam ortasindan geçen gerek dere üstünde gerekse derenin hemen yaninda birçok betonarme yapilar oldugunu belirterek, “Bu da çarpik yapilasma ve kentlesmeye neden oluyordu. Bunlari bertaraf ederek alani ve tarihi ortaya çikarmak için bu proje hayata geçirilmeye karar verildi.

6306 sayili kanun bünyesinde Cumhurbaskanligimizin karari ile bu alan riskli alan ilan edilerek dere üstündeki tüm tasinmazlarin kamulastirilarak tahliye ve yikim islemleri kararlastirildi. Bu asama geçen yil Bitlis Belediyesi Baskanliginca kamulastirma islemleri tamamlandi ve valilik koordinesinde ise tahliye ve yikim islemleri tamamladi. Yikim islemlerinin ardindan alanda birçok tarihi ve kültürel yapi gün yüzüne çikarildi. Bu alanin kazanimi içinde Toplu Konut Idaresi (TOKI) Baskanliginca yenilestirme projesi hazirlandi, ihalesi yapildi ve bu sürece de baslamis durumundayiz. Alanda sadece TOKI’nin degil birçok kurumun da yatirimi var. Vakiflar Genel Müdürlügü ve Karayollari Genel Müdürlügünün de restorasyon çalismalari olacak. Yol üzerinde bir daha kaziya izin vermemek anlaminda birçok çalisma yürütüyoruz. Proje çerçevesinde derenin islahi ile beraber içerisinde suyu gölet haline getirmek, menfezler yaparak sadece Alemdar Köprüsü hariç diger mevcut köprülerimiz araç trafigine kapatarak sadece yaya köprüsü olarak kalacak. Bununla beraber gezinti alanlari, yesil alanlar ve birçok yapiyi bu proje çerçevesinde yapip halkimizin kullanimina sunacagiz” dedi.

Dere üstü yikimiyla birlikte köprülerle beraber birçok tarihi yapinin gün yüzüne çikarildigini sözlerine ekleyen Yorulmaz, “Yikimdan sonra dere üzerinde 9 tane köprümüz oldu. Bunlarin 8 tanesi yeni ortaya çikti. Alemdar Köprümüzle birlikte diger 8 köprümüzün de restorasyon çalismalari yapilarak halkimiza kazandirilacak. Bununla beraber Pasa Hamami olsun, Hazo Hani olsun ve Haci Behiye Camii’nin restorasyon çalismalari Vakiflar Genel Müdürlügümüzce ihalesi yapildi. Su anda onlarinda onarim çalismalarina baslandi. Hiç görülmemis olan köprülerimiz, köprü ayaklarinda çesmelerimiz, kemerli yapilarimiz, sur duvarlarimiz da ortaya çikti ve bunlarin tescilleri yeni yapildi. Onlarinda zamanla restorasyonu yapilarak halkimiza kazandirilmasi saglanacak” diye konustu.

Köprü ayaklarina dösenen tas duvarlarin sadece geçici olarak ve köprünün yapisinin korunmasi ile ilgili oldugunu belirten Dogan Yorulmaz, sözlerine söyle devam etti:

“Köprü ayaklarimizda tas duvarlarin yapistirilmasi ile ilgili olan imalatimiz tamamen köprüyü su asamada geçici bir süreyle korumak amaçlidir. Çünkü henüz köprülerimizin restorasyon projesi hazirlanip ihalesi yapilmadi. Bu süreçte gerek sudan gerekse dis ortamlardan köprülerimizi koruyabilmek adina tas duvarlarimizi köprü ayaklarina dayayarak suyun köprü ayagi altindaki dolgusunu asindirmasini engellemeyi hedefledik. Bu projeler hazirlanip ihalesi yapildiktan sonra o bölgedeki tas duvarlar kalkip projesine uygun olarak tekrar insa edilecek. Köprülerimiz orijinal halleri ile hizmete sunulacak.”

Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Demirtas ise projenin çok dogru bir proje oldugunu belirterek, “Bitlis Deresi’nin üzerinin açilmasiyla ilgili su anda bir proje yürütülüyor. Projenin maksadi tarihi dokuyu ortaya çikarmaktir. Bu çerçevede basta köprüler olmak üzere Pasa Hamami, Bitlis Kalesi’nin daha güzel görünmesi Ulu Camii’nin görkemli bir sekilde yapisini ortaya çikarmak gibi fikirler var. Yapilan çalisma çok gerekli bir çalismaydi. Proje çerçevesinde yerinde yapmis oldugumuz incelemeler neticesinde Bitlis Deresi’nin sehir merkezi bölümünün üzerinde 10 tane köprü oldugunu tespit ettik. Bunlarin bir tanesi Alemdar Köprüsü, bir digeri sehrin girisindeki Çaglayan Köprüsü’dür. Bu köprüyle ilgili bir çalisma mevcut degil. Köprünün üzeri betonla ve asfaltla kapatilmis durumda. Alemdar Köprüsü eskiden beri açiktaydi, yani proje çerçevesinde ortaya çikarilmis degil. Buna göre proje çerçevesinde ortaya çikarilan köprü sayisi 8 tanedir” diye konustu.