Gida Ve Içecek Sektörü 15,8 Milyar Dolar Ihracat, 13,8 Milyar Dolar Ithalat Gerçeklestirdi

Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK) tarafindan açiklanan Dis Ticaret Verileri baz alinarak Agrimetre tarafindan hazirlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre, 2022 yilinin ilk 8 ayinda tarim, gida ve içecek sektörü 15,8 milyar dolar ihracat, 13,8 milyar dolar ithalat gerçeklestirdi. 01 ile 23 fasillari arasindaki tüm GTIP kalemleri ile 29’uncu ve 35’inci fasillardan seçili ürünlerin dahil edildigi hesaplamalara göre, 2022 yilinin ilk 8 ayinda sektörün dis ticaret fazlasi önceki yilin ayni dönemine kiyasla yüzde 34,5 düstü.

Agustos 2022’de, önceki yilin ayni ayina göre yüzde 18 artan aylik ihracat degeri 1,97 milyar dolar olarak gerçeklesirken, ithalat yüzde 31,3’lük bir artisla 1,82 milyar dolar oldu.

Dis ticaret fazlasi, geçtigimiz yilin gerisinde kaldi

Sektör yil genelindeki net ihracatçi konumunu korumasina ragmen, yilinda ilk 3’te 2’lik bölümünde geçtigimiz yilki dis ticaret fazlasinin gerisinde kaldi. 2022 yilinin ilk 8 ayinda dis ticaret fazlasi önceki yilin ayni dönemine göre yüzde 34,5 düsüsle, 1,97 milyar dolar olarak gerçeklesti.

Yilin ilk aylarinda dis ticaret fazlasi önceki yilin yüzde 50 üzerindeydi. Mart ayinda bu oran yüzde 101,5’e ulasti. Ancak Nisan, Mayis ve özellikle Haziran aylarindaki yüksek aylik ithalat rakamlari ve Mayis ayinda aylik bazda dis ticaret açigi verilmesi, dis ticaret fazlasini asagiya çekti. Yilin ilk 6 ayinda dis ticaret fazlasi önceki yilin yüzde 22,1 gerisinde kaldi, bu gerileme yil sonuna dogru devam etti.

Birim ihracat degeri 2022 yilinin ilk 8 ayinda önceki yilin ayni dönemine göre yüzde 12,3 artarak 1.191 dolar/ton olarak gerçeklesti. Ithalat birim degeri ise önceki yila göre yüzde 15,4 artisla 696 dolar/ton’a yükseldi.

Dis ticarette öne çikan ürünler

2022 yilinin ilk 8 ayinda ihracatta öne çikan ürünler sirasiyla Un (0,90 milyar dolar), Rafine ayçiçegi yagi (0,69 milyar dolar) ve Makarna (0,63 milyar dolar) olurken bu ürünler toplam ihracatin yaklasik yüzde 14,1’ini olusturdu.

2022 yilinin ilk 8 ayinda en çok ithal edilen ürünler ise sirasiyla Bugday (2,1 milyar dolar), Soya Fasulyesi (1,7 milyar dolar) ve Ham Ayçiçegi Yagi (1,0 milyar dolar) oldu. Bu 3 ürün, toplam ithalatin yaklasik yüzde 34,8’ini yani 3’te 1’inden fazlasini olusturdu.

2022 Agustos ayinda ihracatta öne çikan ürünler Bugday unu (146 milyon dolar), Rafine ayçiçegi yagi (113 milyon dolar) ve Makarna (88 milyon dolar) oldu. Ayni dönemde en çok ithal edilen ürünler Bugday (290 milyon dolar), Soya fasulyesi (260 milyon dolar) ve Ham Ayçiçegi Yagi (117 milyon dolar) oldu.

En fazla ithal edilen ürün kalemlerinde Rusya-Ukrayna’nin yeri

Yilin ilk 8 ayinda ithalatta ilk sirada yer alan bugdayin (2,1 milyar dolar) en fazla ithal edildigi ilk 2 ülke su anda savasta olan Rusya (1,5 milyar dolar) ve Ukrayna (0,4 milyar dolar) oldu. Yilin ilk 8 ayindaki bugday ithalatinda bu 2 ülkenin payi yüzde 90’in üzerinde yer aldi.

Agustos ayinda yapilan 290 milyon dolarlik bugday ithalatinin da 209,3 milyon dolari Rusya’dan (yüzde 72), 64,9 milyon dolari ise Ukrayna’dan (yüzde 22) geldi.

Ithalatta 3. sirada yer alan ham ayçiçegi yaginda yilin ilk 8 ayinda 1 milyar dolarlik ithalat yapildi. Burada da ilk 2 sirada Rusya (0,72 milyar dolar) ve Ukrayna (0,30 milyar dolar) yer aldi. Yilin ilk 8 ayindaki ham ayçiçegi ithalatinda bu 2 ülkenin payi yüzde 97,9 oldu.

Türkiye’nin ithalatinda ilk 3 sirada yer alan 2 üründe, ithalatin çok büyük bir bölümü su anda savas halinde olan Rusya ve Ukrayna’dan yapildi.

En çok ihracat yapan sektörler

2022 yili ilk 8 ayina ait dis ticaret verileri sektörlere göre incelendiginde Seker ve Sekerli Mamuller (1.575 milyon dolar), Bitkisel Yag (1.462 milyon dolar), Yas Meyve (1.257 milyon dolar), Sert Kabuklu Meyveler (1.131 milyon dolar) ve Balikçilik-Su Ürünleri (1.010 milyon dolar) Sektörleri en fazla ihracat yapan sektörler olarak siralandi. Toplam ihracatin yüzde 40,8’i bu 5 sektör tarafindan gerçeklestirildi.



2022 yili ilk 8 ayinda Hayvan Yemi (4.275 milyon dolar), Bitkisel Yag (2.623 milyon dolar), Un (2.301 milyon dolar), Seker ve Sekerli Mamuller (447 milyon dolar) ile Kakao-Çikolata (425 milyon dolar) sektörleri ise en çok ithalat yapan sektörler olarak siralandi. Toplam ithalatin yüzde 73’ü, neredeyse 4’te 3’ü bu 5 sektör tarafindan gerçeklestirildi.

Bu oranin yüksek olmasi ve geçmis dönemlere göre artmasi, ithalatin az sayida sektörde yogunlastigini gösterdi.

Hayvan Yemi Sektörü, 2022 yilinin ilk 8 ayinda 4.275 milyon dolar hacim ile toplam ithalatin yüzde 31’ini, yaklasik 3’te 1’ini olusturdu.

Bitkisel Yag Sektörü, 2021 yilinda 3 milyar dolari asan ithalat ile toplam ithalatin yüzde 17,9’unu olusturmustu. 2022 yilinin ilk 8 ayinda da 2.623 milyon dolar ile toplam ithalatin yine yüzde 19’unu olusturdu.

Ihracatin arttigi ve azaldigi sektörler

2022 yilinin ilk 8 ayinda, önceki yilin ayni ayina göre ihracatini deger olarak en fazla arttiran sektörler Bitkisel Yag Sektörü (399 milyon dolar artis), Hayvan Yemi Sektörü (215 milyon dolar artis), Un Sektörü (211 milyon dolar artis), Beyaz Et Sektörü (204 milyon dolar artis) ile Seker ve Sekerli Mamuller Sektörü (188 milyon dolar artis) oldu.

Ayni dönemde ihracatin geriledigi sektörler Sert Kabuklu Meyveler Sektörü (227 milyon dolar düsüs), Sebze Sektörü (14 milyon dolar düsüs), Yas Meyve Sektörü (12 milyon dolar düsüs) ile Kahve, Çay ve Baharat Sektörü (4 milyon dolar düsüs) oldu.

2022 yilinin ilk 8 ayinda, önceki yilin ayni ayina göre ithalati deger olarak en fazla artan sektörler Hayvan Yemi Sektörü (1.327 milyon dolar artis), Un Sektörü (945 milyon dolar artis), Bitkisel Yag Sektörü (726 milyon dolar artis), Seker ve Sekerli Mamuller Sektörü (270 milyon dolar artis) ile Bakliyat Sektörü (145 milyon dolar artis) oldu.

Ayni dönemde ithalati en çok düsen sektörler Canli Hayvan Ticareti Sektörü (125 milyon dolar düsüs), Pirinç Degirmenciligi Sektörü (119 milyon dolar düsüs), Kakao ve Çikolata Sektörü (80 milyon dolar düsüs), Makarna Sektörü (51 milyon dolar düsüs) ve Tohumculuk Sektörü (47 milyon dolar düsüs) oldu.

Dis ticarette öne çikan ülkeler

2022 yilinin ilk 8 ayina ait dis ticaret verileri ülkeler bazinda incelendiginde en çok ihracat yaptigimiz 5 ülke Irak (2.349 milyon dolar), Almanya (1.031 milyon dolar), Rusya (1.010 milyon dolar), ABD (921 milyon dolar) ve Suriye (463 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeye yapilan ihracat, toplam ihracatimizin yüzde 36,6’sini olusturdu.

Ülkelere göre en çok ihraç ettigimiz ürünler Irak için un, dondurulmus tavuk eti, domates salçasi; Almanya için findik içi, ambalajli findik, kiraz; Rusya için seftali, alabalik ve mandalina oldu.

Ülke bazinda ithalat verileri incelendiginde, 2022 yilinin ilk 8 ayinda en fazla ithalat yaptigimiz ülkeler Rusya (3.452 milyon dolar), Ukrayna (1.669 milyon dolar), Brezilya (1.603 milyon dolar), Malezya (772 milyon dolar) ve ABD (682 milyon dolar) oldu. Bu 5 ülkeden yapilan ithalat, toplam ithalatin yüzde 59,3’ünü olusturdu.

Türkiye’nin en fazla ithalat yaptigi 2 ülke su anda savasta olan Rusya ve Ukrayna olurken, bu 2 ülkeden yapilan ithalat ise toplam ithalatin yüzde 37,1’ini olusturdu. Rusya’nin tüm ithalattaki payi yüzde 25 oldu.

Ithalatta öne çikan ürünler Rusya için bugday, ham ayçiçegi yagi ve dane misir; Ukrayna için bugday, dane misir ve ayçiçegi; Brezilya için soya fasulyesi, kahve ve bugday oldu.