Prof. Dr. Akdur Açiklamasi 'Soba Zehirlenmeleri Ölümlere Yol Açiyor'
Halk Sagligi Uzmani Prof. Dr. Recep Akdur, soba kullanilan evlerde yanlis kullanim, ihmal ve hatali baca baglantilarindan dolayi çok sayida kisinin zehirlendigini ve hayatini kaybettigini belirtti.
Akdur, sobalarin yandigi ve tüplü isiticilarin kullanildigi evlerde karbonmonoksit zehirlenmelerine karsi çok daha dikkatli olunmasi gerektigini söyledi.
Akdur, "Karbonmonoksit, yakit olarak kullanilan ve yapilarinda karbon bulunan odun, odun kömürü, tas kömürü, LPG veya dogal gaz gibi madenlerin yetersiz yanmalari sonucunda olusur. Iyi yanmayan ve yanlis kullanilan sobalar, gazla çalisan ’sofben’ ve sobalar, küçük veya büyük tüple çalisan isiticilar, yanginlarda olusan duman karbonmonoksit zehirlenmesi nedenlerindendir. Karbonmonoksit renksiz, kokusuz ve tatsiz bir gazdir. Bu nedenle ortam havasinda hissedilmesi ve saptanmasi zordur. Solunum yoluyla alinmasi suretiyle zehirlenmelere yol açar" diye konustu.
Soba kullanirken boru ve baca temizligine çok dikkat edilmesi gerektigini vurgulayan Akdur su uyarilarda bulundu: "Soba kurulmadan önce baca temizligi yapilmali, fazla dirsek kullanmaktan kaçinilmali. Dirsek ve boru ekleme yerleri, baca giris agzi hava sizdirmaz olmali. Soba kurarken çok dikkatli olunmali ve soba konusunda bilgi sahibi olan kisilerden yardim ve destek alinmali. Sobalar duvarlardan en az 1 metre ve 1.5 metre uzak olmali. Sobalar günlük temizlenmeli, kaliteli kömür ve odun seçilmeli. Oksijen eksilme sensörü bulunan sobalar tercih edilmeli. Sobanin, tüple çalisan isiticilarin veya kombinin bulundugu odada asla uyunmamali, yatmak gerekiyorsa soba, tüplü isitici ve kombi mutlaka kapatilmalidir. Bebek ve çocuklar, asla yanan bir soba veya tüplü bir isiticinin oldugu odada uyutulmamalidir. Özellikle lodoslu havalarda soba veya kombi kullanilmamalidir."
Karbonmonoksit zehirlenmelerinde görülen belirtilerle ilgili bilgi veren Akdur, "Hafif zehirlenmelerde uyku hali, yorgunluk, halsizlik, bas agrisi, bas dönmesi, bulanti sikayetleri görülür. Daha agir zehirlenmelerde bas agrisi siddetlenir. Muhakeme bozuklugu, hizli solunum, görme bozuklugu, kan basinci düsmesi, hizli nabiz ve bayilma ortaya çikabilir. Son asamada solunum yetmezligi ve hizla gelisen ölümcül koma hali görülür. Karbonmonoksit zehirlenmelerinde yapilmasi gereken ilk yardim, zehirlenen kisi öncelikle zehirli ortamdan hemen uzaklastirilmali ve temiz havaya çikarilmalidir. Ayni zamanda ilk yardim ekiplerine de çok hizli bir sekilde haber verilmelidir. Ilk yardim ekipleri gelinceye kadar suni solunum ile hastaya ilk müdahale yapilabilir" ifadelerini kullandi.
Kaynak: İHA
Akdur, "Karbonmonoksit, yakit olarak kullanilan ve yapilarinda karbon bulunan odun, odun kömürü, tas kömürü, LPG veya dogal gaz gibi madenlerin yetersiz yanmalari sonucunda olusur. Iyi yanmayan ve yanlis kullanilan sobalar, gazla çalisan ’sofben’ ve sobalar, küçük veya büyük tüple çalisan isiticilar, yanginlarda olusan duman karbonmonoksit zehirlenmesi nedenlerindendir. Karbonmonoksit renksiz, kokusuz ve tatsiz bir gazdir. Bu nedenle ortam havasinda hissedilmesi ve saptanmasi zordur. Solunum yoluyla alinmasi suretiyle zehirlenmelere yol açar" diye konustu.
Soba kullanirken boru ve baca temizligine çok dikkat edilmesi gerektigini vurgulayan Akdur su uyarilarda bulundu: "Soba kurulmadan önce baca temizligi yapilmali, fazla dirsek kullanmaktan kaçinilmali. Dirsek ve boru ekleme yerleri, baca giris agzi hava sizdirmaz olmali. Soba kurarken çok dikkatli olunmali ve soba konusunda bilgi sahibi olan kisilerden yardim ve destek alinmali. Sobalar duvarlardan en az 1 metre ve 1.5 metre uzak olmali. Sobalar günlük temizlenmeli, kaliteli kömür ve odun seçilmeli. Oksijen eksilme sensörü bulunan sobalar tercih edilmeli. Sobanin, tüple çalisan isiticilarin veya kombinin bulundugu odada asla uyunmamali, yatmak gerekiyorsa soba, tüplü isitici ve kombi mutlaka kapatilmalidir. Bebek ve çocuklar, asla yanan bir soba veya tüplü bir isiticinin oldugu odada uyutulmamalidir. Özellikle lodoslu havalarda soba veya kombi kullanilmamalidir."
Karbonmonoksit zehirlenmelerinde görülen belirtilerle ilgili bilgi veren Akdur, "Hafif zehirlenmelerde uyku hali, yorgunluk, halsizlik, bas agrisi, bas dönmesi, bulanti sikayetleri görülür. Daha agir zehirlenmelerde bas agrisi siddetlenir. Muhakeme bozuklugu, hizli solunum, görme bozuklugu, kan basinci düsmesi, hizli nabiz ve bayilma ortaya çikabilir. Son asamada solunum yetmezligi ve hizla gelisen ölümcül koma hali görülür. Karbonmonoksit zehirlenmelerinde yapilmasi gereken ilk yardim, zehirlenen kisi öncelikle zehirli ortamdan hemen uzaklastirilmali ve temiz havaya çikarilmalidir. Ayni zamanda ilk yardim ekiplerine de çok hizli bir sekilde haber verilmelidir. Ilk yardim ekipleri gelinceye kadar suni solunum ile hastaya ilk müdahale yapilabilir" ifadelerini kullandi.