Mevsimlik Tarim Isçileri Memleketlerine Dönüs Yolunda
Geçimlerini saglamak için ilkbaharda Güneydogu Anadolu'daki illerden yurdun dört bir yanina çalismaya giden mevsimlik tarim isçilerinin dönüs yolculugu basladi Göçebe hayat süren, çadirlarda zor kosullarda kalan aileler, sehir degistirip mevsimine göre ikinci, hatta üçüncü ürünün hasadini yaparak üretime büyük katki sagliyor HRÜ Sosyoloji Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Sevket Ökten: '(Mevsimlik tarim isçiligi) Son zamanlarda yil boyu, 2 yil, 3 yil, hatta oraya yerlesme seklinde bir dönüsüm geçirdi' Tarim isçisi Hikmet Aslantay: 'Yardim etsinler diye çocuklarimi götürdüm, beraber çalistik. Orada isimiz bitti, okul zamani olunca geldik. Çocuklar okula gitmek istiyor'
ESBER AYAYDIN - Geçimlerini saglamak için ilkbahar mevsiminde Sanliurfa basta olmak üzere Güneydogu Anadolu'daki illerden yurdun dört bir yanina çalismaya giden mevsimlik tarim isçilerinin memleketlerine dönüs yolculugu basladi.
Tarim alanlarinin büyüklügü açisindan Konya ve Ankara'dan sonra üçüncü sirada yer alan Sanliurfa'da tarimda makinelesmenin artmasinin ardindan binlerce aile, geçimini saglamak için mevsimlik isçi olarak bati illerine gidiyor.
Ilkbaharla birlikte evlerini geride birakan tarim isçileri, basta Konya, Adana, Hatay, Malatya, Eskisehir, Ankara, Bursa, Manisa, İçel, Nigde, Tokat, Osmaniye ve Amasya olmak üzere Türkiye'nin 58 iline giderek tarim alanlarinda çalisiyor.
Gittikleri yerlerde pamuk, yerfistigi, sogan, sarimsak, kayisi, seker pancari, patates, çilek, biber, fasulye, ayçiçegi, karpuz, domates, elma, üzüm ve findik gibi çesitli ürünlerin hasat veya çapalama islerini yapan isçiler, çadirlarda zor sartlarda kalarak günlük 80-100 lira yevmiye için yogun mesai harciyor.
Göçebe hayat süren mevsimlik tarim isçileri, gittikleri yerlerdeki isleri tamamladiktan sonra sehir degistirerek mevsimine göre ikinci, hatta üçüncü ürünün hasadina katiliyor.
Yasadiklari kente eylül ayiyla dönmeye baslayan isçiler için bu süreç kasim ortasina kadar sürüyor.
- Sanliurfa'da 163 bin kayitli mevsimlik tarim isçisi var
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsaminda geçen yil seyahat belgesiyle sehir degistirmelerine izin verilen mevsimlik isçiler, bu sayede kayit altina alindi.
Sanliurfa'da 163 bin kayitli mevsimlik tarim isçisinin bulundugu ve 58 ildeki tarimsal faaliyetlere katildiklari belirlendi.
- "Mart basinda memleketlerinden çikiyorlar"
Harran Üniversitesi (HRÜ) Sosyoloji Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Sevket Ökten, AA muhabirine, tüm dünyada ve Türkiye'de mevsimlik tarim isçilerinin tarimsal üretim için büyük önem arz ettigini söyledi.
Bu isçilerle ilgili akademik çalisma yaptiklarini ve 644 kisiyle görüstüklerini anlatan Ökten, söyle konustu:
"Yogun emek gerektiren tarimsal üretimin oldugu her yerde mevsimlik tarim isçilerini görmekteyiz. Mesakkatli bir is. Mart ayi basinda memleketlerinden çikiyorlar, üretimin niteligine, biçimine ve mevsimine göre Türkiye'nin birçok iline gidiyorlar. Bizim de çalismamizda 50'den fazla il çikti. Bazi ailelerin duraklari belli, buradan çikip Malatya'da kayisi, sonra patates ve sogan isine gidiyorlar. Bu geri dönmeyle sonuçlanirsa kasim ayina kadar devam eden bir süreç. Son zamanlarda yil boyu, 2 yil, 3 yil, hatta oraya yerlesme seklinde bir dönüsüm geçirdi. Niteliklerine sosyolojik olarak baktigimiz zaman genelde egitim orani düsük, herhangi bir meslegi olmayan insanlar oldugu ortaya çikti. Okuryazar olmayan orani yüksek. Büyük bir kisminin, hatta yüzde 90'a yakininin kalifiye bir isinin olmadigi, olanlarin da gündelik seramik, insaat isçiligi türünde meslek sahibi olduklarini tespit ettik."
Prof. Dr. Ökten, "Görüstügümüz insanlarin büyük bir bölümü, ailesi bu isi yaparken dogdugu için kendisini bu isin içerisinde buldugunu ve dolayisiyla kendisi de eli is tutar yasa geldikten sonra da devam ettigini görüyoruz. Ailecek gidiyorlar, büyük oranda çekirdek aile tipine rastladik." dedi.
- En fazla mevsimlik isçi Sanliurfa'dan gidiyor
Mevsimlik isçi sayisinin ilde fazla olmasinin birçok sebebi bulundugunu, bunlardan en önemlisinin toprak mülkiyeti isletme biçimi oldugunu aktaran Ökten, "Topraksiz kesimin en yüksek oldugu yer Güneydogu Anadolu, baskasinin topraginda çalismak zorunda olan kesimin en yüksek oldugu il de Sanliurfa'dir. Diger illere göre toprak mülkiyetindeki dengesizligin fazla olmasi, topraksiz kesimin en fazla olmasi önemli etkenlerden biridir." degerlendirmesinde bulundu.
Ökten, mevsimlik tarim isçiligi sorununun çözümün bu kisilerin yasadiklari yerlerde çalismalarinin saglanmasi oldugunu belirterek, bunun önüne geçilememesi halinde isçilerin çalistiklari sehirlerde egitim, saglik ve yasam kosullarindan aldiklari ücretlere kadar birçok alanda iyilestirilme yapilmasi gerektiginin altini çizdi.
- "Geçimimizi saglamak için gittik"
Aksaray'in Ortaköy ilçesinde tarimsal üretimi tamamlayan 5 çocuklu Aslantay ailesi, kaldiklari çadiri ve esyalari kiraladiklari minibüse yerlestirerek Sanliurfa'nin Harran ilçesinde kirsal Taylica Mahallesi'ndeki evlerine döndü.
Cuma Aslantay, yakinlarinin vasitasiyla Ortaköy'de is bulduklarini ve 2 yildir mevsimlik tarim isçisi olarak gittiklerini anlatarak, "Mayis ayinda ailemle beraber 7 kisi, Aksaray Ortaköy'e gittik, pancar ve kabak çapasini yaptik. Geçimimizi saglamak için gittik, 4 ay orada kaldik, simdi de evimize geldik. Burada pamuk isini yapacagiz, baska gelirimiz yok. Orada çadirda kaliyorduk, firtina, yagmur çamur demeden geçiniyoruz." dedi.
Aslantay, yaklasik 4 ayda 20 bin lira kazandiklarini, 4 bin lirasini yol masrafi olarak harcadiklarini, kalan parayla geçineceklerini söyledi.
- "Okul zamani olunca geldik"
Akrabalari ve 10 kisilik ailesiyle Aksaray'da çalistiktan sonra evine dönen Hikmet Aslantay da geçimleri için gurbete gittiklerini dile getirdi.
Geçmis yillarda tek basina para kazanmak için farkli sehirlere gittigini anlatan Aslantay, "Daha önce tek basima gidiyordum, çocuklari götürmüyordum. Tek basima yetistiremiyorum, bana yardim etsinler diye çocuklarimi götürdüm, beraber çalistik. Burada isimiz yok. Orada isimiz bitti, okul zamani olunca geldik. Çocuklar okula gitmek istiyorlar." diye konustu.
Ayse Aslantay ise esi ve çocuklarina tarlada yardim ettikten sonra çadirda yemek ve temizlik islerini yapmak zorunda kaldigini, evinden ve akrabalarindan uzakta yasamanin çok zor oldugunu aktardi.
Kaynak: AA
Tarim alanlarinin büyüklügü açisindan Konya ve Ankara'dan sonra üçüncü sirada yer alan Sanliurfa'da tarimda makinelesmenin artmasinin ardindan binlerce aile, geçimini saglamak için mevsimlik isçi olarak bati illerine gidiyor.
Ilkbaharla birlikte evlerini geride birakan tarim isçileri, basta Konya, Adana, Hatay, Malatya, Eskisehir, Ankara, Bursa, Manisa, İçel, Nigde, Tokat, Osmaniye ve Amasya olmak üzere Türkiye'nin 58 iline giderek tarim alanlarinda çalisiyor.
Gittikleri yerlerde pamuk, yerfistigi, sogan, sarimsak, kayisi, seker pancari, patates, çilek, biber, fasulye, ayçiçegi, karpuz, domates, elma, üzüm ve findik gibi çesitli ürünlerin hasat veya çapalama islerini yapan isçiler, çadirlarda zor sartlarda kalarak günlük 80-100 lira yevmiye için yogun mesai harciyor.
Göçebe hayat süren mevsimlik tarim isçileri, gittikleri yerlerdeki isleri tamamladiktan sonra sehir degistirerek mevsimine göre ikinci, hatta üçüncü ürünün hasadina katiliyor.
Yasadiklari kente eylül ayiyla dönmeye baslayan isçiler için bu süreç kasim ortasina kadar sürüyor.
- Sanliurfa'da 163 bin kayitli mevsimlik tarim isçisi var
Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsaminda geçen yil seyahat belgesiyle sehir degistirmelerine izin verilen mevsimlik isçiler, bu sayede kayit altina alindi.
Sanliurfa'da 163 bin kayitli mevsimlik tarim isçisinin bulundugu ve 58 ildeki tarimsal faaliyetlere katildiklari belirlendi.
- "Mart basinda memleketlerinden çikiyorlar"
Harran Üniversitesi (HRÜ) Sosyoloji Bölümü Ögretim Üyesi Prof. Dr. Sevket Ökten, AA muhabirine, tüm dünyada ve Türkiye'de mevsimlik tarim isçilerinin tarimsal üretim için büyük önem arz ettigini söyledi.
Bu isçilerle ilgili akademik çalisma yaptiklarini ve 644 kisiyle görüstüklerini anlatan Ökten, söyle konustu:
"Yogun emek gerektiren tarimsal üretimin oldugu her yerde mevsimlik tarim isçilerini görmekteyiz. Mesakkatli bir is. Mart ayi basinda memleketlerinden çikiyorlar, üretimin niteligine, biçimine ve mevsimine göre Türkiye'nin birçok iline gidiyorlar. Bizim de çalismamizda 50'den fazla il çikti. Bazi ailelerin duraklari belli, buradan çikip Malatya'da kayisi, sonra patates ve sogan isine gidiyorlar. Bu geri dönmeyle sonuçlanirsa kasim ayina kadar devam eden bir süreç. Son zamanlarda yil boyu, 2 yil, 3 yil, hatta oraya yerlesme seklinde bir dönüsüm geçirdi. Niteliklerine sosyolojik olarak baktigimiz zaman genelde egitim orani düsük, herhangi bir meslegi olmayan insanlar oldugu ortaya çikti. Okuryazar olmayan orani yüksek. Büyük bir kisminin, hatta yüzde 90'a yakininin kalifiye bir isinin olmadigi, olanlarin da gündelik seramik, insaat isçiligi türünde meslek sahibi olduklarini tespit ettik."
Prof. Dr. Ökten, "Görüstügümüz insanlarin büyük bir bölümü, ailesi bu isi yaparken dogdugu için kendisini bu isin içerisinde buldugunu ve dolayisiyla kendisi de eli is tutar yasa geldikten sonra da devam ettigini görüyoruz. Ailecek gidiyorlar, büyük oranda çekirdek aile tipine rastladik." dedi.
- En fazla mevsimlik isçi Sanliurfa'dan gidiyor
Mevsimlik isçi sayisinin ilde fazla olmasinin birçok sebebi bulundugunu, bunlardan en önemlisinin toprak mülkiyeti isletme biçimi oldugunu aktaran Ökten, "Topraksiz kesimin en yüksek oldugu yer Güneydogu Anadolu, baskasinin topraginda çalismak zorunda olan kesimin en yüksek oldugu il de Sanliurfa'dir. Diger illere göre toprak mülkiyetindeki dengesizligin fazla olmasi, topraksiz kesimin en fazla olmasi önemli etkenlerden biridir." degerlendirmesinde bulundu.
Ökten, mevsimlik tarim isçiligi sorununun çözümün bu kisilerin yasadiklari yerlerde çalismalarinin saglanmasi oldugunu belirterek, bunun önüne geçilememesi halinde isçilerin çalistiklari sehirlerde egitim, saglik ve yasam kosullarindan aldiklari ücretlere kadar birçok alanda iyilestirilme yapilmasi gerektiginin altini çizdi.
- "Geçimimizi saglamak için gittik"
Aksaray'in Ortaköy ilçesinde tarimsal üretimi tamamlayan 5 çocuklu Aslantay ailesi, kaldiklari çadiri ve esyalari kiraladiklari minibüse yerlestirerek Sanliurfa'nin Harran ilçesinde kirsal Taylica Mahallesi'ndeki evlerine döndü.
Cuma Aslantay, yakinlarinin vasitasiyla Ortaköy'de is bulduklarini ve 2 yildir mevsimlik tarim isçisi olarak gittiklerini anlatarak, "Mayis ayinda ailemle beraber 7 kisi, Aksaray Ortaköy'e gittik, pancar ve kabak çapasini yaptik. Geçimimizi saglamak için gittik, 4 ay orada kaldik, simdi de evimize geldik. Burada pamuk isini yapacagiz, baska gelirimiz yok. Orada çadirda kaliyorduk, firtina, yagmur çamur demeden geçiniyoruz." dedi.
Aslantay, yaklasik 4 ayda 20 bin lira kazandiklarini, 4 bin lirasini yol masrafi olarak harcadiklarini, kalan parayla geçineceklerini söyledi.
- "Okul zamani olunca geldik"
Akrabalari ve 10 kisilik ailesiyle Aksaray'da çalistiktan sonra evine dönen Hikmet Aslantay da geçimleri için gurbete gittiklerini dile getirdi.
Geçmis yillarda tek basina para kazanmak için farkli sehirlere gittigini anlatan Aslantay, "Daha önce tek basima gidiyordum, çocuklari götürmüyordum. Tek basima yetistiremiyorum, bana yardim etsinler diye çocuklarimi götürdüm, beraber çalistik. Burada isimiz yok. Orada isimiz bitti, okul zamani olunca geldik. Çocuklar okula gitmek istiyorlar." diye konustu.
Ayse Aslantay ise esi ve çocuklarina tarlada yardim ettikten sonra çadirda yemek ve temizlik islerini yapmak zorunda kaldigini, evinden ve akrabalarindan uzakta yasamanin çok zor oldugunu aktardi.