Su Tüketimi Alacagimiz Küçük Önlemlerle Azaltilabilir
Meteoroloji Genel Müdürlügünün açikladigi yagis ve sicaklik analizi raporlarina göre, geçtigimiz mayis ayi, son 50 yilin en sicak mayis ayi olurken, meteorolojik kuraklik haritalarinda da Türkiye’nin büyük bir bölümü ’olaganüstü’, ’çok siddetli’ ve ’siddetli’ kurak olarak gösterildi.
Doç. Dr. Yildirim, özellikle yagislarin azaldigi yaz döneminde, su tüketimimizi alacagimiz küçük önlemlerle azaltabilecegimizi söyledi.
Meteorolojinin paylastigi Standart Yagis Indeksi (SPI) ve Normalin Yüzdesi Metodu’na (PNI) göre, hazirlanan Mayis 2021 ile son iki yillik meteorolojik kuraklik haritalarinda, Türkiye’nin büyük bir bölümü ’olaganüstü kurak’, ’çok siddetli kurak’, ’siddetli kurak’ olarak gösterildi. 2021 yili Mayis Ayi Ortalama Sicakliklari Raporuna göre, son 50 yilin en sicak mayis ayi yasandi.
Uzun yillar mayis ayi ortalama sicakligi 16,7 dereceyken, bu yil 19,3 derece oldu. 2021 Yili Mayis Ayi Alansal Yagis Raporunda ise Türkiye geneli mayis ayi yagisi 21,6 mm ölçüldü. 2020 yili mayis ayinda 63,2 mm olan yagislarda, bu yil geçen yila göre yüzde 66 azalma oldugu açiklandi. Özellikle Ege, Akdeniz ve Güneydogu Anadolu bölgelerinde yagis azligi yüzde 80’lerin üzerine çikarken haritalarda Marmara’nin bir bölümü, Bati ve Orta Karadeniz ile Igdir civarlari harici bölgeler ’siddetli kurak’ olarak gösterildi.
Barajlardaki doluluk oranlari tasarrufa engel degil
Yasar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisligi Bölüm Baskani Doç. Dr. Nurdan Yildirim, Covid-19 salgini sürecinde artan su tüketimiyle birlikte hem yagis azliginin hem meteorolojik kuraklik haritalarinin gösterdigi durumun suyu bilinçli kullanmanin önemini bir kez daha ortaya çikardigini söyledi.
Türkiye’nin 3 büyük ilindeki baraj doluluk oranlarina da deginen Doç. Dr. Yildirim, "Istanbul ve Izmir’de geçen yila oranla olumlu anlamda bir degisim var. 28 Haziran 2021 tarihli ISKI verilerine göre, baraj doluluklari Istanbul’da yüzde 74,11 olarak ölçülürken geçen yil ayni dönemde bu oran yüzde 64,88’di. Ankara’da ASKI’nin 27 Haziran 2021 verilerine göre, barajlardaki aktif kullanilabilir su miktari orani yüzde 19,17 olarak gerçeklesirken geçen yila göre yaklasik yüzde 7’lik bir azalis söz konusu. Izmir’de ise IZSU’nun 28 Haziran 2021verilerine göre, sehrin büyük bölümüne su saglayan Tahtali Baraji’ndaki doluluk orani yüzde 67,9 iken geçen yil bu oran yüzde 51,31’di. Salgin döneminde evde kalan insan sayisinin ve hijyen farkindaliginin artmasiyla su tüketimi de artti. Barajlardaki doluluk oranlari bazi illerde geçen yila oranla daha yüksek olsa da yagis azligi ve kuraklik nedeniyle vatandaslarin suyu verimli kullanmasi, özellikle bu dönemde daha da önemli" dedi.
Gelecek için suyu iyi kullanmali uyarisi
Doç. Dr. Nurdan Yildirim, su sikintisi yasamamak için vatandaslarin suyu tasarruflu ve verimli kullanmasinin hayati önemde oldugunu belirterek, su tasarrufu noktasinda su önerilerde bulundu:
Banyo ve tuvalette tüketilen su miktari, evde tüketilen suyun yüzde 70’ini olusturmakta. Küvette yikanmak yerine dus almaliyiz. Banyo yapmak yerine dus almak, yüzde 30’a yakin enerji tasarrufu demektir. Dus alarak 40-60 litre su tüketirken banyo yaparak 120-150 litre su harcariz. Dus alma sürenizi 1 dakika kisalttiginiz takdirde 9 litre su tasarrufu saglariz. Saniyede bir damla su sizdiran muslugumuzdan yilda 3 bin 500 litre su bosa akar. Benzer sekilde su sizdiran tuvalet rezervuarlarindaki bir kaçak, günde 700 litreye kadar suyun bosa akmasi demektir. Eger böyle bir durum varsa hemen sorunu gidermeliyiz. Sifonu gereksiz yere çekmemeliyiz. Tuvalet rezervuarinin su depolama kapasitesini düsürerek su tüketimini yüzde 20’ye kadar azaltabiliriz. Ellerimizi yikarken, dislerimizi firçalarken, tiras olurken ya da saçimizi sampuanlarken muslugu kapali tutarak 15-35 litre suyu israf etmemis oluruz. Ayarlanabilir su basliklariyla daha az enerji ve su tüketimi saglayabiliriz. Bu basliklar sayesinde dakikada 25-30 litre su yerine, 9-12 litre su tüketiriz. Böylece 5-6 dakikalik bir banyo esnasinda 50-100 litre sicak sudan tasarruf etmis oluruz. Evde tükettigimiz toplam suyun yüzde 10’unu, mutfakta harciyoruz. Bulasik ve çamasir makinelerini tam kapasite doldurarak çalistirmaliyiz. Bulasiklari elde degil, bulasik makinesinde yikamaliyiz. Normal musluklarla dakikada 8-27 litre su tüketilirken düsük akimli musluklarla su tüketimi yari yariya düsürülebiliriz. Sebze ve meyve yikadigimiz suyla çiçek sulayabilir, temizlik yapabiliriz. Yaz mevsimi ile birlikte kapi önü, balkon, teras gibi yerleri yikarken hortumla su tutmak yerine kova ve süpürge kullanalim. Otomobilimizi de ayni sekilde silerek ya da kova ve sünger kullanarak temizleyebiliriz. Bahçe sulamak için buharlasmanin az oldugu sabah ya da aksamüstü saatlerini tercih ederek tasarruf saglayabiliriz."