'Uzmanindan Tavuk Karasi Hastaliginda Erken Teshis Uyarisi'

Biruni Üniversite Hastanesi Göz hastaliklari Uzmani Doç. Dr. Giray Ersöz, halk arasinda tavuk karasi ya da gece körlügü olarak bilinen ve tedavi edilmediginde görme kaybina kadar ilerleyebilen Retinitisi Pigmentosa hastaligi ile ilgili açiklamalarda bulundu. Doç. Dr. Giray Ersöz, "Tavuk karasi Retinitisi pigmentosa içerisinde kon distrofisi ve Stargardt hastaligi gibi hastaliklarin da oldugu kalitimsal retina hastaliklari içerisinde en sik görülenidir. Halk arasinda tavuk karasi veya gece körlügü olarak bilinenen retinitis pigmentosa karanlikta görmeyi saglayan rod hücrelerinin bir hastaligidir" ifadelerini kullandi.

Doç. Dr. Giray Ersöz, RP retinada yer alan çubuk ve koni hücrelerinin ölümüne yol açabildigini söyleyerek, "Bu durum ilerleyici görme kaybina neden olur. Hastaligin ilk bulgusu genellikle gece körlügüdür. Ilerleyen evrelerde ise bireylerde Tünel Görüsüne (Periferal Görme kaybi) neden olur. Hastaligin son evresinde ise merkezi görme kaybi olusur. Tavuk karasi karanlikta görmeyi saglayan rod hücrelerindeki bir genetik bozukluk sonucu ortaya çikar ve bu hücreler ölmeye baslar. Olgularin yarisindan çogu kalitsaldir. Genetik bozukluk ebeveynlerinden aktarilmistir. Kalan hastalarda ise genetik bozukluk ilk defa bireyin kendisinde olusur. Hastalik kalitimsal olabilecegi için akraba evlilikleri riski arttirmaktadir. Erkeklerde kadinlardan daha fazla görülür" diye konustu.



Hastaligin kalitimsal olabilecegi için akraba evliliklerinin riski arttirdigina dikkat çeken Doç. Dr. Ersöz, "Erkeklerde biraz daha fazla olmakla birlikte iki cinste görülür. Her 4 bin kisiden birinde bu hastalik mevcuttur. Hastaligin ortaya çikma yasi kisiden kisiye degisiklik gösterir. Bunun sebebi genetik tipin degiskenlik göstermesidir. Hastalarin önemli yakinmasi gece körlügüdür. Los ortamlarda hastalar bir yerlere çarpip yere düsebilirler. Hasta aydinliktan karanliga geçmede zorlanir. Bunun disinda bazen isik çakmalari izlenir. Hastalik önce çevresel görmede bozukluga neden olur ve zamanla görme alaninda siddetli daralma olusur. Daha ileri durumlarda ise renk görmede bozukluk, merkezi görmede kayip ortaya çikar. Hastalik her iki gözü de tutar. Tavuk karasinin (retinitis pigmentosanin) bazi tiplerinde sadece gece körlügü degil tam körlükte olusabilir" seklinde konustu.



"Genetik testlerle tani konulabiliyor"

Doç. Dr. Ersöz, "Tavuk karasi tanisi için rutin göz muayenesini takiben damlali göz dibi (göz arkasi) muayenesi yapilir. Tavuk karasindan süphelenilen hastalara göz tomografisi olarak bilinen, isik dalgalari kullanarak retinanin görüntülenmesini saglayan ve hiçbir yan etkisi olmayan optik koherens tomografi (OCT), elektrofizyolojik testler (ERG, multifokal ERG, EOG) uygulanir. Ayrica genetik testler ile de tani koyulabilmektedir" dedi.



"Erken teshis ile hücre ölümü yavaslatiliyor"

Tavuk karasinin genetik bir hastalik oldugu için hastaligi tamamen ortadan kaldiracak bir tedavi olmadigini söyleyen Doç. Dr. Ersöz, "Fakat özellikle erken tani konan hastalarda kayip fazla olmadan kalan hücrelerin ölümü mümkün oldugunca yavaslatilabilir ve uyku halindeki hücreler uyandirilabilir. Tavuk karasi hastaliginin tüm tipleri için halihazirda etkinligi insanda gösterilmis ve kullanimda olan tedavilerden biri PRP (trombositten zengin plazma) tedavisidir. PRP’nin içindeki büyüme faktörleri hastaligin ilerleyisini yavaslatabilir hatta hasarlanmis ama ölmemis hücrelerin fonksiyonunu iyilestirip görme alani ve görme düzeyinde artis saglayabilir. Tavuk karasi hastalarinin çok küçük bir bölümünü olusturan RPE-65 gen defektinde gen terapisinin de etkinligi gösterilmistir fakat bu tedavi diger tavuk karasi tiplerinde kullanilmamaktadir. Tavuk karasi tedavisinde kök hücre tedavisinin etkinligi ise halen arastirma asamasindadir. Fakat sanilanin aksine kök hücre tedavisinde kök hücreler ölen retina hücrelerinin yerine geçemez. Kök hücre tedavisi ile PRP’nin etki mekanizmasi birbirine çok benzerdir. Kök hücre tedavisinin avantaji tedavi araliklarinin daha uzun olmasidir. Buna karsin PRP’nin maliyetinin kök hücre tedavisine göre çok düsük olmasi PRP’nin büyük bir avantajidir" açiklamalarinda bulundu.

Doç. Dr. Giray Ersöz, sözlerini söyle tamamladi: "415-455 nm dalga boyundaki mavi-mor isigi filtre eden gözlükler hücre ölüm hizini yüzde 25 oraninda azaltmaktadir. Özellikle bilgisayar kullanicilari için kullanilmasi önerilmektedir. Baslangiç katarakt veya renkli görmeyi saglayan hücrelerin de etkilendigi hastalarda isikta kamasma sikayeti mevcutsa 500 nm turuncu camlar önerilmektedir. Antioksidan, vitamin (a vitamini-lutein-karoten, b12-b6-b1-folik asit ve omega-3) ve mineral içerigi yüksek gidalar ve gida takviyeleri hastaligin ilerleyisini yavaslatabilir. Hastalarin özellikle sigara içmemesi ve olabildigince Akdeniz tipi beslenmeye uygun gidalar tüketmesi önerilmektedir. A vitamininden zengin besinler hastaligin ilerlemesini yavaslatir. (kavun, ispanak, havuç)".