Antalya Diplomasi Forumu'nda Küresel Sorunlarin Çözümünde Is Birligi Mesaji Verildi

Kenya Cumhurbaskani Uhuru Kenyatta: 'Mevcut zorluklarin üstesinden ancak yönetimlerimizi daha demokratik hale getirerek gelebiliriz' Haiti Cumhurbaskani Jovenel Moise: 'Tüm dünya liderleri birbirinin gözünün içine yeniden bakmalidir. Kovid19'a karsi ne yapilacaksa hep birlikte yapilmalidir' Kosova Cumhurbaskani Vjosa Osmani: ''Herkes güvende olmadan hiç kimse güvende olamaz' slogani sadece salginda degil, iklim degisikligi, çevre kirliligi ve terör gibi diger küresel sorunlarda da geçerli olmalidir' Afganistan Milli Uzlasi Yüksek Konseyi Baskani Dr. Abdullah Abdullah: 'Ülkedeki iç savaslarin halihazirda sürmekte oldugu Afganistan'da Kovid19, mevcut zorluklarimiza bir yenisini daha ekledi' AB Dis Iliskiler ve Güvenlik Politikasi Yüksek Temsilcisi Josep Borrell: 'Bu dönemde is birliginden çok rekabete sahitlik ettik. Önce kimin iyi kimin kötü olduguna dair söylemler savaslari, daha sonra da asi konusunda rekabet yasandi' OECD Genel Sekreteri Mathias Cormann: 'Asinin esit ve yeterli dagitimi da önemlidir. Zira virüsün yeni varyantlari yayilirsa mevcut asilar ise yaramayabilir'

Antalya Diplomasi Forumu'nda (ADF) bir araya gelen dünya liderleri, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgini ve diger küresel sorunlarin çözümünde is birligi ve dayanismanin önemine vurgu yapti.

Anadolu Ajansinin "Global Iletisim Ortagi" oldugu forum kapsaminda düzenlenen ve gazeteci Ali Aslan'in yönettigi "Küresel Yönetisim: Küresel Çözümler Için Yeni Yaklasimlar" konulu panele Haiti Cumhurbaskani Jovenel Moise, Kenya Cumhurbaskani Uhuru Kenyatta, Kosova Cumhurbaskani Vjosa Osmani, Afganistan Milli Uzlasi Yüksek Konseyi Baskani Dr. Abdullah Abdullah, Avrupa Birligi (AB) Komisyonu Baskan Yardimcisi, Dis Iliskiler ve Güvenlik Politikasi Yüksek Temsilcisi Josep Borrell Fontelles ve Iktisadi Isbirligi ve Gelisme Teskilati (OECD) Genel Sekreteri Mathias Cormann konusmaci olarak katildi.

Kenya Cumhurbaskani Kenyatta, Kovid-19'un tüm dünyaya önemli dersler verdigini vurgulayarak, "Kovid-19, herkes salgini yenmeden kimsenin tek basina galip çikamayacagi gerçegini bize ve uluslararasi kuruluslara gösterdi." dedi.

Bu süreçte hiçbir ülkenin tek basina salgini alt edemediginin altini çizen Kenyatta, "Zaman birbirimize parmak sallama zamani degildir. Devlet yönetim sistemlerinin küresel anlamda esit ve adil bir sekilde islemedigi gerçegini kabul etmeliyiz. Mevcut zorluklarin üstesinden ancak yönetimlerimizi daha demokratik hale getirerek gelebiliriz." ifadelerini kullandi.

Haiti Cumhurbaskani Jovenel Moise de Kovid-19 ile mücadele kapsaminda birlik ve dayanismaya dikkati çekerek, "Günümüz dünyasinin degistigini ve dünyanin küresel bir kasaba haline dönüstügünü görüyoruz. Bu baglamda gelecegi sekillendirmek için geçmisi de dikkate almak durumundayiz." degerlendirmesinde bulundu.

- Modern Marshall Planlarina ihtiyacimiz var

Ikinci Dünya Savasi sonrasi yürürlüge giren Marshall Plani'na atifta bulunan Moise, "Kovid-19 döneminde yeni bir yol ayrimindayiz ve modern Marshall Planlarina ihtiyacimiz var." seklinde konustu.

Moise, dünyanin ekonomik yeniliklerin devreye koyulmasi gereken bir dönemden geçtigini hatirlatarak, "Tüm dünya liderleri birbirinin gözünün içine yeniden bakmalidir. Kovid-19'a karsi ne yapilacaksa hep birlikte yapilmalidir." ifadelerini kullandi.

Kovid-19'un küresel çapta istihdam sorunu yarattigini vurgulayan Moise, özellikle gençleri issizlikten kurtarabilmek için iyi egitim firsatlari sunulmasi gerektigini kaydetti.

Kosova Cumhurbaskani Vjosa Osmani konusmasinda, dünyanin Kovid-19'un ardindan eskisi gibi olmayacagini, ötekilestirilmis ve dar gelirli gruplarin durumunun bu dönemde daha da kötüye gittigini savundu.

Kovid-19 salgininin küresel etkileri ve çözüm yollarini ele alan Cumhurbaskani Osmani, "Salgin döneminde küresel ticaretin çöküsü, bizlere küresellesme kavraminin islemedigi gerçegini gösterdi." dedi.

- "Cumhurbaskani Erdogan bize çok yardimci oldu"

Osmani, dünyada Kovid-19 asisi dagitiminin da esit bir sekilde yapilamadigina dikkati çekerek, "Bu konuda birbirimizi daha iyi anlamali ve birbirimize saygi duymaliyiz. Örnegin biz salginin baslangicinda tibbi malzeme sikintisi çektigimizde Türkiye, ABD ve bazi Avrupa ülkeleri bize çok yardimci oldu. Özellikle Türkiye Cumhurbaskani (Recep Tayyip) Erdogan'dan bir uçak tibbi malzeme talebinde bulunduk, o bize iki uçak yardim yolladi." seklinde konustu.

Dünyanin salginin disinda diger küresel sorunlara da ayni ciddiyetle yaklasmasi gerektigini belirten Osmani, "'Herkes güvende olmadan hiç kimse güvende olamaz' slogani sadece salginda degil, iklim degisikligi, çevre kirliligi ve terör gibi diger küresel sorunlarda da geçerli olmalidir." degerlendirmesinde bulundu.

AB Komisyonu Baskan Yardimcisi Borrell de bu zorlu dönemde dünya ülkelerinin beklenen dayanisma ve is birligini sergileyemedigini öne sürdü ve "Tecrübe ettigimiz üzere bu dönemde is birliginden çok rekabete sahitlik ettik. Önce kimin iyi kimin kötü olduguna dair söylemler savaslari, daha sonra da asi konusunda rekabet yasandi." dedi.

Kovid-19 asilarinin esit dagitilamamasina iliskin Fontelles, "Biz Avrupa olarak COVAX programina fon yardiminda bulunduk, fakat bu dagitimin nasil yapilacagina dair bir tasarrufumuz olmadi. O konu, Dünya Saglik Örgütünü ilgilendiren bir sey. Asi dagitimindaki sorunlara iliskin kimin sorumlu oldugunu bilmemiz gerekiyor." ifadelerini paylasti.

Afganistan Milli Uzlasi Yüksek Konseyi Baskani Dr. Abdullah, dünyanin bu salgina hazirliksiz yakalandigini ve bu nedenle küresel is birliginin önemini herkesin idrak ettigini vurguladi.

Dr. Abdullah, Kovid-19'un Afganistan'daki etkilerine iliskin, "Ülkedeki iç savaslarin halihazirda sürmekte oldugu Afganistan'da Kovid-19, mevcut zorluklarimiza bir yenisini daha ekledi. Su an üçüncü dalga salginla mücadele etmeye çalisiyoruz. Çok sükür bölge ülkelerinden Hindistan basta olmak üzere Çin ve ABD'den aldigimiz tibbi destekler bize yardimci oldu." seklinde konustu.

Salginla küresel anlamda etkili mücadele için uluslararasi kuruluslarin önceliklerini gözden geçirmesi gerektigini vurgulayan Abdullah, "Liderlik ve is birliginin bu konuda çok önemli bir rolü var. Daha fazla kaynaklari ve firsati olan ülkelerin geriye dönüp bakarak bu alanda neler yapabileceklerini düsünmesi lazim." dedi.

- Dünyayi daha iyi hale getirmek için birlikte çalismaliyiz

OECD Genel Sekreteri Cormann da Kovid-19'un dünya ekonomilerine olumsuz etkilerinin kirilmasina ve küresel ekonomik toparlanmaya nasil gidilecegine dair degerlendirmelerde bulundu.

Salgin nedeniyle birçok ülkenin milli gelirinin azalmasi ve bazi ülkelere Kovid-19 asisinin yeterli miktarda ulasamamasinin en öncelikli risk olduguna dikkati çeken Cormann, "OECD olarak öncelikli hedefimiz dünya toplumlarinin refah seviyelerini geri kazanmasini saglamaktir. Bunun disinda asinin esit ve yeterli dagitimi da önemlidir. Zira virüsün yeni varyantlari yayilirsa mevcut asilar ise yaramayabilir." dedi.

Cormann, gelecege yönelik iyimser oldugunu belirterek, "Geçen yil bizim için çok yikici oldu. Salgin ve virüs dünyada yikici etkiye sahip oldu. Ama insanlarin yeni seyleri icat etme yetenegi asiyi ortaya çikardi. Birlik içinde çalismak zorunda kaldik. Insan yetenegini kullanarak gelecek diger zorluklarla da bas edebiliriz. Dünyayi daha iyi bir hale getirmek için birlikte çalismaliyiz." ifadelerini kullandi.
Kaynak: AA