Yeni sistemin merak edilenleri

Seçimlerin ardından Türkiye, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçti.

Yeni sistemle devlet yapılanmasında bir çok değişiklik yapılırken bazı değişiklikler dikkat çekti.

Habertürk yazarı Muharrem Sarıkaya, yeni sisteminle devletin yapı taşlarında yapılacak değişikleri yazdı.

YEMİNDEN SONRA

Yeni sistemin aktif hale Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yemininden sonra geleceğini yazan Sarıkaya, yaşanacak değişikleri şöyle aktardı;

Parlamenter sistemin en önemli yönetsel yapısı başbakanlık kaldırıldığı ve Meclis'le bağını kopardığı için Cumhurbaşkanı uhdesinde toplanan yürütmede yeni bir yapılanmaya geçiliyor.

İSTİŞARE KURULLARI

Öncelikle sayısı 16'ya indirilen Bakanlar Kurulu ile Cumhurbaşkanı arasında “kurullar” oluşturuluyor.

Cumhurbaşkanlığı'nda yeni sistem çalışmaları yapan heyette bulunan etkin ismin verdiği bilgiye göre, yeni oluşturulacak 9 kurul, Bakanlar Kurulu'nun önünde yer almayacak.

Görevi hükümetin makro politikalarını üretmek olacak.

“Bilim, Teknolojik ve Yenilik, Eğitim Öğretim, Ekonomi, Güvenlik ve Dış, Hukuk, Kültür ve Sanat, Sağlık ve Gıda, Sosyal, Yerel Yönetim politikaları” başlıklarından oluşan kurullar, “istişari”, yani danışmanlık görevini yapacak.

Bu kurullara herkes görüş iletebilecek; “ortak aklın kurumsallaştırılması” görevini üstlenecek.

Vatandaşın devlet işleyişindeki icraata yönelik düşüncesini iletme olanağına kavuştuğu birimler olacak; “icrayla ilgili muhatapsızlığı ortadan kaldıracak”...

Kurullar ürettikleri makro politikaları Cumhurbaşkanı'na sunacak.

Cumhurbaşkanı bu önerileri karara dönüştürecek, bakanlıklar eliyle de icraata geçirilecek.

Kurulların başkanı olmayacak, her birinin başında Cumhurbaşkanı bulunacak, işlemlerini başkanvekilleri yürütecek.

Ancak kaç kişiden oluşacağı, kurulların görev yüküne göre belirlenecek.

Yürütme iktidarının yapılanması yeniden oluşturulurken, müsteşarlıklar kaldırılacağı için bakanlıklarda sadece bakan yardımcıları görev alacak.

Onların da sayısı eskisi gibi tek olmayacak, birden fazla bakan yardımcısı bulunabilecek.

Cumhurbaşkanı yardımcısı sayısı için ilk aşamada öngörülen 2, ancak 3'ü geçmeyecek...

Yürütme iktidarının bütün yapı taşları da bu hafta içinde çıkarılacak Kanun Hükmünde Kararname ve Cumhurbaşkanı'nın pazar günü yemin etmesi halinde, hemen akabinde çıkarılacak 1 Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile hayata geçirilecek.

MECLİS'İN YENİLİĞİ

Yeni yapılanmanın bir diğer ayağı ise Meclis...

Kanun tasarıları gelmeyeceği, kanunlar milletvekillerinin teklifiyle yapılacağı ve hükümet de parlamentoda olmayacağı için TBMM'nin yeniden yapılanması gerekiyor.

En azından kanun tekliflerinin diğer kanunlar karşısındaki durumunu inceleyecek hukuk ve bütçeye getireceği yükü hesaplayacak bütçe birimlerine ihtiyacı var.

Ayrıca Bakanlar Kurulu yapılanması farklılaştığı için komisyonların da ona göre yeniden yapılanması gerekiyor.

Özetle Türkiye Cumhuriyeti'nin 95 yılın ardından gelen yeni sisteminin yol taşları bu iki hafta içinde dizilecek...