Merkez Enflasyonun Düşüş Sebeplerini Açıkladı
Merkez Bankasının Haziran ayında enflasyonun neden düştüğünü belirten raporda, Aralık ayından bu yana yükselmekte olan gıda enflasyonunda taze meyve sebze ürünlerine bağlı olarak düşüş kaydedildiği, yıllık enflasyon enerji ve temel mal grubunda gerilerken hizmet grubunda sınırlı bir artış gösterdiğini açıkladı. Çekirdek göstergelerin yıllık enflasyonunda kısmi bir iyileşme gözlenirken ana eğiliminde de yavaşlama kaydedildiği bildirildi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Haziran ayı aylık fiyat gelişmesi raporunu açıkladı.
Buna göre; Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0,27 oranında azaldı ve yıllık enflasyon 0,82 puan düşerek yüzde 10,90 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,12 ve 0,18 puan düşerek yüzde 9,07 ve 9,20 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda, temel mal ve enerji gruplarının katkısının sırasıyla 0,55, 0,15 ve 0,15 puan azaldığı görüldü.
Hizmet ve alkol-tütün gruplarının katkısında ise önemli bir değişim olmadı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde ana eğilimdeki yavaşlamanın sürdüğü gözlendi. Bu dönemde ana eğilimdeki yavaşlama, Türk lirasının yakın dönemdeki seyrine bağlı olarak temel mal grubunda daha belirginken hizmet grubunda daha sınırlı oldu.
Haziran ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,53 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,12 puan yükselerek yüzde 9,18 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma ve lokanta otel gruplarında yükseldi, haberleşme ve kira gruplarında geriledi, diğer hizmetler grubunda ise yatay seyretti. Aylık bazda, ulaştırma grubunda fiyatlar kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı hizmetlerine bağlı olarak yükseldi. Lokanta otel grubunda ise özellikle kırmızı et fiyatlarındaki artışın da etkisiyle yemek hizmetleri fiyatları yükselirken otel fiyatlarında bu dönemde düşüş gözlendi.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Haziran ayında 0,51 puan azalarak yüzde 9,20’ye geriledi. Bu düşüşte Türk lirasının son dönemdeki seyrine bağlı olarak dayanıklı mal grubu belirleyici oldu. Dayanıklı mal grubu fiyatları bu dönemde otomobil öncülüğünde geriledi. Diğer yandan, giyim grubu yıllık enflasyonu nispeten yatay seyretti. Bu dönemde diğer temel mallarda aylık fiyat artışları bir miktar yavaşlamakla birlikte, grup yıllık enflasyonu yüksek seviyesini korudu.
Enerji fiyatları Haziran ayında yüzde 0,57 oranında azaldı. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş ve Türk lirasının dolara karşı değer kazancına bağlı olarak bu dönemde akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 1,54 ve yüzde 0,35 oranında geriledi. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 1,15 puanlık düşüşle yüzde 7,56 oldu.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda Aralık ayından bu yana yükselmekte olan yıllık enflasyon, Haziran ayında 2,57 puan azalarak yüzde 14,34’e geriledi. Bu gelişmede, özellikle taze meyve-sebzedeki baz etkisine bağlı olarak, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunda gözlenen düşüş belirleyici oldu. Diğer taraftan, mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları Haziran ayında da artmaya devam etti. Bu gelişmede, özellikle kırmızı et fiyatlarındaki yüzde 4,88 oranındaki yüksek artış dikkat çekti. Böylece, kırmızı ette yıl başından bu yana gözlenen birikimli fiyat artışı yüzde 16,22’ye ulaştı. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışlarındaki yavaşlamaya karşın yıllık enflasyondaki yükseliş sürdü. Özetle, Haziran ayında gıda enflasyonundaki yavaşlama büyük ölçüde taze meyve-sebze fiyatlarından kaynaklanırken taze meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon artış eğilimini korudu.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Haziran ayında uluslararası petrol fiyatları ve döviz kurundaki olumlu görünümle yataya yakın seyretti, yıllık enflasyon ise 0,39 puan gerileyerek yüzde 14,87 oldu. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 16,49’a gerilerken petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde yüzde 13,81 ile yatay seyretti. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi bir miktar yavaşlamakla birlikte yüksek seviyesini korudu.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Haziran ayında dayanıksız tüketim mallarında yüzde 0,54 oranında bir fiyat artışı gözlendi, dayanıklı tüketim ve sermaye mallarında ise daha ılımlı fiyat artışları izlendi. Diğer yandan, ara malında fiyatlar nispeten yatay seyretti. Dayanıksız tüketim malı fiyatlarında et ve tekstil ürünleri, dayanıklı tüketim malı fiyatlarında ise beyaz eşyalar belirleyici oldu. Sermaye mallarında gözlenen fiyat artışında ise motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarları öne çıktı. Sonuç olarak bu dönemde, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar zayıflamaya devam etmekle birlikte güçlü seyrini korudu.
Kaynak: İHA
Buna göre; Haziran ayında tüketici fiyatları yüzde 0,27 oranında azaldı ve yıllık enflasyon 0,82 puan düşerek yüzde 10,90 oldu. Bu dönemde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,12 ve 0,18 puan düşerek yüzde 9,07 ve 9,20 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir önceki aya göre gıda, temel mal ve enerji gruplarının katkısının sırasıyla 0,55, 0,15 ve 0,15 puan azaldığı görüldü.
Hizmet ve alkol-tütün gruplarının katkısında ise önemli bir değişim olmadı.
Mevsimsellikten arındırılmış verilerle çekirdek enflasyon göstergelerinin üç aylık ortalamaları incelendiğinde ana eğilimdeki yavaşlamanın sürdüğü gözlendi. Bu dönemde ana eğilimdeki yavaşlama, Türk lirasının yakın dönemdeki seyrine bağlı olarak temel mal grubunda daha belirginken hizmet grubunda daha sınırlı oldu.
Haziran ayında hizmet grubu fiyatları yüzde 0,53 oranında artmış, grup yıllık enflasyonu 0,12 puan yükselerek yüzde 9,18 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon ulaştırma ve lokanta otel gruplarında yükseldi, haberleşme ve kira gruplarında geriledi, diğer hizmetler grubunda ise yatay seyretti. Aylık bazda, ulaştırma grubunda fiyatlar kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı hizmetlerine bağlı olarak yükseldi. Lokanta otel grubunda ise özellikle kırmızı et fiyatlarındaki artışın da etkisiyle yemek hizmetleri fiyatları yükselirken otel fiyatlarında bu dönemde düşüş gözlendi.
Temel mal grubu yıllık enflasyonu Haziran ayında 0,51 puan azalarak yüzde 9,20’ye geriledi. Bu düşüşte Türk lirasının son dönemdeki seyrine bağlı olarak dayanıklı mal grubu belirleyici oldu. Dayanıklı mal grubu fiyatları bu dönemde otomobil öncülüğünde geriledi. Diğer yandan, giyim grubu yıllık enflasyonu nispeten yatay seyretti. Bu dönemde diğer temel mallarda aylık fiyat artışları bir miktar yavaşlamakla birlikte, grup yıllık enflasyonu yüksek seviyesini korudu.
Enerji fiyatları Haziran ayında yüzde 0,57 oranında azaldı. Uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüş ve Türk lirasının dolara karşı değer kazancına bağlı olarak bu dönemde akaryakıt ve tüp gaz fiyatları sırasıyla yüzde 1,54 ve yüzde 0,35 oranında geriledi. Bu gelişmelerle birlikte, enerji grubu yıllık enflasyonu 1,15 puanlık düşüşle yüzde 7,56 oldu.
Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda Aralık ayından bu yana yükselmekte olan yıllık enflasyon, Haziran ayında 2,57 puan azalarak yüzde 14,34’e geriledi. Bu gelişmede, özellikle taze meyve-sebzedeki baz etkisine bağlı olarak, işlenmemiş gıda yıllık enflasyonunda gözlenen düşüş belirleyici oldu. Diğer taraftan, mevsimsel etkilerden arındırılmış işlenmemiş gıda fiyatları Haziran ayında da artmaya devam etti. Bu gelişmede, özellikle kırmızı et fiyatlarındaki yüzde 4,88 oranındaki yüksek artış dikkat çekti. Böylece, kırmızı ette yıl başından bu yana gözlenen birikimli fiyat artışı yüzde 16,22’ye ulaştı. İşlenmiş gıda grubunda ise aylık fiyat artışlarındaki yavaşlamaya karşın yıllık enflasyondaki yükseliş sürdü. Özetle, Haziran ayında gıda enflasyonundaki yavaşlama büyük ölçüde taze meyve-sebze fiyatlarından kaynaklanırken taze meyve-sebze dışı gıda grubunda yıllık enflasyon artış eğilimini korudu.
Yİ-ÜFE
Yurt içi üretici fiyatları Haziran ayında uluslararası petrol fiyatları ve döviz kurundaki olumlu görünümle yataya yakın seyretti, yıllık enflasyon ise 0,39 puan gerileyerek yüzde 14,87 oldu. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 16,49’a gerilerken petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde yüzde 13,81 ile yatay seyretti. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının mevsimsellikten arındırılmış ana eğilimi bir miktar yavaşlamakla birlikte yüksek seviyesini korudu.
Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Haziran ayında dayanıksız tüketim mallarında yüzde 0,54 oranında bir fiyat artışı gözlendi, dayanıklı tüketim ve sermaye mallarında ise daha ılımlı fiyat artışları izlendi. Diğer yandan, ara malında fiyatlar nispeten yatay seyretti. Dayanıksız tüketim malı fiyatlarında et ve tekstil ürünleri, dayanıklı tüketim malı fiyatlarında ise beyaz eşyalar belirleyici oldu. Sermaye mallarında gözlenen fiyat artışında ise motorlu kara taşıtları ile parça ve aksesuarları öne çıktı. Sonuç olarak bu dönemde, tüketici fiyatları üzerindeki üretici fiyatları kaynaklı baskılar zayıflamaya devam etmekle birlikte güçlü seyrini korudu.