Taşeron işçilere kadro verilecek mi?
Taşeron asıl işçi kadro listesi kimleri kapsıyor sorusunun yanıtı bugün Bakanlar Kurulu'nda. Taşeron kadro asıl işçi listesine giren işlerde çalışan taşeron işçiler 3 ay içinde kadro alacaklar. Peki taşeron asıl işçi kadro listesinde neler var?
Taşeron asıl işçi kadro kimleri kapsıyor, taşeron kadro asıl işçi listesinde hangi iş kolları var sorusu ise çalışanların ana gündem maddesi. Çünkü taşeron asıl işçi listesine giren iş kollarında çalışan taşeron işçiler 3 ay içinde kadro alacaklar. Taşeron yardımcı işçi listesindeki işlerde çalışanların ise kadro umudu sona erecek.
Taşeron asıl işçi kadro listesi açıklanır açıklanmaz beyazgazete.com'da.
TAŞERON KADRO ASIL İŞÇİ LİSTESİ İÇİN EN SON AÇIKLAMA BAKAN ELVAN'DAN
Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan, taşeron kadro düzenlemesiyle ilgili dün açıklama yaptı.
Elvan, 'Taşeronların kamuda istihdam edilmesine yönelik çalışmalarımızı aslında kabaca tamamladık. Maliye Bakanlığımız bu çalışmaları yürüttü, kanun tasarı taslağını tamamladı. Ekonomi Koordinasyon Kurulunda bunu konuştuk.... Önümüzdeki günlerde de bunu netleştireceğiz' dedi.
Maliye Bakanlığının bu konuda iyi bir çalışma yaptığını vurgulayan Elvan, 'Taşeronların bir kısmına kadro verilecek, bir kısmına verilmeyecek. Ciddi şikayetler ortaya çıkabilir.' şeklinde eleştiriler getirilebileceğinin anımsatılması üzerine de 'Yaklaşımımız adil, insanları kucaklayan, sorunlarını çözen bir yaklaşım olacak. Biz hiçbir zaman vatandaşımızı mağdur etmedik, yanında olduk. O çerçevede bir çalışma yapıldı, çalışmaya son noktayı koymadan da burada bir açıklama yapmanın doğru olmadığını düşünüyorum.'şeklinde konuştu.
Hükümet, alt işverenlik çerçevesinde asıl işlerde çalışanların kamuda istihdamına yönelik olmak üzere geçiş koşulları, süre ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleyecek. Hangi taşeron işçilerin kadroya alınacağı ile ilgili bir liste hazırlandı. Temizlik, güvenlik ve yemekgibi yan işlerin dışındaki asli işleri yapan işçilerin kadroya alınması hedefleniyor. Bu noktada her kurum için ayrı uygulama da yapılması mümkün olacak. Çünkü bazı kurumlarda yardımcı iş olan bir görev diğer bir kurum için asıl iş olabiliyor. Örneğin karayollarında asıl iş olan asfaltlama işi, bahçesindeki yolu düzenleyen bir üniversite için dışarıdan hizmet alımı ile yaptırılabiliyor.
TAŞERON İŞÇİLER EN ÇOK BELEDİYELERDE VAR
Taşeron işçilerin en çok çalıştığı kurumlar belediyeler. Belediyelerde özellikle tüm memur işleri 'temizlik işçisi' olarak gösterilen taşeron işçilere yaptırılıyor. Taşeron şirketten'temizlik işçisi' ya da 'yemekhanede bulaşıkçı' kadrosuyla alınan personel belediyenin tüm birimlerinde görevlendiriliyor. Bu muvazaalı durumunda ortadan kaldırılması bekleniyor. Çünkü örneğin zabıta olmak için KPSS'ye giren bir kişinin yerine taşeron vasıtasıyla zabıta olanlar, ya da itfaiye eri olanlar kadroya geçmiş olacak.
TAŞERON KADRO KİMLER NASIL YARARLACAK?
Taşeronların kadroya geçişlerinde asıl iş kavramı önem kazanıyor. Buna göre örneğin bir hastanenin yemek hanesinde görevli kişinin asıl işi yaptığı düşünülmüyor. Ama hemşire asıl işi yapıyor. Böylece hemşire eğer taşeron ise kadroya geçecek. Bazı belediyelerde ve kurumlarda temizlik işçisi kadrosundan memurlar ve zabıtalar bulunuyor.
Taşeron kullanımı İş Kanunu hükümleri doğrultusunda belirlenir. Bu çerçevede yalnızca 'yardımcı iş'lerin ve 'teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerin' taşerona verilmesi mümkündür. İş Kanunu taşerona verilmemesi gereken bir işin taşerona verilmesini'muvazaa' olarak adlandırır ve bu işçinin asıl işçi olduğu hükmüne varır.
Taşeron işçilerin kadroya geçmesi konusunda bazı hileli yolları önlemek için kıdem şartı gelebileceği de konuşuluyor. Bu çalışmanın duyulmasından sonra başta belediyeler olmak üzere bazı kurumlarda taşeron işçi sayısı artmaya başladı. Tasarıda bunların kadroya geçmesi engelllenecek.
Kadroya alınacak işçilerin seçim öncesinden itibaren taşeron olarak çalışmış olması gerekiyor. İşçinin herhangi bir sigortalılıktan emekli olmaması gerekiyor.
Bazı işçiler kamu görevlisi ve geçici personel statüsüne geçirilecek. Memur eliyle yürütülen işlerin neler olduğuna yönelik belirsizlik de ortadan kaldırılacak. Yapılması zorunlu olan atölye, bahçe, bakım işlerinde çalışan taşeronlar kamu işçisi statüsüne kavuşacak.
Diğer işlerde çalışanlar 657'ye tabi sözleşmeli olacak. Karayolları Genel Müdürlüğü'nde yargı kararı ile kadro hakkı elde eden işçilere öncelik verilecek. Belediyelerde çalışanlar da kadroya geçiş yapabilecek. Adliye, havaalanı, özel güvenlik elemanlarının bir kısmı da ihtiyaca göre kadroya alınacak.
TAŞERON İŞÇİLER KADROYA NASIL ALINACAK?
Devlette çalışan taşeron işçilerin kadroya alınmasıyla ilgili ilk gelişme 2014 yılının Eylül ayında yapılan düzenlemeyle oldu. O tarihte çıkarılan kanunla kamuda çalışan taşeron işçilerin asıl iş yardımcı iş ayrımına dayanarak kadroya geçirilmeleri bir takım esaslara bağlandı. Bu konuda yetki Bakanlar Kurulu'na tanındı. Ancak bir türlü kanunun öngördüğü asıl iş yardımcı iş ayrımı yapılamadı. Bu konuda yetkili olan Bakanlar Kurulu'ndan da bir karar çıkmadı. Hangi işlerin asıl iş kapsamında olduğu hangi işlerin yardımcı iş olduğu düzenleme yapılamadığı için kafaları karıştırdı. Asıl işler tespit edilemediği için hangi taşeron çalışanlarının kadroya geçeceği de netlik kazanmadı.
TAŞERON KADRO ASIL İŞ YARDIMCI İŞ NE DEMEK?
Bir işyerinde hangi işin asıl iş hangi işin yardımcı iş olacağı, İş Kanununda hangi işler alt işverene verilebilir düzenlemesiyle netlik kazanır. Kanuna göre; alt işverene verilen iş, işyerinde mal veya hizmet üretiminin yardımcı işlerinden olmalıdır. Asıl işin bölünerek alt işverene verilmesi durumunda ise, verilen iş işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren bir iş olmalıdır.
Buna göre asıl iş;
a) işletmenin ve işin gereği,
b) teknolojik sebeplerle uzmanlık gerektirmesi, şartlarının birlikte gerçekleşmesi hâlinde bölünerek alt işverene verilebilir.
Bu tanımlamadan yola çıkarsak, yardımcı işler asıl işe yardımcı olan işler veya teknolojik uzmanlık gerektirecek işler olmalıdır.
Aslında bu tanımlama günümüz koşullarında çok gri alanlar yaratmaktadır. Özel sektör işyerlerinde olduğu gibi kamu işyerlerinde de gri alanlar içerisinde çok sayıda iş ve faaliyet alanı bulunmaktadır. Örneğin günümüzde genellikle bir bina yapılırken böyle olmaktadır, dış sıva yapımı veya boya alt işverene yani taşerona verilmektedir. Oysaki o işyerine bir iş müfettişi geldiğinde yapılan bu işleri yardımcı iş görmemekte ve taşeron çalışanlarının işe başladıkları tarihten itibaren asıl işverenin yani müteahhidin çalışanı olduklarına karar vermektedir. Bu tespit neticesinde asıl işveren hem idari para cezası ödediği gibi hem de taşeron işçisinin ücret dahil bütün haklarından sorumlu olmaktadır.
TAŞERON KADRO AYRIM ZOR ÖRNEĞİN TIBBI SEKRETERLİK...
Maliye Bakanlığı'nın 21 Mart tarihini işaret ettiği düzenleme kamuda yapılan işler bakımından genel olarak hangi işlerin asıl iş hangilerinin yardımcı iş olacağına dair önemli ipuçları verecektir. Ne var ki bu konuda ne getirilirse getirilsin kargaşa yaşanacağı kesin. Örneğin genel olarak güvenlik hizmeti bir işyerinde yardımcı iş olarak değerlendirilirken, diğer bir kamu kurumunda asıl iş olabilir. Yani bir kamu bankasının korunması işi yardımcı işken, Savunma Bakanlığı'na bağlı bir işyerinde asıl iş olabilir. Bu nedenle kanunun öngördüğü ayrım işyerlerinin özelliklerine göre değerlendirilmelidir.
Bazı kamu işyerlerinde ise asıl iş yardımcı iş ayrımı çok net gözlemlenebilir. Bize ulaşan e postalardan da görüyoruz ki, hastanelerde MR çeken teknisyenler, tıbbi sekreterler asıl işi yaparken taşeron kadrosundalar, belediyelerde itfaiye eri, zabıta, otobüs şoförü elbette asıl işlerini yapıyorken taşeron işçisi durumundalar. Bu örnekler çoğaltılabilir. Ancak bu noktada yapılması gereken işte bu yanlış kadro yapısının düzeltilmesidir. Maliye Bakanlığı 21 Mart'ta işaret ettiği düzenlemeyle umarız bu yanlışları düzeltir.
TAŞERON KADRO KAÇ KİŞİ ALINACAK?
Kamuya ait işyerlerinde 700 Bin civarında taşeron işçisi olduğu biliniyor. Yapılacak düzenlemeyle bu rakamın yaklaşık beşte biri kadar olan bölümü yani 100 Bin ile 150 Bin kişi arasında olanının asıl işleri yapmaları nedeniyle kadroya geçecekleri söyleniyor. Bu noktada düşündürücü olan geriye kalanların nasıl değerlendirilecekleridir. Her şeyden önemlisi bu durumun kamuda bir karmaşaya neden olup olmayacağıdır.
Aslında radikal bir adım atılarak kamuda çalışan taşeron çalışanların tamamının kadroya geçirilmesi de düşünülebilir. Böyle bir uygulamanın çok maliyetli olacağını düşünenlere de şu sorular sorulabilir:
Bu çalışanlara ihtiyaç varsa neden bu çalışanlar devletin çalışanı olmuyor?
Taşeron işverene bu çalışanların ücreti ödenmiyor mu?
Çıkarılan kanuna göre devlet çalışanın kıdeminden, yıllık ücretli izin hakkından vb. sorumlu değil mi?
İşte bu soruların cevabını bildiğimiz için asıl iş yardımcı iş ayrımına bakmadan kadro meselesini düşünmekte fayda var…