Parti Kapatma Yerine Kişilerin Cezalandırılması Tartışması
Anayasa Hukukçuları Derneği Başkanı Prof. Dr. Yusuf Şevki Hakyemez, "Terörle organik bağlantı içerisinde olan, terörle ilişkisi olan veya teröre karşı gerekli tepkiyi ortaya koymayan partilerin, siyasi açıdan demokratik yollar kullanılarak eleştirilmesi, onlara siyasi tepkilerin verilmesi, halkın da bu süreçte bunu görmesi daha etkili sonuç verebilir kanaatindeyim" dedi.
Hakyemez, AA muhabirine yaptığı açıklamada siyasi partilerin kapatılmasının ayrı, teröre destek veren parti mensuplarının cezalandırılmasının ayrı değerledirilmesi gerektiğini, bu iki konuyla ilgili Anayasa'da ilgili hükümlerin bulunduğunu söyledi.
Maalesef, Türkiye'de siyasi parti kapatma işinin çok yoğun bir şekilde kullanılan bir yöntem olduğu değerlendirmesinde bulunan Hakyemez, "Siyasi parti kapatma işi, evrensel standardın da çok ötesinde, uzağında bir şekilde uygulandı ve Türkiye'de pek çok parti kapatıldı" dedi.
Muhalif olan partilerin neredeyse önemli bir kısmının kapatıldığını, devlet yardımından yoksun bırakıldığını ifade eden Hakyemez, şu açıklamalarda bulundu:
"Bunun sebebi, Türkiye'deki siyasi parti kapatma rejiminin aşırı kısıtlayıcı olması. Bir siyasi parti, teröre destek verirse, şiddeti politik bir yöntem olarak önerirse, terörle arasında organik bir bağlantı bulunursa kapatılır mı? Evrensel standart boyutuyla baktığımız zaman, kapatılır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'de bu standardı benimsiyor. Venedik Komisyonu, siyasi parti kapatma konusunda çok açık bir şekilde 'ancak partilerin bu durumda kapatılması mümkündür ve bu hukuken kabul edilebilir' diyor."
Hakyemez, "Siyasi partilerin kapatılması, evet hukuka uygun olabilir ama maalesef siyasi partilerin kapatılması bir çözüm değildir. Çünkü tabela değişikliği şeklinde yeni partilerin kurulması şeklinde karşımıza yenisi çıkıyor" ifadelerini kullandı.
-"Sorunun çözümüne bir katkı sunmayacak"
Prof. Dr. Hakyemez, konuşmasında şunları kaydetti:
"Burada siyasi anlamda, terörle organik bağlantı içerisinde olan, terörle ilişkisi olan veya teröre karşı gerekli tepkiyi ortaya koymayan partilerin, siyasi açıdan demokratik yollar kullanılarak eleştirilmesi, onlara siyasi tepkilerin verilmesi halkın da bu süreçte bunu görmesi daha etkili sonuç verebilir kanaatindeyim. Çünkü HDP çizgisindeki pek çok parti kapatılmıştır. Bu partilerin içerisinde geçmişte organik bağlantı olmadan da kapatma durumları söz konusu oldu. Bugün gelinen noktada organik bağlantı vesaire çok net bir şekilde ifade ediliyor, değişik kesimler tarafından. HDP'nin bu biçimdeki bir bağlantı içerisinde olsa dahi kapatılmasının sorunun çözümüne bir katkı sunmayacağı kanaatindeyim."
Kişilerin cezalandırılması konusuna da değinen Hakyemez, milletvekili olan kişilerin dokunulmazlığı kaldırıldıktan sonra cezalandırılmalarının gündeme gelebildiğini söyledi.
Hakyemez, "Ama bu siyasi partiye mal edilebilecek bir şey değildir. Bu, bireysel bir cezalandırmadır. Siyasi partinin kapatılmasıysa ondan daha farklıdır" dedi.
Örneğin bir siyasi partinin şiddet ve terör olaylarının odağı olması ve bu nedenle de eylemlerindeki odak nedeniyle kapatılma yaptırımıyla karşı karşıya kalmasının mümkün olabileceğini belirten Hakyemez, şöyle konuştu:
"Bunun benzer örnekleri var. İspanya'da ETA terör örgütüyle bağlantısı olan parti kapatıldı. Bu kapatma yaptırımının da hukuka uygun olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararıyla da tescil edilmiş oldu.
Türkiye'de maalesef siyasi parti kapatmak sorunların çözümüne bir katkı sağlamaz. Bu asla şu anlama gelmez, 'HDP'nin şu andaki takındığı tavır, hukuka aykırı değildir' anlamına gelmez. Maalesef teröre karşı HDP'nin, siyasi parti olarak daha farklı bir tavır içinde olmasını bir Anayasa Hukukçusu olarak ben beklerim. Ama bu HDP'nin yetkililerinin bileceği bir iştir."
Kaynak: AA
Maalesef, Türkiye'de siyasi parti kapatma işinin çok yoğun bir şekilde kullanılan bir yöntem olduğu değerlendirmesinde bulunan Hakyemez, "Siyasi parti kapatma işi, evrensel standardın da çok ötesinde, uzağında bir şekilde uygulandı ve Türkiye'de pek çok parti kapatıldı" dedi.
Muhalif olan partilerin neredeyse önemli bir kısmının kapatıldığını, devlet yardımından yoksun bırakıldığını ifade eden Hakyemez, şu açıklamalarda bulundu:
"Bunun sebebi, Türkiye'deki siyasi parti kapatma rejiminin aşırı kısıtlayıcı olması. Bir siyasi parti, teröre destek verirse, şiddeti politik bir yöntem olarak önerirse, terörle arasında organik bir bağlantı bulunursa kapatılır mı? Evrensel standart boyutuyla baktığımız zaman, kapatılır. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'de bu standardı benimsiyor. Venedik Komisyonu, siyasi parti kapatma konusunda çok açık bir şekilde 'ancak partilerin bu durumda kapatılması mümkündür ve bu hukuken kabul edilebilir' diyor."
Hakyemez, "Siyasi partilerin kapatılması, evet hukuka uygun olabilir ama maalesef siyasi partilerin kapatılması bir çözüm değildir. Çünkü tabela değişikliği şeklinde yeni partilerin kurulması şeklinde karşımıza yenisi çıkıyor" ifadelerini kullandı.
-"Sorunun çözümüne bir katkı sunmayacak"
Prof. Dr. Hakyemez, konuşmasında şunları kaydetti:
"Burada siyasi anlamda, terörle organik bağlantı içerisinde olan, terörle ilişkisi olan veya teröre karşı gerekli tepkiyi ortaya koymayan partilerin, siyasi açıdan demokratik yollar kullanılarak eleştirilmesi, onlara siyasi tepkilerin verilmesi halkın da bu süreçte bunu görmesi daha etkili sonuç verebilir kanaatindeyim. Çünkü HDP çizgisindeki pek çok parti kapatılmıştır. Bu partilerin içerisinde geçmişte organik bağlantı olmadan da kapatma durumları söz konusu oldu. Bugün gelinen noktada organik bağlantı vesaire çok net bir şekilde ifade ediliyor, değişik kesimler tarafından. HDP'nin bu biçimdeki bir bağlantı içerisinde olsa dahi kapatılmasının sorunun çözümüne bir katkı sunmayacağı kanaatindeyim."
Kişilerin cezalandırılması konusuna da değinen Hakyemez, milletvekili olan kişilerin dokunulmazlığı kaldırıldıktan sonra cezalandırılmalarının gündeme gelebildiğini söyledi.
Hakyemez, "Ama bu siyasi partiye mal edilebilecek bir şey değildir. Bu, bireysel bir cezalandırmadır. Siyasi partinin kapatılmasıysa ondan daha farklıdır" dedi.
Örneğin bir siyasi partinin şiddet ve terör olaylarının odağı olması ve bu nedenle de eylemlerindeki odak nedeniyle kapatılma yaptırımıyla karşı karşıya kalmasının mümkün olabileceğini belirten Hakyemez, şöyle konuştu:
"Bunun benzer örnekleri var. İspanya'da ETA terör örgütüyle bağlantısı olan parti kapatıldı. Bu kapatma yaptırımının da hukuka uygun olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararıyla da tescil edilmiş oldu.
Türkiye'de maalesef siyasi parti kapatmak sorunların çözümüne bir katkı sağlamaz. Bu asla şu anlama gelmez, 'HDP'nin şu andaki takındığı tavır, hukuka aykırı değildir' anlamına gelmez. Maalesef teröre karşı HDP'nin, siyasi parti olarak daha farklı bir tavır içinde olmasını bir Anayasa Hukukçusu olarak ben beklerim. Ama bu HDP'nin yetkililerinin bileceği bir iştir."