Gümrük Bakanı Yazıcı, Yeni Tüketici Kanunu'na İlişkin Açıklama (2)

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Bakanlıkta düzenlediği basın toplantısında Yeni Tüketici Kanunu'na ilişkin bilgi verdi. Yazıcı, yaptığı konuşmada, konut satışlarında da tüketicilerin, sözleşmenin imzalanmasından itibaren 14 günlük cayma hakkına sahip olduğunu belirterek, "Bunun yanı sıra; konutun devir ve teslim tarihine kadar tüketiciye; belli masrafları ve sözleşme bedelinin yüzde 2’sine kadar tazminat ödemek suretiyle, sözleşmeden vazgeçme hakkı verilmektedir. Bu düzenlemeyle konut taksitlerini ödemede güçlük yaşayan tüketicilerimize bir kolaylık sağlamayı hedefledik" dedi.

İş yeri dışında satış yapacakların mevcut uygulamada olduğu gibi Bakanlıktan
'yetki belgesi' almak zorunda olacağını anlatan Yazıcı, böylelikle firmaların Bakanlık tarafından kayıt altına alınacağını ve tüketicilerin bir uyuşmazlık yaşaması durumunda bu firmaların hızlıca denetlenebileceğini dile getirdi.

Yazıcı, 14 günlük cayma süresi içindeyken tüketiciden herhangi bir ödeme veya borç altına sokan bir belgenin alınamayacağını belirten Yazıcı, "Böylece tüketicilerin düşünmek için zamanı olacak. Şayet bir şekilde kandırılmışlarsa ödeme yapmadan vazgeçme imkanları olacaktır. Bu madde tüketiciye 14 günlük süre içinde hem ürünü denemesine, hem de ürünle ilgili araştırma yapmasına imkan sağlayacaktır. Satıcı ve sağlayıcı yükümlülüklere aykırı davranırsa; tüketici cayma hakkını kullanmak için 14 günlük süreyle bağlı olmayacaktır. Kötü niyetli satıcıların sözleşme tarihini geriye dönük atarak tüketicilerin cayma hakkını kullanmasını engelledikleri tespit edilmiştir. Bunu engellemek için sözleşme tarihi tüketicinin kendi el yazısıyla yazdırılacak ve sözleşmenin bir örneği tüketiciye mutlaka verilecektir" diye konuştu.

İNTERNET, TELEFON, KATALOG GİBİ YOLLARLA KURULAN SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMELER GELİYOR
İnternet, telefon, katalogdan yapılan satışlarda tüketicilerin satıcılarla karşı karşıya gelmediğini anlatan Yazıcı, "Bu nedenle tüketicilerin sözleşme imzalanmadan önce malın nitelikleri, toplam ücreti, nakliye giderleri gibi hususlarda bilgilendirilmesi önem arz etmektedir. Bu tür satışlarda, mesafeli sözleşme kurulmadan önce, tüketicinin sözleşme şartları hakkında bilgilendirilmesi zorunludur. Satıcı veya sağlayıcılar mesafeli sözleşmelerde taahhüt ettikleri süre içerisinde malları tüketicilere teslim etmek zorundadırlar. Bu sürenin 30 günü geçemeyeceği de düzenleme altına alınmıştır. Satıcı ve sağlayıcılar, tüketiciyi cayma hakkı konusunda bilgilendirmezse, tüketici 14 günlük süreyle bağlı olmadan sözleşmeden cayabilecektir" ifadelerini kullandı.

Devre tatil ve devre mülk sözleşmelerinin de zaman zaman maket üzerinden ön ödemeli olarak satılmasının mağduriyetler yaşanmasına sebep olduğunu bildiren Yazıcı, "Bu mağduriyetleri çözüme kavuşturmak amacıyla satıcı ve sağlayıcıların; inşaat ruhsatı alması ve bina tamamlama sigortası yaptırması zorunluluğu getirilmekte; Tüketicilere ise; cayma hakkının yanı sıra, 'sözleşmeden dönme hakkı' tanınmaktadır" dedi.

Zaman zaman paket tur firmalarının paket turun esaslı unsurlarında keyfi olarak değişiklikler yaptığına dikkati çeken Bakan Yazıcı, bu durumun önceden tatil programını yapan tüketicilerin büyük mağduriyetler yaşamasına sebebiyet verdiğini ifade etti.

Bu soruna çözüm bulmak amacıyla tüketicilere, paket tur sözleşmesinin esaslı unsurlarından birinin değişmesi halinde 'sözleşmeden dönme hakkının' getirildiğini belirten Yazıcı, "Ayrıca paket tur düzenleyicisi sözleşmenin hükümlerini yerine getirmez veya gereğini yapmazsa, tüketicinin uğradığı her türlü zarardan sorumlu olacaktır. Bu haklara ilaveten; tüketici, boşa harcanan tatil zamanı için de uygun bir tazminat talep edebilecektir. Yeni düzenlemeyle AB ülkelerinde olduğu gibi, ticari ve mesleki amaçla paket tura katılanlar da tüketiciye tanınan haklardan yararlanabilecektir" şeklinde konuştu.

ELEKTRİK, SU, DOĞALGAZ, İNTERNET, TELEFON GİBİ TÜM ABONELİKLERDE YENİ DÜZENLEMELER GETİRİLİYOR
Tüketicilerin abonelik sözleşmeleri ile ilgili olarak en çok sözleşmenin feshi ile ilgili sorunlar yaşadığını belirten Yazıcı, "Bu sorunlara çözüm getirmek amacıyla tüketicilere imzalamış oldukları abonelik sözleşmelerini feshetme hakkı tanınmıştır. Aboneliğe son verme isteği, süresi içinde yerine getirilmezse, abonelikten faydalanılmış olsa dahi tüketiciden herhangi bir bedel talep edilmesi yasaklanmıştır. Tüketicilerle internet, telefon aracılığıyla abonelik yapılmaktadır. Buna rağmen; tüketicilerin aboneliğini bitirmek istediğinde tüketicilere zorluk çıkarılarak abone merkezlerine veya bayilerine yönlendirilmektedir. Bu sorunu çözüme kavuşturmak amacıyla feshin, sözleşmenin kurulmasından daha ağır şartlara bağlanamayacağı kuralı getirilmiştir. Yani internet üzerinden abone yapıyorsan, aboneliği yine internet üzerinden bitireceksin. Aboneye şuraya git, şunu yap diyemeyecek, nasıl abone yapıyorsa, öyle sonlandıracak" diye konuştu.

PİRAMİT SATIŞ SİSTEMLERİ YASAKLANIYOR
Gerçekçi olmayan veya gerçekleşmesi çok güç olan kazanç beklentisi sistemi olan piramit satış sistemlerinin tüketicileri mağdur ettiğini kaydeden Yazıcı, bu kanunla piramit satış sisteminin kurulması, yayılması veya tavsiye edilmesinin kesinlikle yasaklandığını ifade etti.

Yeni Kanunda tüketicilerin doğru bilgilendirilmesi ve dolayısıyla tüketicilerin daha bilinçli olmasının hedeflerden biri olduğunu söyleyen Yazıcı, "Bu hedefimizi 'Bilinçli Tüketici, Basiretli Tacir' vurgusuyla ifade ediyoruz. Kanunda tüketici bilincini artırmak adına getirilen uygulamaları şöyle özetleyebiliriz. Gerçeği yansıtmayan indirimli satışlara sınırlama getirilmektedir. Ülkemizde indirimli satışlarla ilgili kapsamlı bir kanuni düzenleme bulunmaması çeşitli suiistimallere neden olmaktaydı. Tanıtma ve kullanma kılavuzuna ilişkin yeni düzenlemeler yapılarak satıcılara tüketicileri doğru bilgilendirmeye yönelik yükümlülükler getirilmiştir. 'Emniyet kemerinizi takınız' gibi güvenlikle ilgili bilginin yabancı dilde verilmesi tüketicilerin can ve mal güvenliğini tehdit etmektedir. Artık, malın güvenli kullanımına ilişkin her şey, malın üzerinde de yer alması halinde, yazılı ve sesli ifadelerin Türkçe olması zorunludur" dedi.

Tüketicilerin bilinçlendirilmesi amacıyla radyo ve televizyon yayınlarına ilişkin düzenlemelerin yapıldığını anlatan Yazıcı, "Bu amaçla tüketicilerin en fazla radyo ve televizyon karşısında yer aldığı zamanlar, yani gündüz 8.00-22.00 saatleri dikkate alınarak, ayda 15 dakikadan az olmamak üzere tüketiciyi bilinçlendirici program yayınlama zorunluluğu getirilmiştir" diye konuştu.

TİCARİ REKLAM VE HAKSIZ TİCARİ UYGULAMALARA YÖNELİK DÜZENLEMELER
Bakan Yazıcı, tüketicilerin ticari reklam yoluyla yanıltılmasını engelleyecek tedbirler etkinleştirildiğini belirterek, "Bakanlığımız tüketicilerin ekonomik çıkarları ile can ve mal güvenliklerinin ticari reklamlar yoluyla zarar görmesini önlemek amacıyla sıkı tedbirler almıştır. Bu amaçla yapılan düzenlemeyle, tüketiciyi aldatıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve engellileri istismar edici ticari reklam yapılması yasaklanmıştır" ifadelerini kullandı.

Yazıcı, yapılacak ikincil düzenlemelerle birlikte dünya uygulamalarında olduğu gibi marka ismi vererek karşılaştırmalı reklam yapılmasına imkan tanınacağını, böylelikle tüketicilerin mal ve hizmetlerle ilgili daha fazla bilgi sahibi olmalarının önünün açılacağını belirtti.

Haksız ticari uygulamalara ilişkin AB Yönergesinin, ilk defa iç hukuka aktarıldığını kaydeden Yazıcı, tüketicinin, müteşebbisin etkisi altında kalmadan, hür iradesiyle karar verebilmesi amacıyla tüketicilere yönelik haksız ticari uygulamaların yasaklandığını söyledi.

Türkiye'deki tüm ticari reklamları denetleyerek tüketicileri aldatıcı reklamlara karşı koruyan Reklam Kurulu'nun yeniden yapılandırıldığını anlatan Yazıcı, Reklam Kurulu'nun üye sayısının 29’dan 19’a düşürülerek etkinliğinin artırıldığını dile getirdi.

Reklam Konseyi’nin kurulmasının öngörüldüğünü belirten Yazıcı, "Reklam Konseyi, reklamcılık sektörü ile koordinasyon içinde olacak, sektörün gelişmesi ve tüketicilerin korunması için işbirliğine imkan sağlayacak bir yapıdır. Reklam Konseyi'nin, yılda en az bir kez Bakanlığımız koordinatörlüğünde toplanması uygun görülmüştür" diye konuştu.

Tüketici Hakem Heyetleri’ne yapılacak başvurularla ilgili miktarın mevcutta bin 272 TL olduğunu hatırlatan Bakan Yazıcı, "Bu miktar 3 bin TL’ye çıkarılarak, daha fazla sayıda tüketici uyuşmazlığının mahkeme öncesinde çözüme kavuşturulması sağlanacaktır" dedi.

Konuşması sonrası gazetecelerin sorularını cevapladı. Bir gazetecinin, 'Ayıplı mallarla ilgili 4 alternatifin olacağını, buna uymayan tüccara yaptırım ne olacağını' sorması üzerine Bakan Yazıcı, "İkincil düzenlemeyle onlar detaylandırılacak" şeklinde konuştu.

Başka bir gazetecinin, "Bankalar alacağı ücretlerde 65 kalem vardı, bunu kaça düşürmeyi düşünüyorsunuz" sorusuna Yazıcı, "Bu konunun uzmanı BDDK. Esas olan verilen hizmete karşı alınan ücretin hakkaniyet ölçülerine uygun olması. Hiç hizmet sunulmuyorsa onun da ücretlendirilmesini önlemek. BDDK uygulamayı yapacak, siyasi sorumluğunu da hükümet üstlenecek. Hak ve adalet ölçüsünde o düzenlemeyi yapacağız" cevabını verdi