Cumhuriyetin Yaşayan Fabrikası 90| Yılını Kutluyor
Cumhuriyetin ilk yıllarında Anadolu'nun un ihtiyacının karşılanması amacıyla Aksaray'da kurulan Azmi Milli Un Fabrikası, Türkiye'de orijinal halini koruyan tarihi fabrikalardan biri olma özelliğini taşıyor.
Kurulduğu dönemde Gücünkaya köyü mevkisinde yapılan hidroelektrik santrali sayesinde kendi şehrine elektrik enerjisi sağlayan fabrika, gelişen teknolojiyle baş edemeyince 2002 yılında özelleştirme kapsamında Aksaray Belediyesine devredildi. Yapılan çalışmalarla restorasyonu tamamlanan ve bu yıl 90| kuruluş yılını kutlayacak olan fabrika, yakın zamanda Bilim ve Sanayi Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlayacak.
Azmi Milli Un Fabrikası Sorumlusu Mustafa Fırat Gül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, zamanında Kuvay-i Milliye'ye destek verilmesi amacıyla Türkiye'nin muhtelif yerlerine birçok fabrika kurulduğunu söyledi.
Anadolu'da inşa edilen fabrikalardan birinin de 1924'te kurulan Azmi Milli Un Fabrikası olduğunu belirten Gül, "Cumhuriyetin ilanından 1 yıl sonra iktisadi anlamda kalkınma hareketleri başlamıştı. Ülkemizde 3 beyaz üretilecekti. Bunlar un, şeker ve tuzdu. Alpulu Şeker Fabrikası, Uşak Şeker Fabrikası kuruldu. Anadolu'nun una ihtiyacı vardı. Azmi Milli Un Fabrikası, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin un ihtiyacını o dönemde karşıladı" diye konuştu.
- "Bugün bizim için, Azmi Milli için ve Aksaray için fevkalade bir gündür"
Gül, bu kurulan fabrikanın faaliyet gösterebilmesi için bir hidroelektrik santraline ihtiyaç duyulduğunu, bunun üzerine, 1926 yılında Gücünkaya köyü denilen Boğaz mevkisinde dönemin Alman şirketi ile AEG'nin bir anlaşma yaparak hidroelektrik santrali kurulduğunu dile getirdi.
Santralde 1926'dan itibaren elektrik üretilmeye başlandığını aktaran Gül, şunları kaydetti:
"Gelen elektrik, fabrikayı ve şehirdeki bazı yerleri aydınlattı. Daha sonra halk da bu elektrikten istifade etti.
Elektrik santrali bugün hala aktif. Hala kullanılabilir durumda. Un fabrikasının çalıştığı gibi elektrik santrali de faal durumda ve bugün çalışabilecek durumdadır. Bildiğiniz gibi 2014 yılında Cumhuriyetimizin kuruluşunun 91. yıl dönümünü kutluyoruz. Ama 2014 yılı aynı zamanda Azmi Milli Un Fabrikası'nın, cumhuriyetin yaşayan, orjinalliğiyle bozulmamış tek endüstri mirasının 90| yıl dönümüdür. Bu gün bizim için, Azmi Milli için ve Aksaray için fevkalade bir gündür."
- Fabrika, bilim ve sanayi müzesine dönüşecek
Gül, zamanla teknolojinin ilerlemesiyle fabrikanın rekabet edemediğini, diğer fabrikaların günlük 500-600 ton mamul üretirken Azmi Milli Un Fabrikası'nın yenilenen teknolojisine rağmen günlük 45 tonda kaldığını anlattı.
Bu nedenle fabrikada 2002 yılında tamamen üretiminin durduğunu dile getiren Gül, şöyle devam etti:
"Azmi Milli, Cumhuriyetin orijinalliğiyle yaşayan tek un fabrikası, tek endüstri mirasıdır. Fabrikadaki valsler, alt ve üst kattaki makineler neredeyse değişmeden günümüze gelmiştir. 2002 yılında üretim faaliyetini tamamlayan bu fabrika, belli bir dönem atıl durumdaydı. Aksaray Belediyesi, bu kadar orijinal bir yerin değerlendirilmesi için çalışma başlattı. Uzmanlar, profesörler ve mimarlar ile görüşen belediye, Azmi Milli'nin, Bilim ve Sanayi Müzesi olarak kullanılmasına karar verdi. Belediye, fabrikanın hala tıkır tıkır çalışmasından dolayı müze olmasını kararlaştırıldı. Önümüzdeki günlerde burası Azmi Milli Bilim ve Sanayi Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlayacak."
Kaynak: AA
Azmi Milli Un Fabrikası Sorumlusu Mustafa Fırat Gül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, zamanında Kuvay-i Milliye'ye destek verilmesi amacıyla Türkiye'nin muhtelif yerlerine birçok fabrika kurulduğunu söyledi.
Anadolu'da inşa edilen fabrikalardan birinin de 1924'te kurulan Azmi Milli Un Fabrikası olduğunu belirten Gül, "Cumhuriyetin ilanından 1 yıl sonra iktisadi anlamda kalkınma hareketleri başlamıştı. Ülkemizde 3 beyaz üretilecekti. Bunlar un, şeker ve tuzdu. Alpulu Şeker Fabrikası, Uşak Şeker Fabrikası kuruldu. Anadolu'nun una ihtiyacı vardı. Azmi Milli Un Fabrikası, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin un ihtiyacını o dönemde karşıladı" diye konuştu.
- "Bugün bizim için, Azmi Milli için ve Aksaray için fevkalade bir gündür"
Gül, bu kurulan fabrikanın faaliyet gösterebilmesi için bir hidroelektrik santraline ihtiyaç duyulduğunu, bunun üzerine, 1926 yılında Gücünkaya köyü denilen Boğaz mevkisinde dönemin Alman şirketi ile AEG'nin bir anlaşma yaparak hidroelektrik santrali kurulduğunu dile getirdi.
Santralde 1926'dan itibaren elektrik üretilmeye başlandığını aktaran Gül, şunları kaydetti:
"Gelen elektrik, fabrikayı ve şehirdeki bazı yerleri aydınlattı. Daha sonra halk da bu elektrikten istifade etti.
Elektrik santrali bugün hala aktif. Hala kullanılabilir durumda. Un fabrikasının çalıştığı gibi elektrik santrali de faal durumda ve bugün çalışabilecek durumdadır. Bildiğiniz gibi 2014 yılında Cumhuriyetimizin kuruluşunun 91. yıl dönümünü kutluyoruz. Ama 2014 yılı aynı zamanda Azmi Milli Un Fabrikası'nın, cumhuriyetin yaşayan, orjinalliğiyle bozulmamış tek endüstri mirasının 90| yıl dönümüdür. Bu gün bizim için, Azmi Milli için ve Aksaray için fevkalade bir gündür."
- Fabrika, bilim ve sanayi müzesine dönüşecek
Gül, zamanla teknolojinin ilerlemesiyle fabrikanın rekabet edemediğini, diğer fabrikaların günlük 500-600 ton mamul üretirken Azmi Milli Un Fabrikası'nın yenilenen teknolojisine rağmen günlük 45 tonda kaldığını anlattı.
Bu nedenle fabrikada 2002 yılında tamamen üretiminin durduğunu dile getiren Gül, şöyle devam etti:
"Azmi Milli, Cumhuriyetin orijinalliğiyle yaşayan tek un fabrikası, tek endüstri mirasıdır. Fabrikadaki valsler, alt ve üst kattaki makineler neredeyse değişmeden günümüze gelmiştir. 2002 yılında üretim faaliyetini tamamlayan bu fabrika, belli bir dönem atıl durumdaydı. Aksaray Belediyesi, bu kadar orijinal bir yerin değerlendirilmesi için çalışma başlattı. Uzmanlar, profesörler ve mimarlar ile görüşen belediye, Azmi Milli'nin, Bilim ve Sanayi Müzesi olarak kullanılmasına karar verdi. Belediye, fabrikanın hala tıkır tıkır çalışmasından dolayı müze olmasını kararlaştırıldı. Önümüzdeki günlerde burası Azmi Milli Bilim ve Sanayi Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlayacak."