Okul Türleri Azaltılacak, Üniversiteler Çeşitlendirilecek
ANKARA - HANDE İLBEYİ CANCA - Hükümetin hazırladığı 10. Kalkınma Planı'na göre, okul türleri azaltılacak, programlar arası esnek geçişler sağlanacak.
2014-2018 yıllarını kapsayan 10. Kalkınma Planı'nda eğitimin her kademesine ilişkin pek çok hedef ve amaç yer alıyor.
Eğitimde fırsat eşitliğinin artırılması ve hizmet sunumunun iyileştirilmesi için ücretsiz ders kitabı temini, şartlı eğitim yardımları, taşımalı eğitim gibi uygulamaların hayata geçirildiği belirtilen planda, öğretmenlerin istihdamında ve hizmet içi eğitimlerinde artış sağlandığı, eğitime ayrılan kamu kaynağının artırıldığı, FATİH Projesi'nin başlatıldığı, 12 yıllık kademeli zorunlu eğitim sisteminin tesis edildiğini ve müfredatın bu doğrultuda yenilendiği anımsatıldı.
Eğitimde beşeri ve fiziki altyapının iyileştirildiği, başta kız çocuklarının okullaşması olmak üzere eğitimin tüm kademelerinde okullaşma oranlarında artış sağlandığı ifade edildi.
2012-2013 eğitim öğretim yılında okullaşma oranlarının okul öncesi eğitimde yüzde 44, ilköğretimde yüzde 107,6 ve ortaöğretimde yüzde 96,8 olarak gerçekleştiği bildirilen planda, eğitimin çıktılarını ve dolayısıyla sistemin performansını değerlendiren uluslararası araştırmalarda elde edilen ortalama puanlarda kısmi iyileşmenin sağlandığı belirtildi.
Yükseköğretime yoğun talebin karşılanması amacıyla 9. Kalkınma Planı dönemi başında 93 olan üniversite sayısının 2013 Mayıs ayı itibarıyla 170'e ulaştığı, yükseköğretimin ülke geneline yaygınlaştırıldığı ve kontenjanların önemli ölçüde artırıldığı ifade edildi.
Yükseköğretim sisteminin merkeziyetçi yapısı, hizmet sunumunda çeşitliliğin yeterince sağlanamamasıyla eğitim ve araştırma kalitesine ilişkin sorunların yükseköğretim sisteminin rekabet edebilirliğini, toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilme kapasitesini ve üretkenliğini olumsuz yönde etkilemeye devam ettiği kaydedildi.
Eğitime erişim başta olmak üzere sağlanan iyileşmelere rağmen eğitim kalitesinin yükseltilmesi, bölgeler ve okul türleri arasındaki başarı düzeyi farklılıklarının azaltılması ihtiyacının önemini koruduğu vurgulandı.
-Okul terkinin azaltılması planlanıyor-
Planda önümüzdeki 5 yıla ilişkin eğitimle ilgili politikalara da yer verildi.
Buna göre, okul türlerinin azaltıldığı, programlar arası esnek geçişlerin olduğu, öğrencilerin ruhsal ve fiziksel gelişimleriyle becerilerini artırmaya yönelik sportif, sanatsal ve kültürel aktivitelerin daha fazla yer aldığı, bilgi ve iletişim teknolojilerine entegre olmuş bir müfredatın bulunduğu, sınav odaklı olmayan, bireysel farklılıkları gözeten bir dönüşüm programı uygulanacak.
Öğrencilerin sosyal, zihinsel, duygusal ve fiziksel gelişimine katkı sağlayan okul öncesi eğitim, imkanları kısıtlı hane ve bölgelerin erişimini destekleyecek şekilde yaygınlaştırılacak.
İlk ve ortaöğretimde başta engelliler ve kız çocukları olmak üzere tüm çocukların okula erişimi sağlanacak, sınıf tekrarı ve okul terki azaltılacak. Özel eğitime gereksinim duyan engellilerin ve özel yetenekli bireylerin, bütünleştirme eğitimi doğrultusunda, uygun ortamlarda eğitimlerinin sağlanması amacıyla beşeri ve fiziki altyapı güçlendirilecek.
Yabancı dil eğitimine erken yaşlarda başlanacak, bireylerin en az bir yabancı dili iyi derecede öğrenmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak.
Ortaöğretim ve yükseköğretime geçiş sistemi, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini dikkate alan etkin rehberlik ve yönlendirme hizmetleri desteğiyle süreç odaklı bir değerlendirme yapısına kavuşturulacak.
-Eğitim programlarına ulusal mesleki standart
Öğretmenlik mesleği daha cazip hale getirilecek; öğretmen yetiştiren fakültelerle okullar arasındaki etkileşim güçlendirilecek; öğretmen yetiştirme ve geliştirme sistemi, öğretmen ve öğrenci yeterliliklerini esas alan, kişisel ve mesleki gelişimi sürekli teşvik eden, kariyer gelişimi ve performansa dayanan bir yapıda düzenlenecek. Deneyimli öğretmenlerin dezavantajlı bölgelerde ve okullarda uzun süreli çalışması özendirilecek.
Okul idarelerinin bütçeleme süreçlerinde yetki ve sorumlulukları artırılacak. Kalabalık ve birleştirilmiş sınıfla ikili eğitim uygulamaları azaltılacak, öğrenci pansiyonları yaygınlaştırılacak. Eğitimde alternatif finansman modelleri geliştirilecek, özel sektörün eğitim kurumu açması, özel kesim ve meslek örgütlerinin mesleki eğitim sürecine idari ve mali yönden aktif katılımı özendirilecek.
Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında bilgi ve iletişim teknolojisi altyapısı geliştirilecek, öğrenci ve öğretmenlerin bu teknolojileri kullanma yetkinlikleri artırılacak. FATİH Projesi tamamlanacak ve teknolojinin eğitime entegrasyonu konusunda nitel ve nicel göstergeler geliştirilerek etki değerlendirmesi yapılacak.
Mesleki ve teknik eğitimde okul-işletme ilişkisinin orta ve uzun vadeli sektör projeksiyonlarını dikkate alacak biçimde güçlendirilmesi yoluyla artırılacak. Ulusal Yeterlilik Çerçevesi oluşturularak eğitim ve öğretim programları ulusal meslek standartlarına göre güncellenecek, önceki öğrenmelerin tanınmasını içeren, öğrenci hareketliliğini destekleyen ulusal ve uluslararası geçerliliğe sahip diploma ve sertifikasyon sistemi geliştirilecek.
-Yükseköğretim kurumları çeşitlenecek
Yükseköğretim sistemi, hesap verebilirlik temelinde özerklik, performans odaklılık, ihtisaslaşma ve çeşitlilik ilkeleri çerçevesinde kalite odaklı rekabetçi bir yapıya dönüştürülecek.
Yükseköğretim Kurulu, standart belirleme, planlama ve koordinasyondan sorumlu olacak şekilde yeniden yapılandırılacak. Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemi oluşturulacak.
Yükseköğretim kurumlarının sanayiyle işbirliği içerisinde teknoloji üretimine önem veren, çıktı odaklı bir yapıya dönüştürülmesi teşvik edilecek ve girişimci faaliyetlerle gelir kaynakları çeşitlendirilecek. Yükseköğretim kurumları çeşitlendirilecek ve yükseköğretim sistemi uluslararası öğrenciler ve öğretim üyeleri için çekim merkezi haline getirilecek.
Kaynak: AA
Eğitimde fırsat eşitliğinin artırılması ve hizmet sunumunun iyileştirilmesi için ücretsiz ders kitabı temini, şartlı eğitim yardımları, taşımalı eğitim gibi uygulamaların hayata geçirildiği belirtilen planda, öğretmenlerin istihdamında ve hizmet içi eğitimlerinde artış sağlandığı, eğitime ayrılan kamu kaynağının artırıldığı, FATİH Projesi'nin başlatıldığı, 12 yıllık kademeli zorunlu eğitim sisteminin tesis edildiğini ve müfredatın bu doğrultuda yenilendiği anımsatıldı.
Eğitimde beşeri ve fiziki altyapının iyileştirildiği, başta kız çocuklarının okullaşması olmak üzere eğitimin tüm kademelerinde okullaşma oranlarında artış sağlandığı ifade edildi.
2012-2013 eğitim öğretim yılında okullaşma oranlarının okul öncesi eğitimde yüzde 44, ilköğretimde yüzde 107,6 ve ortaöğretimde yüzde 96,8 olarak gerçekleştiği bildirilen planda, eğitimin çıktılarını ve dolayısıyla sistemin performansını değerlendiren uluslararası araştırmalarda elde edilen ortalama puanlarda kısmi iyileşmenin sağlandığı belirtildi.
Yükseköğretime yoğun talebin karşılanması amacıyla 9. Kalkınma Planı dönemi başında 93 olan üniversite sayısının 2013 Mayıs ayı itibarıyla 170'e ulaştığı, yükseköğretimin ülke geneline yaygınlaştırıldığı ve kontenjanların önemli ölçüde artırıldığı ifade edildi.
Yükseköğretim sisteminin merkeziyetçi yapısı, hizmet sunumunda çeşitliliğin yeterince sağlanamamasıyla eğitim ve araştırma kalitesine ilişkin sorunların yükseköğretim sisteminin rekabet edebilirliğini, toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilme kapasitesini ve üretkenliğini olumsuz yönde etkilemeye devam ettiği kaydedildi.
Eğitime erişim başta olmak üzere sağlanan iyileşmelere rağmen eğitim kalitesinin yükseltilmesi, bölgeler ve okul türleri arasındaki başarı düzeyi farklılıklarının azaltılması ihtiyacının önemini koruduğu vurgulandı.
-Okul terkinin azaltılması planlanıyor-
Planda önümüzdeki 5 yıla ilişkin eğitimle ilgili politikalara da yer verildi.
Buna göre, okul türlerinin azaltıldığı, programlar arası esnek geçişlerin olduğu, öğrencilerin ruhsal ve fiziksel gelişimleriyle becerilerini artırmaya yönelik sportif, sanatsal ve kültürel aktivitelerin daha fazla yer aldığı, bilgi ve iletişim teknolojilerine entegre olmuş bir müfredatın bulunduğu, sınav odaklı olmayan, bireysel farklılıkları gözeten bir dönüşüm programı uygulanacak.
Öğrencilerin sosyal, zihinsel, duygusal ve fiziksel gelişimine katkı sağlayan okul öncesi eğitim, imkanları kısıtlı hane ve bölgelerin erişimini destekleyecek şekilde yaygınlaştırılacak.
İlk ve ortaöğretimde başta engelliler ve kız çocukları olmak üzere tüm çocukların okula erişimi sağlanacak, sınıf tekrarı ve okul terki azaltılacak. Özel eğitime gereksinim duyan engellilerin ve özel yetenekli bireylerin, bütünleştirme eğitimi doğrultusunda, uygun ortamlarda eğitimlerinin sağlanması amacıyla beşeri ve fiziki altyapı güçlendirilecek.
Yabancı dil eğitimine erken yaşlarda başlanacak, bireylerin en az bir yabancı dili iyi derecede öğrenmesini sağlayacak düzenlemeler yapılacak.
Ortaöğretim ve yükseköğretime geçiş sistemi, öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini dikkate alan etkin rehberlik ve yönlendirme hizmetleri desteğiyle süreç odaklı bir değerlendirme yapısına kavuşturulacak.
-Eğitim programlarına ulusal mesleki standart
Öğretmenlik mesleği daha cazip hale getirilecek; öğretmen yetiştiren fakültelerle okullar arasındaki etkileşim güçlendirilecek; öğretmen yetiştirme ve geliştirme sistemi, öğretmen ve öğrenci yeterliliklerini esas alan, kişisel ve mesleki gelişimi sürekli teşvik eden, kariyer gelişimi ve performansa dayanan bir yapıda düzenlenecek. Deneyimli öğretmenlerin dezavantajlı bölgelerde ve okullarda uzun süreli çalışması özendirilecek.
Okul idarelerinin bütçeleme süreçlerinde yetki ve sorumlulukları artırılacak. Kalabalık ve birleştirilmiş sınıfla ikili eğitim uygulamaları azaltılacak, öğrenci pansiyonları yaygınlaştırılacak. Eğitimde alternatif finansman modelleri geliştirilecek, özel sektörün eğitim kurumu açması, özel kesim ve meslek örgütlerinin mesleki eğitim sürecine idari ve mali yönden aktif katılımı özendirilecek.
Örgün ve yaygın eğitim kurumlarında bilgi ve iletişim teknolojisi altyapısı geliştirilecek, öğrenci ve öğretmenlerin bu teknolojileri kullanma yetkinlikleri artırılacak. FATİH Projesi tamamlanacak ve teknolojinin eğitime entegrasyonu konusunda nitel ve nicel göstergeler geliştirilerek etki değerlendirmesi yapılacak.
Mesleki ve teknik eğitimde okul-işletme ilişkisinin orta ve uzun vadeli sektör projeksiyonlarını dikkate alacak biçimde güçlendirilmesi yoluyla artırılacak. Ulusal Yeterlilik Çerçevesi oluşturularak eğitim ve öğretim programları ulusal meslek standartlarına göre güncellenecek, önceki öğrenmelerin tanınmasını içeren, öğrenci hareketliliğini destekleyen ulusal ve uluslararası geçerliliğe sahip diploma ve sertifikasyon sistemi geliştirilecek.
-Yükseköğretim kurumları çeşitlenecek
Yükseköğretim sistemi, hesap verebilirlik temelinde özerklik, performans odaklılık, ihtisaslaşma ve çeşitlilik ilkeleri çerçevesinde kalite odaklı rekabetçi bir yapıya dönüştürülecek.
Yükseköğretim Kurulu, standart belirleme, planlama ve koordinasyondan sorumlu olacak şekilde yeniden yapılandırılacak. Yükseköğretimde kalite güvencesi sistemi oluşturulacak.
Yükseköğretim kurumlarının sanayiyle işbirliği içerisinde teknoloji üretimine önem veren, çıktı odaklı bir yapıya dönüştürülmesi teşvik edilecek ve girişimci faaliyetlerle gelir kaynakları çeşitlendirilecek. Yükseköğretim kurumları çeşitlendirilecek ve yükseköğretim sistemi uluslararası öğrenciler ve öğretim üyeleri için çekim merkezi haline getirilecek.