Çevre ve Şehircilik Bakanı Bayraktar Açıklaması
Türkiye, Avrupa kıtasındaki bitki türlerinin yüzde 75'ini barındırıyor, bunun üçte birini endemik bitkiler oluşturuyor.
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, CHP İçel Milletvekili Vahap Seçer'in soru önergesine yazılı cevap verdi.
Bayraktar, bakanlık tarafından tamamlanmış ve devam eden biyolojik çeşitlilik araştırması hakkında bilgi verdi. Buna göre, Türkiye Uzungöl, Kaş-Kekova, Pamukkale, Gölbaşı, Tuz Gölü, Göksu Deltası, Belek, Köyceğiz-Dalyan, Fethiye-Göcek, Ihlara, Gökova, Foça, Datça-Bozburun ve Saros Körfezi olmak üzere 14 özel çevre koruma bölgesine ayrılıyor.
Özel çevre koruma bölgelerinde tespit edilen flora ve fauna türü sayısı, tespit edilen endemik bitki türleri ve nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen türler şöyle:
-Uzungöl özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 125 alt tür, 68 varyete olmak üzere 311 cinse ait 658 bitki taksonu, 90 memeli türü, 8 amfibi türü, 7 sürüngen türü, 250 kuş türü.
Tepsit edilen endemik bitki türleri: 41
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Uzungöl Çuha Çiçeği ilk kez kayıt edildi.
-Kaş-Kekova özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 51 familyaya ait 187 cins ve bu cinslere ait 272 tür ve tür altı takson, 20 memeli türü, 96 kuş türü, 16 sürüngen ve 4 iki yaşamlı türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 26
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Daucus conchitae ve onopordum rhodense Türkiye için yeni kayıt olarak ilk kez tespit edilmiştir.
-Pamukkale özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 4 liken türü , 13 mantar türü, 76 familyaya ait 316 cins, 587 tür ve tür altı takson, 23 amfibi ve sürüngen taksonu, 33 kuş türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 29
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: 4 liken türü.
-Gölbaşı özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 493 bitki türü, 25 tür memeli, 3 tür iki yaşamlı, 12 tür sürüngen, 13 tür balık, 83 tür kuş.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 47
-Tuz Gölü özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 35 flora türü, 15 memeli, 85 kuş türü, 129 böcek türü, 15 memeli türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 38 endemik tür, 4 endemik böcek türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Apiaceae, Hypericaceae, Chenopodiaceae, Plumbaginaceae, Linaceae, Boraginaceae, Lamiaceae, Scrophulariaceae, Liliaceae, İridaceae, Asteraceae, Chenopodiaceae familyalarına ait türler.
-Göksu Deltası özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 507 bitki taksonu.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 10 endemik takson.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Göksu Deltası kumsal alanı Caretta caretta ve Chelonia mydas türü deniz kaplumbağası yuvalama alanı.
-Belek özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 221 kuş türü, 43 fauna türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Cüce Çulluk, Belek kumsal alanı Caretta caretta ve Chlenia mydas türü deniz kaplumbağası yuvalama alanı.
-Köyceğiz-Dalyan özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 126 kuş türü, 282 denizel fauna ve flora türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: İztusu kumsal alanı Caretta caretta, Chelonia mydas türü deniz kaplumbağası ve Trionyx triunguis türü Nil kaplumbağasının yuvalama alanı, kara semenderi, su samuru üreme ve beslenme alanı.
-Fethiye-Göcek özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 71 familyaya ait 261 cins ve bu cinslere ait 408 takson, 17 memeli türü, 24 iki yaşamlı ve sürüngen türü, 117 böcek türü, 126 kuş türü, 1545 denizel flora ve fauna türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 52 endemik takson, 1 endemik semender türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: 40 denizel flora ve fauna türü koruma altında. Egzotik balık türü ilk kez Akdeniz'de kayıt edildi.
-Ihlara özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 31 alg türü, 1 ciğerotu türü, 42 karayosunu türü, 1 eğrelti otu türü, 4 mantar türü, 44 liken türü, 256 tohumlu bitki türü , 47 sucul omurgasız türü, 50 sucul böcek türü, 102 karasal böcek türü, 5 balık türü, 3 amfibi türü, 11 sürüngen türü, 94 kuş türü, 20 memeli türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 32
-Gökova özel çevre koruma bölgesi:
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Boncuk Koyu, Kum köpek balığı üreme alanı, Akyaka Kadın Azmağı su samuru üreme ve beslenme alanı, Ada martısı beslenme ve üreme alanı, Akdeniz foku üreme ve beslenme alanı, Tepeli karabatak üreme ve beslenme alanı.
-Foça özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: Karasal biyolojik çeşitlilik araştırması devam ediyor.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Akdeniz foku üreme ve beslenme alanı, Tepeli karabatak, küçük kerkenez, Afalina üreme ve beslenme alanı.
-Datça-Bozburun özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: Denizel fauna ve floraya ait 807 tür, floraya ait toplam bin 47 takson, 167 karasal omurgasız , 110 balık türü, 4 iki yaşamlı tür, 27 sürüngen tür, 123 kuş türü, 45 memeli türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Denizel alanda fauna ve floraya ait koruma altında olan 35 tür mevcut.
Tehdit ve tehlike altında olan deniz çayırları; Posidonia oceanica, Caulerpa racemosa, Cymodocea nodosa, Halophila stipulacea, Flabellia petiolata, Cystoseira sp, Caulerpa prolifera, Stypopodium schimperi.
Nadirlik açısından; Medicago marina, Erygium maritum, Euphorbia paralias kumul bitkileri, kızılçam, sandal ağacı, Cupressus sempervirons, Datça hurması, sığla ağacı,
Tehdit ve tehlike altında olan kuş türleri; karadoğan, gökdoğan, küçük kerkenez, tavşancıl, ada martısı, tepeli karabatak, Akdeniz foku, yaban keçisi, su samuru, sürüngen.
-Saros Körfezi özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: Denizel ve karasal biyolojik çeşitlilik araştırma projesi devam ediyor.
-''Türkiye, bir çok kuş türü için anahtar ülke''-
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Avrupa'da yaşayan 150 memeli hayvan türünün 120'sinin Türkiye'de bulunduğunu, kuş göç yolları üzerinde bulunması nedeniyle Türkiye'nin bir çok kuş türü için anahtar ülke konumunda olduğunu kaydetti.
Türkiye'de yaklaşık 454 kuş türü bulunduğunu bildiren Bayraktar, bunlardan bir kısmının global olarak tehdit altında olan türler olduğunu belirtti.
Bayraktar, sürüngenlerden 93, kurbağalardan 18, deniz balıklarından 276, tatlı su balıklarından 192 tür bulunduğunu, böcek türlerinin sayısının 60-80 bin kadar olarak tahmin edildiğini ifade etti.
Bayraktar, Türkiye'nin, kelaynaklar, deniz kaplumbağaları, Akdeniz foku gibi bazı ender türlerin de barınağı olduğuna işaret ederek, Ankara keçisi, Van kedisi, Kangal köpeği, Sıvacı kuşu, Abant alabalığı, Van Gölü inci kefalinin Anadolu endemik türlerinden olduğunu anımsattı.
Alageyik ve sülünün anavatanının Anadolu olduğunu vurgulayan Bayraktar, bozayı, yaban domuzu, kurt, vaşak başta olmak üzere memelileri barındıran Anadolu'da, yok olduğu düşünülen Anadolu leoparının izlerine rastlanıldığını belirtti.
-''Endemik bitkilerde dünyanın dikkat çeken ülkelerinden biri''-
Türkiye'nin, bitki cenneti olarak tanımlandığını, endemik bitkiler açısından da dünyanın dikkat çeken ülkelerinden olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
''9 bin tohumlu bitki türünden yaklaşık 3 bin tanesi endemik olup, bu sayı Avrupa ülkelerinin endemik türlerinin sayısı olan 2 bin 500'den daha fazladır. Türkiye, Avrupa kıtasında bulunan bitki türlerinin yüzde 75'ini barındırmakta olup, bunun üçte birini endemik bitkiler oluşturur. 138 civarında olduğu tahmin edilen meyve türlerinin 80'i Türkiye'de yetiştirilmekte, tropikal ve sup-tropikal meyvelerin girmesiyle bu sayı artmaktadır. Tarım türlerinde yabani asma türünü de barındıran Anadolu, üzüm asmasının gen merkezidir. Türkiye, bioçeşitlilik bakımından kıta özelliği taşımaktadır. Dünyada biyolojik çeşitliliğin zengin olduğu 34 sıcak nokta bulunmaktadır. Türkiye üzerinde bu sıcak noktalardan üçü kesişmektedir.''
Muhabir: Meltem Yılmaz
Yayıncı: Kudret Topçu
Kaynak: AA
Bayraktar, bakanlık tarafından tamamlanmış ve devam eden biyolojik çeşitlilik araştırması hakkında bilgi verdi. Buna göre, Türkiye Uzungöl, Kaş-Kekova, Pamukkale, Gölbaşı, Tuz Gölü, Göksu Deltası, Belek, Köyceğiz-Dalyan, Fethiye-Göcek, Ihlara, Gökova, Foça, Datça-Bozburun ve Saros Körfezi olmak üzere 14 özel çevre koruma bölgesine ayrılıyor.
Özel çevre koruma bölgelerinde tespit edilen flora ve fauna türü sayısı, tespit edilen endemik bitki türleri ve nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen türler şöyle:
-Uzungöl özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 125 alt tür, 68 varyete olmak üzere 311 cinse ait 658 bitki taksonu, 90 memeli türü, 8 amfibi türü, 7 sürüngen türü, 250 kuş türü.
Tepsit edilen endemik bitki türleri: 41
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Uzungöl Çuha Çiçeği ilk kez kayıt edildi.
-Kaş-Kekova özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 51 familyaya ait 187 cins ve bu cinslere ait 272 tür ve tür altı takson, 20 memeli türü, 96 kuş türü, 16 sürüngen ve 4 iki yaşamlı türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 26
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Daucus conchitae ve onopordum rhodense Türkiye için yeni kayıt olarak ilk kez tespit edilmiştir.
-Pamukkale özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 4 liken türü , 13 mantar türü, 76 familyaya ait 316 cins, 587 tür ve tür altı takson, 23 amfibi ve sürüngen taksonu, 33 kuş türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 29
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: 4 liken türü.
-Gölbaşı özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 493 bitki türü, 25 tür memeli, 3 tür iki yaşamlı, 12 tür sürüngen, 13 tür balık, 83 tür kuş.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 47
-Tuz Gölü özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 35 flora türü, 15 memeli, 85 kuş türü, 129 böcek türü, 15 memeli türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 38 endemik tür, 4 endemik böcek türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Apiaceae, Hypericaceae, Chenopodiaceae, Plumbaginaceae, Linaceae, Boraginaceae, Lamiaceae, Scrophulariaceae, Liliaceae, İridaceae, Asteraceae, Chenopodiaceae familyalarına ait türler.
-Göksu Deltası özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 507 bitki taksonu.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 10 endemik takson.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Göksu Deltası kumsal alanı Caretta caretta ve Chelonia mydas türü deniz kaplumbağası yuvalama alanı.
-Belek özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 221 kuş türü, 43 fauna türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Cüce Çulluk, Belek kumsal alanı Caretta caretta ve Chlenia mydas türü deniz kaplumbağası yuvalama alanı.
-Köyceğiz-Dalyan özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 126 kuş türü, 282 denizel fauna ve flora türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: İztusu kumsal alanı Caretta caretta, Chelonia mydas türü deniz kaplumbağası ve Trionyx triunguis türü Nil kaplumbağasının yuvalama alanı, kara semenderi, su samuru üreme ve beslenme alanı.
-Fethiye-Göcek özel çevre koruma bölgesi
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 71 familyaya ait 261 cins ve bu cinslere ait 408 takson, 17 memeli türü, 24 iki yaşamlı ve sürüngen türü, 117 böcek türü, 126 kuş türü, 1545 denizel flora ve fauna türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 52 endemik takson, 1 endemik semender türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: 40 denizel flora ve fauna türü koruma altında. Egzotik balık türü ilk kez Akdeniz'de kayıt edildi.
-Ihlara özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: 31 alg türü, 1 ciğerotu türü, 42 karayosunu türü, 1 eğrelti otu türü, 4 mantar türü, 44 liken türü, 256 tohumlu bitki türü , 47 sucul omurgasız türü, 50 sucul böcek türü, 102 karasal böcek türü, 5 balık türü, 3 amfibi türü, 11 sürüngen türü, 94 kuş türü, 20 memeli türü.
Tespit edilen endemik bitki türleri: 32
-Gökova özel çevre koruma bölgesi:
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Boncuk Koyu, Kum köpek balığı üreme alanı, Akyaka Kadın Azmağı su samuru üreme ve beslenme alanı, Ada martısı beslenme ve üreme alanı, Akdeniz foku üreme ve beslenme alanı, Tepeli karabatak üreme ve beslenme alanı.
-Foça özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: Karasal biyolojik çeşitlilik araştırması devam ediyor.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Akdeniz foku üreme ve beslenme alanı, Tepeli karabatak, küçük kerkenez, Afalina üreme ve beslenme alanı.
-Datça-Bozburun özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: Denizel fauna ve floraya ait 807 tür, floraya ait toplam bin 47 takson, 167 karasal omurgasız , 110 balık türü, 4 iki yaşamlı tür, 27 sürüngen tür, 123 kuş türü, 45 memeli türü.
Nesli tehdit ve tehlike altında olan tür/ilk kez tespit edilen tür: Denizel alanda fauna ve floraya ait koruma altında olan 35 tür mevcut.
Tehdit ve tehlike altında olan deniz çayırları; Posidonia oceanica, Caulerpa racemosa, Cymodocea nodosa, Halophila stipulacea, Flabellia petiolata, Cystoseira sp, Caulerpa prolifera, Stypopodium schimperi.
Nadirlik açısından; Medicago marina, Erygium maritum, Euphorbia paralias kumul bitkileri, kızılçam, sandal ağacı, Cupressus sempervirons, Datça hurması, sığla ağacı,
Tehdit ve tehlike altında olan kuş türleri; karadoğan, gökdoğan, küçük kerkenez, tavşancıl, ada martısı, tepeli karabatak, Akdeniz foku, yaban keçisi, su samuru, sürüngen.
-Saros Körfezi özel çevre koruma bölgesi:
Tespit edilen flora ve fauna türü sayısı: Denizel ve karasal biyolojik çeşitlilik araştırma projesi devam ediyor.
-''Türkiye, bir çok kuş türü için anahtar ülke''-
Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, Avrupa'da yaşayan 150 memeli hayvan türünün 120'sinin Türkiye'de bulunduğunu, kuş göç yolları üzerinde bulunması nedeniyle Türkiye'nin bir çok kuş türü için anahtar ülke konumunda olduğunu kaydetti.
Türkiye'de yaklaşık 454 kuş türü bulunduğunu bildiren Bayraktar, bunlardan bir kısmının global olarak tehdit altında olan türler olduğunu belirtti.
Bayraktar, sürüngenlerden 93, kurbağalardan 18, deniz balıklarından 276, tatlı su balıklarından 192 tür bulunduğunu, böcek türlerinin sayısının 60-80 bin kadar olarak tahmin edildiğini ifade etti.
Bayraktar, Türkiye'nin, kelaynaklar, deniz kaplumbağaları, Akdeniz foku gibi bazı ender türlerin de barınağı olduğuna işaret ederek, Ankara keçisi, Van kedisi, Kangal köpeği, Sıvacı kuşu, Abant alabalığı, Van Gölü inci kefalinin Anadolu endemik türlerinden olduğunu anımsattı.
Alageyik ve sülünün anavatanının Anadolu olduğunu vurgulayan Bayraktar, bozayı, yaban domuzu, kurt, vaşak başta olmak üzere memelileri barındıran Anadolu'da, yok olduğu düşünülen Anadolu leoparının izlerine rastlanıldığını belirtti.
-''Endemik bitkilerde dünyanın dikkat çeken ülkelerinden biri''-
Türkiye'nin, bitki cenneti olarak tanımlandığını, endemik bitkiler açısından da dünyanın dikkat çeken ülkelerinden olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
''9 bin tohumlu bitki türünden yaklaşık 3 bin tanesi endemik olup, bu sayı Avrupa ülkelerinin endemik türlerinin sayısı olan 2 bin 500'den daha fazladır. Türkiye, Avrupa kıtasında bulunan bitki türlerinin yüzde 75'ini barındırmakta olup, bunun üçte birini endemik bitkiler oluşturur. 138 civarında olduğu tahmin edilen meyve türlerinin 80'i Türkiye'de yetiştirilmekte, tropikal ve sup-tropikal meyvelerin girmesiyle bu sayı artmaktadır. Tarım türlerinde yabani asma türünü de barındıran Anadolu, üzüm asmasının gen merkezidir. Türkiye, bioçeşitlilik bakımından kıta özelliği taşımaktadır. Dünyada biyolojik çeşitliliğin zengin olduğu 34 sıcak nokta bulunmaktadır. Türkiye üzerinde bu sıcak noktalardan üçü kesişmektedir.''
Muhabir: Meltem Yılmaz
Yayıncı: Kudret Topçu