57. Alay Şehidinin Mezar Taşı 19 Yıl Sonra Koyuldu
57.
57. Alay 2. Tabur 6. Bölük Komutanı Zabit Namzedi İbrahim Ethem Efendi‘nin adı, Tarihe Saygı Projesi kapsamında yenilenen 57. Piyade Alayı Şehitliği‘ne 19 yıl sonra koyuldu. Projenin tarih danışmanlığını yapan Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, Çanakkale Savaşı sırasında Türk taarruzunda Mustafa Kemal‘in emrinde çarpışmalara katılan Zabit Namzedi Ethem‘in şehit olduğunun tespit edildiğini ancak 1992 yılında Kültür Bakanlığı tarafından hazırlanan 57. Alay Şehitliği‘ndeki şehit isimleri arasında Ethem’in ismine yer verilmediğinin ortaya çıktığını belirtti. Bunun üzerine yeğeni Ethem Ruhi Üngör‘ün, amcasının adının şehitlikte yer alması talebiyle birçok kez ilgili mercilere başvurduğunu fakat sonuç alamadığını anımsatan Sayılır, 1994 yılında Gelibolu Yarımadası‘ndaki büyük yangında zarar gören 57. Alay Şehitliği‘ndeki yenileme çalışmaları sırasında da yine yapılan başvurulardan sonuç alınamadığını kaydetti. 17 yıl şehit amcasının adını 57. Piyade Alayı Şehitliği‘ne yazdırmaya uğraşan Üngör‘ün 2009 yılında hayata veda ettiğini söyleyen Yrd. Doç. Dr. Sayılır, vasiyeti üzerine amcasının şehit olduğu topraklarda, Alçıtepe‘de toprağa verildiğini aktardı. Burhan Sayılır, “Ethem Ruhi Üngör‘ün ölümünden 3 yıl, şehitliğin yapımından da 19 yıl sonra amcası Zabit Namzedi İbrahim Ethem‘in adı, Opet‘in Tarihe Saygı Projesi kapsamında yeniden düzenlenen 57. Alay Şehitliği‘ne koyuldu. Böylece hem Çanakkale şehidinin ruhu şâd edilmiş hem de Ethem Ruhi Üngör‘ün vasiyeti yerine getirilmiş oldu." dedi.
ŞEHİT İBRAHİM ETHEM KİMDİR?
Türk ve dünya tarihini sonuçları itibarıyla derinden etkilemiş olan Çanakkale Savaşı‘nda şehit olmuş 10 binlerce askerimizden birisi de Mustafa Kemal‘in komutasındaki 19. Tümen 57. Alay 2. Tabur 6. Bölük ihtiyat zabit namzetlerinden, o gün Konya vilayetinin Niğde sancağı Andirlos (daha sonra Andulus ve Hacı Abdullah) köyünden İbrahim Ethem‘dir. İbrahim Ethem, şehit olmadan kısa bir süre önce Bigalı köyü yakınlarından annesine hitaben yazdığı, askerlik hayatının ilk ve son mektubu ile tanınmaktadır. Çanakkale ruhunu yansıtan en güzel metinlerden birisi kabul edilebilecek mektup, literatüre şehidin yeğeni Ethem Ruhi Üngör tarafından kazandırılmıştır. Bu mektup, Çanakkale üzerine yazılmış birçok kitapta, internet sayfalarında ve makalelerde yer almaktadır. Bazı şair ve romancılara ilham kaynağı olmuş, televizyon filmi olarak senaryolaştırılmıştır. Çanakkale‘deki müzelerde sergilenmekte ve 57. Alay Şehitliği‘ne resmedilmiş bulunmaktadır. Ayrıca "Cephede Bir Muallim Şehit Ethem" adlı müstakil bir kitabın da konusunu teşkil etmiştir. Hemşehrileri doğduğu kasabanın sağlık ocağına onun adını vermişler, belediye bahçesine de bir anıtını yaptırmışlardır. İbrahim Ethem, Süllüoğulları‘ndan Hasan Fehmi Efendi ve Divrinli Zeynep Hanım‘ın dört oğlundan en büyüğüdür. Kardeşlerinden Ahmet Halit de Çanakkale cephesindeydi. Şevket, İstanbul‘da Darüşşafaka‘da okumaktaydı. Hilmi ise henüz 10 yaşındaydı. Literatürde Çanakkale şehidi olarak geçtiği ilk yer olan Harp Mecmuası‘nda ismi Ethem olarak verilmiştir. Yayınlarda isminin Hasan Ethem olarak yer almasının sebebi, kendisinin mektubunun sonuna ismini bu şekilde yazmasından kaynaklanmaktadır. Bunun sebebi, o dönemde ismin önünde yer yer baba adının da kullanılmasıydı. Yeğeni Ethem Ruhi Bey bu durumu, "O sırada hayatta olmayan babasının ismine de isminde yer vererek annesinin gönlünü hoşnut etmek istemiş." şeklinde izah etmektedir. İbrahim Ethem, 1308/1892 doğumludur. Babası Hasan Fehmi, Beyazıt Rüştiyesi‘nde sarf-nahiv hocalığı yapmıştır. Ethem‘in çocukluk ve gençlik yılları, Sultanahmet ve Beyazıt semtlerinde geçmiştir. İlk ve orta tahsiline ait herhangi bir bilgi yoktur. 1913-1914 yıllarında Beyazıt Nümune Mektebi muallimi ve Darülfünun Hukuk Mektebi 2. sınıf talebesiyken gönüllü olarak askere gittiği ve Çanakkale muharebelerine katıldığını bilinmektedir.
PROF. DR. ETHEM RUHİ ÜNGÖR KİMDİR?
Türk müzikolog, organolog (çalgı bilimci), koleksiyoner ve araştırmacı yazar olan Prof. Dr. Ethem Ruhi Üngör, 1922 yılında İstanbul‘da doğdu. Babası, Niğde‘nin Hacıabdullah kasabasından Çanakkale gazisi Ahmet Halit Bey‘dir. Ethem Ruhi Bey‘e, Çanakkale şehidi olan amcası Muallim İbrahim Ethem‘in adı verilmiştir. 1955 yılında İstanbul Belediye Konservatuarı‘ndaki eğitimini tamamladıktan sonra 1955-1968 yılları arasında konservatuarlarda, müzik derneklerinde ve özel okullarda öğretmenlik yaptı. 1967-1976
yılları arasında 20 bin 796 kilometre kat ederek Türkiye‘yi kapsayan bir çalgı inceleme gezisi yaptı ve bu gezinin ardından kendisini bütünüyle müzikolojik araştırmalara adadı. Hüseyin Saadettin Arel‘in 1948 yılında kurduğu Musiki Mecmuası‘nı 177. sayısından başlayarak 41 yıl boyunca Ethem Ruhi Üngör yayımlamıştır. Musiki Mecmuası‘ının, dünyanın ikinci uzun ömürlü müzik dergisi olmasını sağladı. Üngör, katıldığı uluslararası müzik kongreleri, forum ve sempozyumlarda 24 bildiri sundu. Türk Askerî Müziği
alanındaki uzmanlığı dolayısıyla birçok batı ülkesinin radyo ve televizyonunda bu müziği tanıtan programlar yaptı. Bu etkinliklerden biri olan 1979‘da Belçika Radyo-Televizyonu‘nda sunduğu "La Musique Mehter" adlı açıklamalı program geniş ilgi uyandırdı. Üngör, 2007 yılında Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu tarafından belirlenen 101 Türk büyüğü arasında yer almaya hak kazanmış ve 2008 yılında TBMM Üstün Hizmet Ödülü‘nü almıştır. Ethem Ruhi Üngör, 10 Ağustos 2009 günü İstanbul‘daki
evinin önünde kalp krizi geçirerek 87 yaşında hayata gözlerini yumdu. Üngör‘ün cenazesi, vasiyeti üzerine şehit amcası Ethem Bey‘in yattığı topraklara, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı sınırları içerisindeki Alçıtepeköyü Mezarlığı‘na defnedilmiştir.
ŞEHİT İBRAHİM ETHEM KİMDİR?
Türk ve dünya tarihini sonuçları itibarıyla derinden etkilemiş olan Çanakkale Savaşı‘nda şehit olmuş 10 binlerce askerimizden birisi de Mustafa Kemal‘in komutasındaki 19. Tümen 57. Alay 2. Tabur 6. Bölük ihtiyat zabit namzetlerinden, o gün Konya vilayetinin Niğde sancağı Andirlos (daha sonra Andulus ve Hacı Abdullah) köyünden İbrahim Ethem‘dir. İbrahim Ethem, şehit olmadan kısa bir süre önce Bigalı köyü yakınlarından annesine hitaben yazdığı, askerlik hayatının ilk ve son mektubu ile tanınmaktadır. Çanakkale ruhunu yansıtan en güzel metinlerden birisi kabul edilebilecek mektup, literatüre şehidin yeğeni Ethem Ruhi Üngör tarafından kazandırılmıştır. Bu mektup, Çanakkale üzerine yazılmış birçok kitapta, internet sayfalarında ve makalelerde yer almaktadır. Bazı şair ve romancılara ilham kaynağı olmuş, televizyon filmi olarak senaryolaştırılmıştır. Çanakkale‘deki müzelerde sergilenmekte ve 57. Alay Şehitliği‘ne resmedilmiş bulunmaktadır. Ayrıca "Cephede Bir Muallim Şehit Ethem" adlı müstakil bir kitabın da konusunu teşkil etmiştir. Hemşehrileri doğduğu kasabanın sağlık ocağına onun adını vermişler, belediye bahçesine de bir anıtını yaptırmışlardır. İbrahim Ethem, Süllüoğulları‘ndan Hasan Fehmi Efendi ve Divrinli Zeynep Hanım‘ın dört oğlundan en büyüğüdür. Kardeşlerinden Ahmet Halit de Çanakkale cephesindeydi. Şevket, İstanbul‘da Darüşşafaka‘da okumaktaydı. Hilmi ise henüz 10 yaşındaydı. Literatürde Çanakkale şehidi olarak geçtiği ilk yer olan Harp Mecmuası‘nda ismi Ethem olarak verilmiştir. Yayınlarda isminin Hasan Ethem olarak yer almasının sebebi, kendisinin mektubunun sonuna ismini bu şekilde yazmasından kaynaklanmaktadır. Bunun sebebi, o dönemde ismin önünde yer yer baba adının da kullanılmasıydı. Yeğeni Ethem Ruhi Bey bu durumu, "O sırada hayatta olmayan babasının ismine de isminde yer vererek annesinin gönlünü hoşnut etmek istemiş." şeklinde izah etmektedir. İbrahim Ethem, 1308/1892 doğumludur. Babası Hasan Fehmi, Beyazıt Rüştiyesi‘nde sarf-nahiv hocalığı yapmıştır. Ethem‘in çocukluk ve gençlik yılları, Sultanahmet ve Beyazıt semtlerinde geçmiştir. İlk ve orta tahsiline ait herhangi bir bilgi yoktur. 1913-1914 yıllarında Beyazıt Nümune Mektebi muallimi ve Darülfünun Hukuk Mektebi 2. sınıf talebesiyken gönüllü olarak askere gittiği ve Çanakkale muharebelerine katıldığını bilinmektedir.
PROF. DR. ETHEM RUHİ ÜNGÖR KİMDİR?
Türk müzikolog, organolog (çalgı bilimci), koleksiyoner ve araştırmacı yazar olan Prof. Dr. Ethem Ruhi Üngör, 1922 yılında İstanbul‘da doğdu. Babası, Niğde‘nin Hacıabdullah kasabasından Çanakkale gazisi Ahmet Halit Bey‘dir. Ethem Ruhi Bey‘e, Çanakkale şehidi olan amcası Muallim İbrahim Ethem‘in adı verilmiştir. 1955 yılında İstanbul Belediye Konservatuarı‘ndaki eğitimini tamamladıktan sonra 1955-1968 yılları arasında konservatuarlarda, müzik derneklerinde ve özel okullarda öğretmenlik yaptı. 1967-1976
yılları arasında 20 bin 796 kilometre kat ederek Türkiye‘yi kapsayan bir çalgı inceleme gezisi yaptı ve bu gezinin ardından kendisini bütünüyle müzikolojik araştırmalara adadı. Hüseyin Saadettin Arel‘in 1948 yılında kurduğu Musiki Mecmuası‘nı 177. sayısından başlayarak 41 yıl boyunca Ethem Ruhi Üngör yayımlamıştır. Musiki Mecmuası‘ının, dünyanın ikinci uzun ömürlü müzik dergisi olmasını sağladı. Üngör, katıldığı uluslararası müzik kongreleri, forum ve sempozyumlarda 24 bildiri sundu. Türk Askerî Müziği
alanındaki uzmanlığı dolayısıyla birçok batı ülkesinin radyo ve televizyonunda bu müziği tanıtan programlar yaptı. Bu etkinliklerden biri olan 1979‘da Belçika Radyo-Televizyonu‘nda sunduğu "La Musique Mehter" adlı açıklamalı program geniş ilgi uyandırdı. Üngör, 2007 yılında Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu tarafından belirlenen 101 Türk büyüğü arasında yer almaya hak kazanmış ve 2008 yılında TBMM Üstün Hizmet Ödülü‘nü almıştır. Ethem Ruhi Üngör, 10 Ağustos 2009 günü İstanbul‘daki
evinin önünde kalp krizi geçirerek 87 yaşında hayata gözlerini yumdu. Üngör‘ün cenazesi, vasiyeti üzerine şehit amcası Ethem Bey‘in yattığı topraklara, Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı sınırları içerisindeki Alçıtepeköyü Mezarlığı‘na defnedilmiştir.