Enerji Kit`leri Maliyetlerindeki Artışı Tüketiciye Yansıtmadı
KİT dengesindeki bu olumsuz gelişme, enerji KİT`lerinin maliyetlerindeki artışın, satış fiyatlarına zamanında yansıtılamamasından kaynaklandı -2012 yılında ise KİT sisteminin finansman açığının GSYH`ya oranı binde 25 olarak öngörüldü -BOTAŞ`ın ortalama doğal gaz satış fiyatı, ortalama doğal gaz alım fiyatının altına düşerken, doğal gaz satış fiyatlarında ekim ayında yapılan ayarlamaya rağmen alım maliyetleri tam olarak karşılanamadı ANKARA (A.
A) - 04.11.2011 - Güliz Demircan Yücel - Son yıllarda özel sektör yatırımlarının ve üretim kapasitesinin artması ile özelleştirme uygulamalarının yaygınlaşması sonucunda, KİT`lerin sayısı ve ekonomi içerisindeki payı azaldı
Özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil, geçen yıl GSYH`nın binde 64 finansman fazlası oluşturan KİT`lerin, bu yılın sonunda 10 binde 3 finansman açığı oluşturması bekleniyor
AA muhabirinin 2012 programından derlediği bilgilere göre, KİT`lerin ürettiği katma değerin GSYH`ya oranının 2000 yılındaki yüzde 3,5 seviyesinden, bu yılın sonunda yüzde 1,2 seviyesine gerileyeceği tahmin ediliyor
Özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil 2010 yılında GSYH`ya oran olarak binde 64 finansman fazlası oluşturan KİT`lerin, 2011 yılında onbinde 3 finansman açığı oluşturacağı tahmin ediliyor. KİT dengesindeki bu olumsuz gelişmenin temel sebebini, enerji KİT`lerinin maliyetlerindeki artışın, satış fiyatlarına zamanında yansıtılamaması oluşturuyor
2011 yılında özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil KİT sisteminin 1 milyar lira dönem karı ve 2,2 milyar lira faiz dışı açık oluşturması bekleniyor. Söz konusu kuruluşlara nakit olarak 4,7 milyar lira sermaye transferi, 2,3 milyar lira görev zararı ödemesi yapılması ve bu kuruluşların yatırım harcamasının 6,9 milyar lira olması bekleniyor
-Alım maliyetleri karşılanamadı- Bu yıl, ham petrol fiyatları ve dolar kurunun bir önceki yıla göre beklenenin üzerinde artması nedeniyle, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş`nin (BOTAŞ) doğal gaz alım maliyeti, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş`nin elektrik alım maliyeti ve Elektrik Üretim A.Ş`nin (EÜAŞ) yakıt maliyeti yükseldi. Yıl içerisinde BOTAŞ`ın ortalama doğal gaz satış fiyatı, ortalama doğal gaz alım fiyatının altına düştü. Doğal gaz satış fiyatlarında ekim ayında yapılan ayarlamaya rağmen, alım maliyetleri tam olarak karşılanamadı
İhtiyaç sahiplerine bedelsiz dağıtılmak üzere Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) ve TTK tarafından bu yıl yaklaşık 1,9 milyon ton, 2012 yılında ise yaklaşık 2 milyon ton kömür temin edileceği öngörülürken, 2010 yılında 1,3 milyar lira dönem karı elde eden Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı`nın (TPAO), ham petrol fiyatlarındaki artışa paralel olarak satış hasılatının artması sonucu bu yıl 1,4 milyar lira dönem karına ulaşması bekleniyor
2010 yılında bütçeye 162 milyon lira temettü ödemesi yapan kuruluş, önceki yıllardan biriken temettü borçlarının bir kısmı da dahil edilmek suretiyle 2011 yılında 588 milyon lira ödeme gerçekleştirdi. TPAO`nun yıl içerisinde Kuzey Marmara ve Değirmenköy Yeraltı Depolama Tesislerinde bulunan 2,2 milyar standart metreküp doğal gazı BOTAŞ`tan satın alması neticesinde, faiz dışı fazlası 2011 Yılı Programında öngörülen seviyenin altında gerçekleşti
2010 yılında 439 milyon TL dönem karı elde eden Eti Maden İşletmelerinin, 2011 yılında 674 milyon lira dönem karına ulaşması bekleniyor. Kuruluş, bütçeye 2010 yılında 184 milyon lira, 2011 yılında 269 milyon lira temettü ödemesi gerçekleştirdi
Devlet Demir Yolları İşletmesinin (TCDD) elektrifikasyon, sinyalizasyon ve yüksek hızlı tren yatırımlarının ve istihdam giderlerinin finansmanı, bütçeden kuruluşa yapılan sermaye transferleriyle karşılanırken, 2010 yılında kuruluşun toplam yatırım harcaması KİT`lerin toplam yatırımlarının yüzde 41,1`ine karşılık geldi. Yıl sonunda bu oranın yüzde 45,2 olarak gerçekleşmesi bekleniyor
Yaş çay alım fiyatlarının paketli çay satış fiyatlarından daha hızlı artması, yüklü miktarda stokla çalışılması ve yüksek personel maliyetleri Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü`nün (ÇAYKUR) zarar etmesine ve faiz dışı açık vermesine sebep oluyor. Gerekli yatırımların gerçekleştirilebilmesi ve personel maliyetlerinin karşılanabilmesi için, bu yıldan itibaren ÇAYKUR`a her yıl yüksek tutarda sermaye transferi yapılması gerekiyor
-334 milyon dolar özelleştirme geliri- 2010 yılında 3,1 milyar dolar olarak gerçekleşen satış devir işlemi tamamlanan özelleştirme uygulamaları, 2011 yılı eylül ayı itibariyle 334 milyon dolar olarak gerçekleşti
2012 yılında özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil KİT sisteminin finansman açığının GSYH`ya oranı binde 25 olarak belirlendi. Bu hedefe ulaşılabilmesi, Genel Yatırım ve Finansman Programı`nda öngörülen fiyat ayarlamalarının gerçekleştirilmesi, tarım KİT`lerinde alım miktar ve fiyatların öngörülenin üstünde stok artışına yol açmayacak şekilde tespit edilmesi, yatırım harcamalarının belirlenen seviyede kalması ve bütçeden yapılacak transferlerin gerçekleştirilmesiyle mümkün olabilecek
2012 yılında, elektrik dağıtım bölgelerine ilişkin özelleştirmelerin tamamlanması ve EÜAŞ`a ait üretim santrallerinden bir kısmının özelleştirme çalışmalarına başlanması da öngörülüyor
TİGEM`in sertifikalı tohum ve damızlık hayvan üretimine yönelik faaliyetlerini verimli ve etkin bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla, öncelikle Ceylanpınar İşletmesinde başlatılan yeniden yapılandırma uygulamaları, 2012 yılından itibaren Yeniden Yapılandırma Raporu çerçevesinde kuruluş geneline yaygınlaştırılacak
Ayrıca, 2012 yılında tarım KİT`leri tarafından 3 milyon ton buğday, 9 milyon ton şeker pancarı ve 620 bin ton yaş çay alımı öngörüldü
(GLZ-ABK)
Kaynak: AA
Özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil, geçen yıl GSYH`nın binde 64 finansman fazlası oluşturan KİT`lerin, bu yılın sonunda 10 binde 3 finansman açığı oluşturması bekleniyor
AA muhabirinin 2012 programından derlediği bilgilere göre, KİT`lerin ürettiği katma değerin GSYH`ya oranının 2000 yılındaki yüzde 3,5 seviyesinden, bu yılın sonunda yüzde 1,2 seviyesine gerileyeceği tahmin ediliyor
Özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil 2010 yılında GSYH`ya oran olarak binde 64 finansman fazlası oluşturan KİT`lerin, 2011 yılında onbinde 3 finansman açığı oluşturacağı tahmin ediliyor. KİT dengesindeki bu olumsuz gelişmenin temel sebebini, enerji KİT`lerinin maliyetlerindeki artışın, satış fiyatlarına zamanında yansıtılamaması oluşturuyor
2011 yılında özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil KİT sisteminin 1 milyar lira dönem karı ve 2,2 milyar lira faiz dışı açık oluşturması bekleniyor. Söz konusu kuruluşlara nakit olarak 4,7 milyar lira sermaye transferi, 2,3 milyar lira görev zararı ödemesi yapılması ve bu kuruluşların yatırım harcamasının 6,9 milyar lira olması bekleniyor
-Alım maliyetleri karşılanamadı- Bu yıl, ham petrol fiyatları ve dolar kurunun bir önceki yıla göre beklenenin üzerinde artması nedeniyle, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş`nin (BOTAŞ) doğal gaz alım maliyeti, Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş`nin elektrik alım maliyeti ve Elektrik Üretim A.Ş`nin (EÜAŞ) yakıt maliyeti yükseldi. Yıl içerisinde BOTAŞ`ın ortalama doğal gaz satış fiyatı, ortalama doğal gaz alım fiyatının altına düştü. Doğal gaz satış fiyatlarında ekim ayında yapılan ayarlamaya rağmen, alım maliyetleri tam olarak karşılanamadı
İhtiyaç sahiplerine bedelsiz dağıtılmak üzere Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) ve TTK tarafından bu yıl yaklaşık 1,9 milyon ton, 2012 yılında ise yaklaşık 2 milyon ton kömür temin edileceği öngörülürken, 2010 yılında 1,3 milyar lira dönem karı elde eden Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı`nın (TPAO), ham petrol fiyatlarındaki artışa paralel olarak satış hasılatının artması sonucu bu yıl 1,4 milyar lira dönem karına ulaşması bekleniyor
2010 yılında bütçeye 162 milyon lira temettü ödemesi yapan kuruluş, önceki yıllardan biriken temettü borçlarının bir kısmı da dahil edilmek suretiyle 2011 yılında 588 milyon lira ödeme gerçekleştirdi. TPAO`nun yıl içerisinde Kuzey Marmara ve Değirmenköy Yeraltı Depolama Tesislerinde bulunan 2,2 milyar standart metreküp doğal gazı BOTAŞ`tan satın alması neticesinde, faiz dışı fazlası 2011 Yılı Programında öngörülen seviyenin altında gerçekleşti
2010 yılında 439 milyon TL dönem karı elde eden Eti Maden İşletmelerinin, 2011 yılında 674 milyon lira dönem karına ulaşması bekleniyor. Kuruluş, bütçeye 2010 yılında 184 milyon lira, 2011 yılında 269 milyon lira temettü ödemesi gerçekleştirdi
Devlet Demir Yolları İşletmesinin (TCDD) elektrifikasyon, sinyalizasyon ve yüksek hızlı tren yatırımlarının ve istihdam giderlerinin finansmanı, bütçeden kuruluşa yapılan sermaye transferleriyle karşılanırken, 2010 yılında kuruluşun toplam yatırım harcaması KİT`lerin toplam yatırımlarının yüzde 41,1`ine karşılık geldi. Yıl sonunda bu oranın yüzde 45,2 olarak gerçekleşmesi bekleniyor
Yaş çay alım fiyatlarının paketli çay satış fiyatlarından daha hızlı artması, yüklü miktarda stokla çalışılması ve yüksek personel maliyetleri Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü`nün (ÇAYKUR) zarar etmesine ve faiz dışı açık vermesine sebep oluyor. Gerekli yatırımların gerçekleştirilebilmesi ve personel maliyetlerinin karşılanabilmesi için, bu yıldan itibaren ÇAYKUR`a her yıl yüksek tutarda sermaye transferi yapılması gerekiyor
-334 milyon dolar özelleştirme geliri- 2010 yılında 3,1 milyar dolar olarak gerçekleşen satış devir işlemi tamamlanan özelleştirme uygulamaları, 2011 yılı eylül ayı itibariyle 334 milyon dolar olarak gerçekleşti
2012 yılında özelleştirme kapsamında izlenen kuruluşlar dahil KİT sisteminin finansman açığının GSYH`ya oranı binde 25 olarak belirlendi. Bu hedefe ulaşılabilmesi, Genel Yatırım ve Finansman Programı`nda öngörülen fiyat ayarlamalarının gerçekleştirilmesi, tarım KİT`lerinde alım miktar ve fiyatların öngörülenin üstünde stok artışına yol açmayacak şekilde tespit edilmesi, yatırım harcamalarının belirlenen seviyede kalması ve bütçeden yapılacak transferlerin gerçekleştirilmesiyle mümkün olabilecek
2012 yılında, elektrik dağıtım bölgelerine ilişkin özelleştirmelerin tamamlanması ve EÜAŞ`a ait üretim santrallerinden bir kısmının özelleştirme çalışmalarına başlanması da öngörülüyor
TİGEM`in sertifikalı tohum ve damızlık hayvan üretimine yönelik faaliyetlerini verimli ve etkin bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla, öncelikle Ceylanpınar İşletmesinde başlatılan yeniden yapılandırma uygulamaları, 2012 yılından itibaren Yeniden Yapılandırma Raporu çerçevesinde kuruluş geneline yaygınlaştırılacak
Ayrıca, 2012 yılında tarım KİT`leri tarafından 3 milyon ton buğday, 9 milyon ton şeker pancarı ve 620 bin ton yaş çay alımı öngörüldü
(GLZ-ABK)