Osmanlı’nın Güney Afrika’da Ölen Diplomatının Mezarı Türk Camisine Taşındı(özel)
Osmanlı İmparatorluğu’nun Güney Afrika’da vefat eden diplomatı Mehmet Remzi Efendi’nin mezarı, yaklaşık 100 yıl sonra Johannesburg şehrinde inşa edilen Selimiye’nin ikizi Nizamiye Camii mezarlığına taşındı.
Mehmet Remzi Efendi, Bulgaristan, Sırbistan, Rusya, Gürcistan ve İran’ın ardından 21 Nisan 1914’de Johannesburg Başkonsolosluğuna atanmıştı. Remzi Efendi’nin Johannesburg’a göreve başlamasından çok geçmeden, Osmanlı’nın Almanların yanında Birinci Dünya Savaşı’na girmesiyle, Güney Afrika’yı idare eden İngiltere hükümeti, Türk Konsolosluğu’nu kapatarak, Remzi Efendi ve ailesini gurbette ortada bıraktı. Zor günler geçiren Remzi Efendi, 46 yaşındayken, 14 Şubat 1916’da Johannesburg’da vefat etmişti. Osmanlı, savaşın şiddetli günlerinde çok uzaklarda vefat eden Türk diplomatın naşını İstanbul’a getirememişti.
Başkonsolos Remzi Efendi’nin Zulu kabilesini İngilizlere karşı organize ettiği için İngilizler tarafından öldürüldüğü de iddia ediliyor.
Johannesburg’un Braamfontein Mezarlığı’nda Hıristiyan, Çinli, Yahudi ve Müslümanların yattığı umumi mezarlıkta defnedilen Mehmet Remzi’nin ıssız kabri, mezarını ziyaret eden Türkleri rahatsız ediyordu. Mezar, Güney Afrika Müslümanlarından Süleyman Mıya’nın girişimleriyle belediyeden gerekli izinler alınarak taşındı. İlkönce, üzerinde ay yıldız ve “Ahh! Mezarımın başında duran sen ölümüme şaşırma! Geçmişte ben de senin gibiydim. Yarın sen de benim gibi olacaksın.” yazılı mezar yaşı vinçle taşındı. Ardından Remzi Efendi’nin mezardan çıkarılan naaşı tabuta konularak Nizamiye Camii’ne getirildi.
Öğle saatlerinde Nizamiye’ye getirilen Remzi Efendi’nin naaşı, öğle namazına müteakip kılınan cenaze namazı sonrası, caminin arka bahçesinde bulunan kabristanın girişine defnedildi. Mehmet Remzi Efendi’nin cenaze namazına Güney Afrikalı Müslümanlar da iştirak etti.
Defin işleminden sonra Cihan Haber Ajansı’na konuşan Nizamiye Camii yetkililerinden Mehmet Naci Kaya, “Osmanlı’nın ilk başkonsolosu olarak 1914’te Johannesburg’a atanan Mehmet Remzi Efendi iki yıl sonra hapishaneye atılıp, işkence görüp vefat etmiştir. Müslümanlara ait Braamfontein Mezarlığı’na defnedilmiştir. Maalesef savaş ortamında maddi sıkıntılardan dolayı naaşı burada kalmıştır. Takriben 100 sene sonra şu an içinde bulunduğumuz Nizamiye Külliyesi’nin arka bahçesinde bulunan Türk mezarlığına, bismillah deyip naaşını taşıdık. Asıl yerine defnettik. İleride Braamfontein mezarlığının durumunun belirsiz olduğunu söyleyen Güney Afrikalı Müslüman kardeşlerimizin yönlendirmesi ile mezarı taşıdık.” dedi.
Kaya ayrıca, “Güney Afrika’daki Nizamiye Külliyesi’ni ziyaret eden binlerce turistin, Mehmet Remzi Efendi’nin yeni kabrine uğrayarak, gurbette kalan elçiyi bundan sonra yalnız bırakmayacaklarını.” söyledi.
Osmanlı’nın önemli devlet adamlarından Adliye Nezareti Başkâtibi Rauf Bey’in oğlu olan Mehmet Remzi, üstün başarılarından dolayı çeşitli ödüllere layık görülmüştü.