Dünyanın Gözü Milas'taki Kazıda

Muğla'nın Milas ilçesinde bulunan Karia Kralı Hekatomnos'un mezarında incelemelerde bulunan Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Özgür Özarslan, dünya tarih kamuoyunun kazıyı merakla takip ettiğini belirtti.
Hisarbaşı Mahallesi'nde ilk olarak definecilerin keşfettiği alanda başlatılan kazının ardından önemli buluntular çıkmaya başladı. Kusursuz bir güzellik taşıyan kral mezarında Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Özgür Özarslan beraberinde Kültür ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü'yle birlikte incelemelerde bulundu.
Öğle saatlerinde kazı alanına gelen Özarslan'a Milas Müze Müdürlüğü yetkilileri brifing verdi. Yerin yaklaşık 12 metre altına açılan tek kişilik tünelde giren müsteşar yardımcısı, incelemesinin ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Gördükleri karşısında heyecanlandığını dile getiren Özarslan, kazının yüzyılın en önemli arkeolojik buluntusu olduğunu, dünya tarih kamuoyunun merakla buradan gelecek haberleri takip ettiğini ifade etti.
Özarslan açıklamasında şu ifadelere yer verdi: "Son derece etkileyici ve muhteşem bir eser. Karia Satrabı Mausolos'un babası Hekatomnos'a ait 2400 yılına ait bir mezar. Aşağıda doğal ve insan tahribatı var. Öncelikle bunlar ele alınacak. Tabii ki bu şekliyle lahitin gün yüzüne çıkarılması son derece önemli. Çünkü çok büyük bir işçilik var ve üstelik el değmemiş lahit. İstanbul arkeoloji müzelerinde Büyük İskender adıyla ifade edilen İskender lahitinin bir benzeri olabilecek şekilde. Son derece estetik
bir güzelliğe sahip. Öncelikle kurtarılması gerekli. Bunu bakanlığımız öncelikleri arasına aldı. Bu alandaki kamulaştırma çalışmaları da eş zamanlı olarak bitirilecek."
Eserin bulunduğu alanın kamulaştırılarak ziyarete açık bir hale getirileceğini aktaran Özarslan, Milas'ın yer üstündeki değerleriyle olduğu kadar toprak altından çıkan değerleriyle de önemli bir merkez haline geldiğini ifade ederek, "Şehrin sivil mimarisi son derece güzel ancak bunun yanında antik döneme ait bu tür eserlerde gün yüzüne çıktıkça Milas önemli bir kültür ve tarih merkezi haline gelecek. İnşallah bu tür eserleri gelecekte buraya da bir müze yaparsak daha iyi ortamlarda bu eserleri sergileme
fırsatımız olacak. Lahit mezara iniş çıkış şu anda oldukça zor. Yapılacak olan çalışmalar öncelikli olarak bakanlığımız tarafından ele alınacak. Arkeoloji dünyasına hayırlı olsun diyorum. Tabii ki bu olay sadece bakanlığın, yerel idarelerin yapacağı bir olay değil. Bu eserler ortak bir bilinçle korunacak eserler. Eserlere halkın da katılımıyla sahip çıkılmalı. Bu tür eserlere bir kişi yasa dışı yollardan ulaşmaya çalışması durumunda bir yurttaşlık bilinci çerçevesi içinde herkesin haber vermesini
bekliyorum. Bugün tarihi bir an. Bu olay bütün dünyada yankısı olan bir eser ortaya çıktı. Milas bugünden sonra daha farklı bir şekilde bu zenginliği ile adını duyuracak"
Meslek yaşantısı boyunca böylesine güzel bir eserle karşılaşmadığını aktaran Müzeler Genel Müdürü Süslü de eserle ilgili detaylı bilgiler vererek yaptığı açıklamasında şu ifadelere yer verdi: "Lahit ebatları itibariyle ilgi çekici bir lahit. 2 metre 75 santim uzunluğunda, 2 metre 15 santim genişliğinde 1 metre 85 santim yüksekliğinde devasa ve birinci sınıf mermer işçiliğiyle dört yüzü birden kabartmalarla işlenmiş günümüzden 2400 yıl önceye ait olan bir oda mezar içinde bulunan bir lahit. Bu oda
mezarında üzerinde bir tapınak söz konusu. Bu eserin en ilgi çekici kısmı ise dünyanın yedi harikasından birisi olan Bodrum'daki mozolenin esas sahibi olan onun anısına yapılmış olan Karia Satrabı Mausolos'un babasının mezarı olarak yapılmış bir kral mezarı. Son derece itinalı olan işçilik duvarlardan da görünmekte. Buralarda zaman zaman altın bezemelerde var. Bu bölgedeki kamulaştırmalarla birlikte çalışmalar genişleyecek. Bu yıl içinde müze inşaatına başlanacak. Lahit mezar alanına haftaya sayın
bakanımız da gelerek incelemelerde bulunacak. Eserin orijinal olarak yerinde sergilenmesi en mantıklısı. Milas'ta yerin altı kadar yerin üzeri de önemli. Milas'ı arkeoloji turizmine, tarih turizmine kazandıracağız" dedi.
Milas Kaymakamı Mehmet Bahattin Atçı ise, "Bir bilimsel çalışma neticesinde eser ortaya çıksaydı daha iyi olacaktı. İlçe olarak arzumuz, yeterli bir müzenin bir an önce hizmete sunulması. Bu alanında bilimsel çalışmaya konu edilip, gün yüzüne çıkarılmasını istiyoruz" dedi.
Müsteşar Yardımcısı ve beraberindekiler daha sonra çevrede incelemelerde bulundu.

TARİHÇESİ
Yunan yazarı ve ünlü Karya Kralı Mausolos'un babası olan Hekataios, M.Ö. 395'de öldü. Siyasi merkez olarak bugünkü Milas ilçesini kullandı. Öldükten sonra oğlu Kral Mausolos siyasi merkezi Bodrum'a taşıdı. Pers istilası sırasında İonları Perslere karşı ayaklanmaktan vazgeçirmeye çalıştı. M.Ö. 494 yılında İonlar Perslerle anlaşma yapmak zorunda kalınca Pers satrabına gönderilen elçiler arasında yer aldı ve satrabı ikna ederek İonia kentlerinin yeniden eski yasal konumlarına kavuşmasını sağladı.
Hekataios'un bilinen iki yapıtından biri olan Genelogiai (Soyağaçları) ya da öteki adıyla Historiai (Tarihçeler).
Öte yandan, Ges Periodos ya da öteki adıyla Periegesis (Dünya Turu) adlı yapıtından günümüze ulaşan parçaların sayısı 300'ü geçer. Bu yapıt biri Avrupa'yı, öteki Asya'yı (Mısır ve Kuzey Afrika'yla birlikte) kapsayan iki bölüm olarak yazılmıştır. Hekataios, Eski Yunan tarihçileri için hiçbir zaman çekiciliğini kaybetmeyen coğrafya ve etnografya alanlarında genellikle öncü olarak kabul edilir. M.Ö. V. yüzyılda yaşamış tarihçi Herodotos, Hekataios'un yapıtını geniş ölçüde kullanmış, ama adından yalnızca
eleştirecek bir konu bulunduğunda söz etmiştir.
(MH-MB-EA-Y)