Özügergin: Dosyayı Çözdük Demedik, Adım Attık Ankara

-ÖZÜGERGİN : DOSYAYI ÇÖZDÜK DEMEDİK , ADIM ATTIK

ANKARA ( A . A ) - 27 . 05 . 2010 - Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Burak Özügergin , Türkiye ' nin İran ' la uranyum takası anlaşması yaparken ortaya nükleer dosyayı çözme iddiasıyla çıkmadığını , ancak nükleer dosyanın önemli bir unsurunu oluşturan takas meselesinde ileri bir adım attığını söyleyerek , " Şimdi karşı tarafın da iyi niyetle oturup bu atılan adıma uygun bir yanıt vermesini beklemek hakkımızdır , İran ' ın da hakkı " dedi .

Dışişleri Bakanlığının bilgilendirme toplantısında Türkiye ve Brezilya ' nın İran ' la birlikte yaptığı uranyum takası deklarasyonuna ilişkin soruları yanıtlayan Özügergin , bu anlaşmanın teknik açıdan gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığına ilişkin eleştirileri değerlendirdi .

" Bizim Tahran ' da aldığımız sonuç diplomasi açısından gerçekten önemli bir sonuçtur " diyen Özügergin , bunun diplomasinin bir başarısı olduğunu , ancak bir yıl içinde zenginleştirilmiş uranyumun yetişmeyeceğine yönelik teknik eleştirileri kendisinin de okuduğunu kaydetti . Özügergin , bu eleştirilere şöyle yanıt verdi :

" Peki biz yaklaşık 8-9 aydır İran ' a gidip geliyoruz , İran Dışişleri Bakanı başta olmak üzere muhtelif yetkililer Türkiye ' yi ziyaret ediyor , üçüncü taraflarla İran ' la yürüttüğümüz müzakerelerin ana parametreleri paylaşılıyor . Şimdi mi ortaya çıktı bir sene içinde yetiştirilemeyeceği? Teknisyen olmadığım için bunu sorgulamıyorum ama biz İran ' la parametreleri belli olan bir zeminde görüşmeleri sürdürdük . İran kabul ettiğini açıklamadan önce bu tür teknik açıklamaların yapılması için vakit de fırsat da vardı . Pek böyle bir ses çıkmadı . "

Sözcü Özügergin , artık zamanın varılan anlaşmanın ileriye götürülmesi için uygun bir fırsat teşkil ettiğini belirterek , " Biz İran ' ın nükleer dosyasını çözdük diye bir iddiayla ortaya çıkmadık ama nükleer dosyanın önemli bir unsurunu oluşturan takas meselesinde ileri bir adım attığımızı söylüyoruz . Şimdi karşı tarafın da iyi niyetle oturup bu atılan adıma uygun bir yanıt vermesini beklemek hakkımızdır , İran ' ın da hakkı . Yoksa biz İran ' ı 5 1 ' e , 5 1 ' i de İran ' a karşı savunmuyoruz , biz ilkelerden hareket ettik " diye konuştu .

Bu süreç ve sonrasında ABD ile yapılan istişarelerin sorulması üzerine Özügergin , Türkiye ' nin gerek deklarasyona varan süreçte gerekse deklarasyon sonrasında ilgili taraflarla görüşmelerini sürdürdüğünü , buna ABD ' nin de dahil olduğunu söyleyerek , " Biz sorunun kökünden çözümünü sağladığımızı iddia etmiyoruz . Dolayısıyla evet , bardağın üst tarafı boş , ama o bardağı doldurma işlevini de beklemek hakkımızdır " dedi .

Uranyumun depolanması ile ilgili teknik hazırlıkların sorulmasına karşılık Özügergin , zaten teknik imkanları tespit etmeselerdi anlaşmaya imza atamayacaklarını belirterek , " Zaten depolama imkanınız yoksa biz sizin uranyumunuzu depolarız diye ortaya çıkamazsınız . Gerekli bütün temaslar teknik birimlerle yapılmıştır ve anlaşmanın içeriğinin hayata geçirilebilmesi için bütün imkanlar vardır ve peyderpey yürürlüğe konulabilecektir " diye konuştu .

Özügergin , bu anlaşmanın ABD ile yeni bir krize yol açacağı yönünde yapılan yorumların hatırlatılması üzerine , anlaşmanın böyle bir krize yol açmayacağını ifade ederek , " Sonuçta biz gayet şeffaf bir biçimde , ilke bazında bir dış politika yürütüyoruz . Bölgemizde kitlesel silahlara karşı olduğumuzu da söylüyoruz . Ortaya çıkacak bütün uyuşmazlıkların da görüşmeler yoluyla çözümlenmesi gerektiğini belirtiyoruz . ABD ile ilişkilerimizi tarif eden paragrafta yer almaması gerekir , böyle bir şey beklemiyoruz " şeklinde konuştu .

- " TAKAS İLE ZENGİNLEŞTİRME AYRI KONULAR " -

İran ' ın uranyum zenginleştirmeye devam etme kararının hatırlatılmasına karşılık Özügergin , takas ile zenginleştirme konularının ayrı konular olduğuna işaret ederek , şunları söyledi :

" Biz Tahran ' a nükleer dosyayı çözmeye gitmedik . Biz Tahran ' a takas ile görüşmeleri yapmaya gittik . O deklarasyonu bir tarafa koyduktan sonra bizim istediğimiz zenginleştirme konusu masada ise , ki öyle , o zaman ilgili taraflar otururlar istiyorlarsa biz de otururuz ama en azından İran ve 5 1 otururlar ve zenginleştirmeyi konuşurlar . Topyekün reddetmek makul değil . Diğer taraftan da Türkiye ' nin İran ' ın zenginleştirme faaliyetinin iki taraf arasındaki güveni etkileyici bir unsur olduğunu da söylediğini de aktarmak isterim . Yani biz Tahran ' a gittiğimizde söylüyoruz , eğer zenginleştirme faaliyetleri konusunda bir şüphe varsa Batı tarafında , oturun konuşun bunu . İki tarafa da telkin ediyoruz bunu , alın anlaşmayı cebinize koyun , sonra devam edin diye . "

Özügergin , İran ' a ambargo uygulanması durumunda Türkiye ' nin buna uyup uymayacağının sorulmasına karşılık da henüz bu aşamada olunduğunu düşünmediklerini kaydederek , " Müzakerelere hala fırsat verilmesi için gerekli zemini yakaladığımızı düşünüyoruz " dedi .

Türkiye ' nin BM Güvenlik Konseyi ' ne üyeliği ilk belli olduğunda sarf ettiği sözleri hatırlatan Özügergin , şöyle konuştu :

" Hatırlar mısınız ilk seçildiğimizde , nasıl bir üye olacağımızı sormuştunuz . ( Başkalarının eline bakarak el kaldıran ülke olmayacağız ) demiştim . Biz konuları kendi girişimimizle anlamaya , yönlendirmeye ve bir karara bağlamaya çalışıyoruz . Dolayısıyla Konsey ' deki gelişmeleri doğal olarak takip ediyoruz , ama bir yazım çalışması için erken olduğunu düşünüyoruz . "

Güvenlik Konseyi ' ne bir tasarı sunulması ile bunun kabulünün farklı şeyler olduğuna dikkati çeken Özügergin , tasarının ilk sunulduğu halinden kabul edileceği haline kadar geçirdiği evreye , nasıl bir transformasyona uğradığına da bakmak gerektiğini kaydetti . " Dolayısıyla bu bir tarafta ilerlerken , deklarasyonu ( takas anlaşması ) hiçe saymak aslında taraflara manevi bir sorumluluk getirir " diyen Özügergin , ikisini birlikte yürütmek istediklerini söyleyenler varsa o zaman önce İran ' ın önerisine bir yanıt vermesi gerektiğini , olumsuz olacaksa ve tasarıya ivme verilecekse o zaman ortaya başka bir sorun çıkacağını bildirdi .

Özügergin , Batı ile İran ' ın anlaşması durumunda 1200 kilogram olan miktarın artırılmasının mümkün olup olmadığının sorulmasına karşılık da " Batı ile İran anlaşırsa her şey olabilir tabii " yanıtını verdi .