Taksim meydanı 1 mayıs'a hazırlanıyor
32 yıl aradan sonra ilk kez Taksim Meydanı'nda kutlanacak 1 Mayıs öncesi hazırlıklar sürüyor.
1977 yılından bu yana ilk kez Taksim Meydanı’nda yapılacak kutlamalarda her hangi bir olayın yaşanmaması için konfederasyonlar, hummalı bir çalışma başlattı. Meydanda yapılacak 1 Mayıs mitingi için sendikalar ve sol örgütler, üç koldan meydana girecek. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) yürüyüşe Şişli’den başlayacak. Şişli’den başlayacak kortejin en önünde ise 1977 1 Mayısı’nda ölenlerin aileleri, fotoğraflarıyla yer alacak. Şişli’den ayrıca Cumhuriyet Halk Partisi, BDP, Demokratik Sol Parti, Türkiye Değişim Hareketi gibi siyasi partiler de yürüyecek. Meydana girişler için üç ayrı yerde arama noktası oluşturulacak. Bu yönden gelenler Cumhuriyet Caddesi üzerinde TRT binası önünde kurulacak arama noktasından geçerek, Taksim’e giriş yapacak.
Türk-İş ve Kamu Sen ise Şişhane, Tarlabaşı yönünden yürüyüşe başlayacak ve meydana bu güzergâhtan girecek. Emeğin Partisi, Özgürlük ve Dayanışma Partisi ve bazı sol gruplar da Şişhane yönünden alana gelecekler. Şişhane’den gelecekler Tarlabaşı Bulvarı üzerindeki Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü önündeki arama noktasından geçerek Taksim Meydanı’na giriş yapacak. Hak-İş ve Memur-Sen gibi konfederasyonlara üye işçiler ise Dolmabahçe’de toplanacaklar. Türkiye Komünist Partisi (TKP) de yürüyüşüne Dolmabahçe’den başlayacak. Dolmabahçe’den gelenler Gümüşsuyu’nda bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi önünde kurulacak arama noktasından geçerek meydana girecek.
DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, bu yıl yapılacak kutlamalara işçilerin taleplerini dile getirmek için katılacaklarını belirterek, “Geçmiş yıllardaki yasaktan kaynaklanan gerginlik yok. İşçilerin taleplerini dile getirecekleri 1 Mayıs kutlanacak. Herkesin kurallara uyacağına inanıyorum. Arama noktalarından herkes uygun şekilde geçecek” diyor.
İstanbul’daki 1 Mayıs kutlamalarını organize etmek için sendikalar bir araya gelerek ortak bir komite oluşturdular. DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün de, kutlamaların sorunsuz geçmesi için birçok önlem aldıklarını belirtiyor. Görgün, arama noktalarından sonra meydanda güvenlik güçlerinin olmamasının bir güvenlik zafiyeti oluşturacağı düşüncesine katılmadıklarını söylüyor. Görgün özellikle, Taksim Atatürk Anıtı’nın zarar görmemesi için önlem aldıklarını belirterek, yaptıkları hazırlıkları şu sözlerle aktarıyor: “Bini aşkın görevliyle organizasyonu yapıyoruz. Anıt gibi özel yerlerin de güvenliğini alıyoruz. Ambulans ve seyyar tuvalet imkânı da sağlıyoruz. Geçmiş yıllardan hafızalarda kalan bir endişe var. Türkiye’de bunu silmek istiyoruz. Farklı görüşlerde katılımcıları olsa da herkes 1 Mayıs’ı bayram havasında kutlamaya geliyor. Alana giren herkes kendini 1 Mayıscı olarak görüyor. Polisin olmaması bir güvenlik boşluğu doğurmaz. Bir problem olacağını düşünmüyoruz.”
Oluşturulan 1 Mayıs Komitesi, sendikaların dışında mitinge katılacak çeşitli sol grup, dergi çevreleri ile de toplantılar yaptı. KESK Genel Başkanı Sami Evren ise, bütün grupların bu 1 Mayıs’ın sağlıklı geçmesi için sorumlu hareket edeceğini inandığını söylüyor. Sendikaların oluşturduğu görevlilerin ortaya çıkabilecek sorunlara müdahale edeceğini belirten Evren, “Bu alanın açılmasından dolayı herhangi bir huzursuzluk olmasını istemiyoruz. Örgütümüz bu zorunlulukla hareket edecek. Alan içerisinde 1000’den fazla konfederasyon görevlisi olacak. Arama noktalarından sonra polis alana girmeyecek. Arama noktalarında sorun çıkarsa sorunu çözecekler. Sloganlarda pankartlarda bir sorun çıkarsa, mitinge katılan insanlar arasında problem çıkarsa müdahale edecekler. Gruplar, örgütler, partilerle defalarca toplantı yapıldı. Herkesin sorumlulukla alana girmesi gerekiyor.”
1 Mayıs Komitesi’nde Hak-İş’i temsil eden Eğitim Sekreteri Mustafa Paçal da, bazı sorunlara yol açabilecek gruplara karşı sendikaların daha dikkatli olması gerektiğini söylüyor. Bu hassasiyetlerini özellikle DİSK ve KESK yöneticilerine aktardıklarını ifade eden Paçal, “Altı konfederasyon olarak bu kutlamanın yapılmasıyla ilgili kuralları belirledik. Bu ölçüler içerisinde herkesin mitinge katılmaya hakkı vardır ama kimsenin mitingi zehir etmeye hakkı yoktur.”
Öte yandan, Beyoğlu’nda ankesörlü telefondan ‘155 Polis İmdat’ hattını arayan bir kişi 1 Mayıs’ta Taksim’de bomba patlatacağını ihbar etti. Bunun üzerine polis, operasyon başlattı.
1Mayıs 1977 günü İşçi Bayramı’nı kutlamak üzere çeşitli illerden İstanbul’a gelenlerin de olduğu 500 bin kişi Taksim Meydanı’nı doldurdu. Saat 19.00 sıralarında DİSK Başkanı Kemal Türkler konuşmasının sonuna geldiğinde etraftan silah sesleri duyulmaya başlandı. Sular İdaresi binasının üstünden ve meydandaki otelin çeşitli katlarından açılan bu ateş sonucu insanlar panik halinde kaçmaya başladı. Kısa bir süre sonra Intercontinental Oteli’nin (bugünkü The Marmara Oteli) de üst katlarından ateş açıldı. Çıkan kargaşa sonucunda 28 kişi ezilme ve boğulma, beş kişi vurulma nedeniyle bir kişi de panzer altında kalarak yaşamını yitirdi. Yaklaşık 130 kişi yaralandı. Ölenlerin çoğu Kazancı Yokuşu’nun başında, park edilmiş kamyon yüzünden sıkışarak ölmüşlerdi. 470 kişi gözaltına alındı fakat hiçbirinin olayla ilgisi kurulamadı. 1977 1 Mayıs Katliamı halen aydınlatılamadı.
Mayıs 1977’de babası Bayram Çıtak’ı kaybeden Mete Çıtak, bu yıl yapılacak kutlamaların kendileri açısından önemini şöyle anlatıyor: “Yıllardan sonra Taksim’in 1 Mayıs’a açılmasından mutluluk duyduk. Bugün bizim için hem anma hem bayram. Oraya ölenler adına anıt yapılmasını istiyorum 77 1 Mayıs’ı için herhangi bir yargılama yok. Ceza alan yok. Bu faillerin bulunup ceza almasını istiyorum.”