Cbü'de İsmail Gaspıralı'nın İdealleri Anlatıldı

Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yavuz Akpınar tarafından verilen konferansa Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Hüseyin Uğurlu, Fakülte öğretim üyeleri ve öğrencilerinden oluşan oldukça kalabalık bir dinleyici topluğu katıldı.
1851-1914 yılları arasında yaşayan eğitimci, yayıncı ve politikacı; Rus İmparatorluğu'nda Türk ve İslam toplumlarının eğitim, kültür reformu ve modernleşmeye ihtiyacı olduğunu farkeden ilk Müslüman entelektüel İsmail Gaspıralı'nın hayatı ve ideallerini anlatan Prof. Dr. Akpınar, yeri geldikçe Rusya'nın, Osmanlının hatta Avrupa'nın siyasi ve sosyal şartlarıyla ilişkilendirerek İsmail Gaspıral'nın ayrıntılı bir hayat hikayesini verdi. Gaspıralı'nın Girit'te Osmanlıya karşı başlatılan ayaklanmayı bastırmak için bir arkadaşıyla birlikte yola çıkarak yakalandığını, bunun akabinde okuldan atıldığını belirterek, onun Rusça öğretmenliği, Kırım'da gazete çıkarma ve eğitimin modernleşmesi için yaptığı çalışmalara değindi. Matbuat yoluyla ve modern usullerle eğitim veren okulların açılması vasıtasıyla Türk topluluklarını Rus asimilasyonundan kurtarmaya çalıştığını anlatarak, Gaspıralı'nın bütün Türk topluluklarının ortak bir Türk dili olarak İstanbul Türkçesini kabul etmeleri durumunda ortak bir kültürel birliğe kavuşacaklarını, dolayısıyla her türlü asimilasyon politikaları karşısında varlıklarını koruyabilecekleri hakikatini bir ideal olarak benimsediğini belirtti. Onun Tercüman gazetesini çıkarmasının ve medreselerin skolastik zihniyetin temsilcisi olan ezberci eğitim anlayışı yerine "usul-i cedit" diye adlandırdığı modern eğitim anlayışını yerleştirmek istemesinin bunun en bariz örnekleri olduğunu söyledi. Ayrıca Gaspıralı'nın Ahmet Mithat Efendi gibi 19. yüzyıl Osmanlı aydınlarıyla ilişkilerine de değindi.
Konferansın sonunda Prof. Dr. Yavuz Karapınar'a Celal Bayar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı Prof. Dr. Adem Ceyhan tarafından çiçek, Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Hüseyin Uğurlu tarafından da teşekkür plaketi takdim edildi.