İnsan Haklarını Komisyonu cezaevlerini inceleyecek
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, oluşturacağı alt komisyonla en çok şikayetlerin geldiği cezaevlerindeincelemelerde bulunacak. Komisyon Başkanı Zafer Üskül, "Muhtemelen Silivri'ye de Tekirdağ'a da gidilecektir" dedi.
TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu, oluşturacağı alt komisyonla en çok şikayetlerin geldiği cezaevlerindeincelemelerde bulunacak. Komisyon Başkanı Zafer Üskül, "Muhtemelen Silivri'ye de Tekirdağ'a da gidilecektir" dedi. Üskül, komisyon toplantısının ardından gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Komisyona, geçen yasama yılında gerçekleştirdikleri faaliyetler ile Meclis tatildeyken yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdiğini belirten Üskül, yol haritası belirlemek üzere komisyon üyeleriyle görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
Zafer Üskül, komisyonlarına 22 Temmuz 2007 ile 7 Ekim 2010 tarihleri arasında 8 bin 818 başvuru yapıldığını, 7 bin 950'sinin sonuçlandırıldığını, 714'ünün işlemde olduğunu, 154 başvurunun ise işleme alınmayı beklediğini bildirdi.
Hem milletvekillerine hem komisyonlarına cezaevlerinden başvuruların ulaştığını anlatan Üskül, tutukluluğun uzun sürmesiyle ilgili genel bir yakınma bulunduğunu kaydetti.
Üskül, ceza infaz kurumlarında 30 Eylül 2010 itibariye 35 bin 843 tutuklu, 20 bin 969 hükmen tutuklu ve 63 bin 548 hükümlü bulunduğunu kaydetti.
Üskül, "Bu sayılardan görüldüğü gibi basında zaman zaman tutuklu sayısının hükümlü sayısından çok fazla olduğu haberlerinin doğru olmadığı anlaşılıyor.
Tutuklu ve hükmen tutukluların sayısı, hükümlülerden biraz az. Bu sayılar, geçmiş yıllara baktığımızda benzeri bir tabloyu ortaya koyuyor. Af kanunlarının uygulandığı dönemler dışında tutuklu ve hükümlü sayısı, birbirinden çok farlı değil" diye konuştu.
Tutukluluğun uzun sürmesi
Cezaevindeki 120 bin 360 kişiden 111 bin 320'sinin adli, 6 bin 402'sinin terör, 2 bin 638'inin ise çıkar amaçlı suç örgütlerine mensup olmaktan bulunduğunu belirten Üskül, 114 bin 47'sinin erkek, 4 bin 160'ının kadın, 2 bin 153'ünün çocuk olduğunu söyledi.
Üskül, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hangi suçtan tutuklu ya da hükümlü olursa olsun, tutukluların ve hükümlülerin de hakları vardır. Tutuk ve cezaevlerinde kalanların bu haklarının kullanıp kullanamadıkları bizim açımızdan önem taşır. Bize başvuru yapılsın, yapılmasın, incelemelerimizi bu çerçevede yaparız.
Genel olarak yakınma konusu olan tutukluluğun uzun sürmesi, ülkemizin genel sorunu. Belki ünlü bazı kişilerin uzun süre tutuklu kalması, daha çok medyanın gündemine gelebiliyor. Tespitlerimize göre ceza infaz kurumlarında kalanların büyük bölümü adli konularda suçlu olduğu iddia edilen veya suçlu olanlar.
Herhangi bir adli suçtan dolayı tutuklu olanların da tutuklulukların uzun sürmesi, komisyonumuz açısından öbürleri kadar önemli bir sorundur.
Tutukluluğun gereğinden çok uzun sürmesi ya da tutuklu olmayı gerektiren koşulların tam olarak ortada bulunmamasına rağmen tutukluluk kararının verilebilmesi, adil yargılanma hakkının ihlali niteliğindedir.
Komisyon olarak söylediğimiz şudur; tutuklama kararı verirken yargıçlarımız, mutlaka kendi yasalarımızda yer alan hükümleri titizlikle dikkate almalı. Aynı zamanda AİHM'in tutukluluğun uzun sürmesi nedeniyle adil yargılama hakkının ihlali nedeniyle açılan davada verdiği kararlarda geliştirilen kriterlerin dikkate alınması gerektiğini belirtiyoruz.
Yargıçlarımız, AİHM kararlarında ortaya konulan kriterlere uydukları oranda ülkemizde tutuklamayla ilgili bu tür iddialar tümüyle ortadan kalkmasa bile çok büyük ölçüde azalabilecektir. Yargıya müdahale etme olanağımız da niyetimiz de yoktur."
Komisyon cezaevlerine gidecek
Üskül, komisyonun bundan sonra yapacağı ilk toplantıda, cezaevlerini incelemek üzere bir altkomisyon oluşturacağını bildirdi.
Altkomisyonun, en çok şikayetlerin geldiği yerlerden başlamak üzere incelemelerde bulunacağını belirten Üskül, "Bu arada elbette muhtemelen Silivri'ye de Tekirdağ'a da gideceklerdir. Ya da çok fazla şikayetin geldiği başka bazı cezaevlerine de gideceklerdir" dedi.
Şikayetlerin en çok Silivri Cezaevi'nden gelip gelmediği yönündeki soru üzerine Üskül, en çok şikayet gelen cezaevlerinin başında Tekirdağ'ın geldiğini, Silivri'nin de bulunduğunu kaydetti.
Üskül, şartlar, havalandırma, görüşme gibi değişik konularda şikayetlerin gelebildiğini dile getirdi.
Nereden, ne kadar şikayetin geldiğini inceleyeceklerini ifade eden Üskül, milletvekillerin taleplerini de değerlendireceklerini söyledi.
Bir gazetecinin, sorusuna "Silivri özel konumda olduğu için soruyorum" diye başlaması üzerine Üskül, "Silivri neden özel konumda? Türkiye'deki bütün cezaevleri bizim için özel konumdadır, hiçbir fark yoktur. Şu ya da bu cezaevinde bulunan kişiler arasında hiçbir fark yoktur, ayrım yapmamız söz konusu olamaz" diye konuştu.
Hanefi Avcı ile görüşen CHP'li komisyon üyelerin bir talepte bulunup bulunmadıkları sorusuna Üskül, "Hayır" karşılığını verdi.
Üskül, daha önce kurulan çocuk yuvaları, YİBO'larla ilgili altkomisyon ile askeri cezaevlerini incelemek üzere oluşturulan altkomisyonun, bu yasama yılında da çalışmalarını sürdüreceğini vurguladı.
Komisyonun, bugünkü gündeminde bulunan Zonguldak'ta kapalı cezaevinde intihar eden kişinin durumunu ele alıp almadığına yönelik soruyu yanıtlarken de Üskül, raporlarının tamamlanması için adli tıp raporuna ihtiyaçları bulunduğunu söyledi.
Üskül, başörtüsüyle ilgili bir soru üzerine, bu konuda komisyonlarına başvuru gelmediğini, milletvekili olarak açıklama yapabileceğini ancak, yerin burası olmadığını ifade etti.
Komisyona, geçen yasama yılında gerçekleştirdikleri faaliyetler ile Meclis tatildeyken yaptıkları çalışmalar hakkında bilgi verdiğini belirten Üskül, yol haritası belirlemek üzere komisyon üyeleriyle görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.
Zafer Üskül, komisyonlarına 22 Temmuz 2007 ile 7 Ekim 2010 tarihleri arasında 8 bin 818 başvuru yapıldığını, 7 bin 950'sinin sonuçlandırıldığını, 714'ünün işlemde olduğunu, 154 başvurunun ise işleme alınmayı beklediğini bildirdi.
Hem milletvekillerine hem komisyonlarına cezaevlerinden başvuruların ulaştığını anlatan Üskül, tutukluluğun uzun sürmesiyle ilgili genel bir yakınma bulunduğunu kaydetti.
Üskül, ceza infaz kurumlarında 30 Eylül 2010 itibariye 35 bin 843 tutuklu, 20 bin 969 hükmen tutuklu ve 63 bin 548 hükümlü bulunduğunu kaydetti.
Üskül, "Bu sayılardan görüldüğü gibi basında zaman zaman tutuklu sayısının hükümlü sayısından çok fazla olduğu haberlerinin doğru olmadığı anlaşılıyor.
Tutuklu ve hükmen tutukluların sayısı, hükümlülerden biraz az. Bu sayılar, geçmiş yıllara baktığımızda benzeri bir tabloyu ortaya koyuyor. Af kanunlarının uygulandığı dönemler dışında tutuklu ve hükümlü sayısı, birbirinden çok farlı değil" diye konuştu.
Tutukluluğun uzun sürmesi
Cezaevindeki 120 bin 360 kişiden 111 bin 320'sinin adli, 6 bin 402'sinin terör, 2 bin 638'inin ise çıkar amaçlı suç örgütlerine mensup olmaktan bulunduğunu belirten Üskül, 114 bin 47'sinin erkek, 4 bin 160'ının kadın, 2 bin 153'ünün çocuk olduğunu söyledi.
Üskül, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hangi suçtan tutuklu ya da hükümlü olursa olsun, tutukluların ve hükümlülerin de hakları vardır. Tutuk ve cezaevlerinde kalanların bu haklarının kullanıp kullanamadıkları bizim açımızdan önem taşır. Bize başvuru yapılsın, yapılmasın, incelemelerimizi bu çerçevede yaparız.
Genel olarak yakınma konusu olan tutukluluğun uzun sürmesi, ülkemizin genel sorunu. Belki ünlü bazı kişilerin uzun süre tutuklu kalması, daha çok medyanın gündemine gelebiliyor. Tespitlerimize göre ceza infaz kurumlarında kalanların büyük bölümü adli konularda suçlu olduğu iddia edilen veya suçlu olanlar.
Herhangi bir adli suçtan dolayı tutuklu olanların da tutuklulukların uzun sürmesi, komisyonumuz açısından öbürleri kadar önemli bir sorundur.
Tutukluluğun gereğinden çok uzun sürmesi ya da tutuklu olmayı gerektiren koşulların tam olarak ortada bulunmamasına rağmen tutukluluk kararının verilebilmesi, adil yargılanma hakkının ihlali niteliğindedir.
Komisyon olarak söylediğimiz şudur; tutuklama kararı verirken yargıçlarımız, mutlaka kendi yasalarımızda yer alan hükümleri titizlikle dikkate almalı. Aynı zamanda AİHM'in tutukluluğun uzun sürmesi nedeniyle adil yargılama hakkının ihlali nedeniyle açılan davada verdiği kararlarda geliştirilen kriterlerin dikkate alınması gerektiğini belirtiyoruz.
Yargıçlarımız, AİHM kararlarında ortaya konulan kriterlere uydukları oranda ülkemizde tutuklamayla ilgili bu tür iddialar tümüyle ortadan kalkmasa bile çok büyük ölçüde azalabilecektir. Yargıya müdahale etme olanağımız da niyetimiz de yoktur."
Komisyon cezaevlerine gidecek
Üskül, komisyonun bundan sonra yapacağı ilk toplantıda, cezaevlerini incelemek üzere bir altkomisyon oluşturacağını bildirdi.
Altkomisyonun, en çok şikayetlerin geldiği yerlerden başlamak üzere incelemelerde bulunacağını belirten Üskül, "Bu arada elbette muhtemelen Silivri'ye de Tekirdağ'a da gideceklerdir. Ya da çok fazla şikayetin geldiği başka bazı cezaevlerine de gideceklerdir" dedi.
Şikayetlerin en çok Silivri Cezaevi'nden gelip gelmediği yönündeki soru üzerine Üskül, en çok şikayet gelen cezaevlerinin başında Tekirdağ'ın geldiğini, Silivri'nin de bulunduğunu kaydetti.
Üskül, şartlar, havalandırma, görüşme gibi değişik konularda şikayetlerin gelebildiğini dile getirdi.
Nereden, ne kadar şikayetin geldiğini inceleyeceklerini ifade eden Üskül, milletvekillerin taleplerini de değerlendireceklerini söyledi.
Bir gazetecinin, sorusuna "Silivri özel konumda olduğu için soruyorum" diye başlaması üzerine Üskül, "Silivri neden özel konumda? Türkiye'deki bütün cezaevleri bizim için özel konumdadır, hiçbir fark yoktur. Şu ya da bu cezaevinde bulunan kişiler arasında hiçbir fark yoktur, ayrım yapmamız söz konusu olamaz" diye konuştu.
Hanefi Avcı ile görüşen CHP'li komisyon üyelerin bir talepte bulunup bulunmadıkları sorusuna Üskül, "Hayır" karşılığını verdi.
Üskül, daha önce kurulan çocuk yuvaları, YİBO'larla ilgili altkomisyon ile askeri cezaevlerini incelemek üzere oluşturulan altkomisyonun, bu yasama yılında da çalışmalarını sürdüreceğini vurguladı.
Komisyonun, bugünkü gündeminde bulunan Zonguldak'ta kapalı cezaevinde intihar eden kişinin durumunu ele alıp almadığına yönelik soruyu yanıtlarken de Üskül, raporlarının tamamlanması için adli tıp raporuna ihtiyaçları bulunduğunu söyledi.
Üskül, başörtüsüyle ilgili bir soru üzerine, bu konuda komisyonlarına başvuru gelmediğini, milletvekili olarak açıklama yapabileceğini ancak, yerin burası olmadığını ifade etti.