Financial Times: ABD Türkiye'yi kaybediyor

ABD, 1945 yılından bu yana kendini özgür dünyanın lideri olarak gösterse de, Obama yönetiminin son zamanlarda karşılaştığı beklenmedik olaylar sonucu gelişmekte olan dünyada Türkiye, Brezilya, Hindistan ve Güney Afrika gibi dört büyük ve stratejik olarak önemli demokrasiyi kaybetti. Bu ülkeler yüzünü Çin'e döndü.


Financial Times (FT) gazetesinde, gelişmekte olan dünyanın en büyük ve stratejik açıdan en önemli dört demokrasisi, Türkiye, Hindistan, Güney Afrika ve Brezilya’nın giderek Amerikan politikasıyla daha fazla ters düştüğü belirtildi.

Gazetenin dış politika baş yazarı Gideon Rachman'ın imzasını taşıyan makalede aynı zamanda, bu ülkelerin büyük uluslararası sorunlarda ABD’nin yanında yer almak yerine, Çin ve İran gibi otoriter güçlerden yana taraf oldukları değerlendirmesi yapıldı.

ABD, böyle bir şey yaşamayı beklemediği için durumun farkına varamadı.

Dünya demokrasilerinin doğal olarak ABD'yle aynı saflarda yer alacağı şeklindeki varsayımın doğru çıkmadığını belirten gazete, bunun son örneğinin Kopenhag iklim zirvesinde yaşandığını belirtti ve Obama yönetiminin iklim zirvesinin son gününde Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan’ı ikna etmeyi başaramadığını kaydetti.

Haber analizde ABD Başkanı Barack Obama’nın iklimin son gününde masada kendisine yer açmak için sıkışan Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan liderlerinin, ABD yerine Çin ile derin görüşmeler içinde olmasını şaşkınlıkla karşılamış olabileceği belirtildi.

TÜRKİYE GÜVENİLİR BİR MÜTTEFİK DEĞİL

Kopenhag’da yaşanan görüş ayrılığının önemli olmakla birlikte “asıl sorun”un yanında bir hiç kaldığını savunan Rachman, “Büyük Ortadoğu, Latin Amerika, Afrika ve Asya’nın en önemli demokrasileri olan Türkiye, Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan’a bakıldığında, bu ülkelerin hiçbiri ABD’nin veya ‘demokrasi topluluğu’nun güvenilir müttefikleri olarak kabul edilemezler” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’nin bir zamanlar Soğuk Savaş döneminde Amerika’nın çok önemli bir müttefiği olduğu hatırlatılan makalede şu ifadelere yer verildi:

“Türkiye daha sonra tek laik, Batı yanlısı Müslüman demokrasi haline geldi. Ama artık Batı’nın güvenilir bir ortağı değil. ABD’nin Irak işgalinden beri yapılan kamuoyu yoklamaları bu ülkede büyük bir Amerikan karşıtlığının bulunduğunu gösteriyor. Ilımlı İslamcı AKP hükümeti Hamas, Hizbullah ve İran gibi Amerika’nın bölgedeki düşmanlarıyla ilişkiye giriyor ve İsrail’e karşı gittikte artan bir şekilde düşmanca tavır alarak Amerikalıları ürkütüyor.”


Bu gelişmenin altında ise Türkiye, Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan’ın beyaz, zengin Batı dünyasının dışında kalmış gelişmekte olan ülkeler olma kimliklerinin demokratik kimliklerine ağır basması yatıyor.

YENİ DOST ÇİN

Türkiye’deki Ak Parti dahil olmak üzere dört ülkenin de kendilerini içerde sosyal adaletin, dışarıda ise eşit bir küresel düzenin savunucusu olarak gören hükümetler tarafından yönetildiğini kaydeden gazete, “Ancak bu hükümetler bir yandan da küresel kapitalizme ve ABD’ye kuşkuyla bakıyorlar” diye yazdı.

Rachman, bu ülkelerin gözünde Obama’nın George W. Bush’a göre büyük bir ilerleme olarak görülmekle birlikte, hâlâ bir Amerikalı olduğunun unutulmadığını belirterek, Türkiye, Brezilya, Güney Afrika ve Hindistan’ın kendilerini ABD’den çok, son yıllarda yükselen Çin’e yakın hissettiklerini ileri sürdü.