10 yıl aradan sonra IMF'siz bütçe
1999 yılından bu yana Türkiye ilk kez IMF onayına sunulmayan bir bütçe hazırladı. Sosyal boyutun ön planda tutulduğu 2010 bütçesinde personel ödeneği faiz harcamalarını geçti
Türkiye, 1999 yılından bu yana ilk kez IMF’siz bir bütçe tasarısı hazırlayarak TBMM’ye sundu. Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanarak 17 Ekim tarihinde Meclis’e sunulan IMF’siz bütçe tasarısının ayrıntılarında “sosyal boyutun” ön planda tutulduğu belirlendi. Tarımdan esnafa, öğrencilerden yardıma muhtaç vatandaşlara kadar büyük kesimi kapsayan bütçeden ayrılan paylar, enflasyonun 4-5 kat üzerinde tutuldu. Böylece, devlet yıllar sonra “sosyal bütçe” yapma imkanı elde etmiş oldu.
IMF’’DEN ONAY ALINMADI
IMF ile stand-by anlaşması konusunda yapılan görüşmelerin sonuçlandırılmaması, Türkiye’de küresel krizden en çok etkilenen kesimlere yaradı. 1999 yılından bu yana IMF destekli ekonomik program uygulayan ve bütçelerini bu IMF’nin gözetiminde hazırlayan Türkiye, 2010 yılı bütçesini IMF teknik heyetinin onayını almadan hazırladı. Bütçe tasarısının Meclis’e sunulmadan önce bütçe büyüklükleri konusunda genel anlamda IMF teknik heyetine bilgi sunulduğu, IMF’nin bütçenin ayrıntıları konusunda ise tasarının Meclis’e sunulmasının ardından haberi olduğu bildirildi. Ekonomi yönetiminin hazırladığı 2010 yılı bütçesinde, küresel krizden etkilenen kesimlere daha çok kaynak aktarılması öngörülürken, birçok alanda da ilklere imza atıldı.
EN YÜKSEK ARTIŞ ÖZÜRLÜ VATANDAŞA
• Personel ödeneği faizden fazla: 2010 yılı bütçe tasarısında, devlet bütçesinden kamu personeline ayrılan pay ilk kez faiz ödeneğini geçti. Bütçeden, personel için ayrılan ödenek 60.3 milyar lira olurken, faiz ödeneği ise 56.7 milyar lirada kaldı.
• Memura enflasyon farkı: Memurlara ve memur emeklilerine, gelecek yıl yüzde 2.5 artı yüzde 2.5 oranında zam yapılması öngörüldü. Tasarıya, enflasyonun zam oranlarını geçmesi halinde enflasyon farkı uygulamasına devam edileceğine ilişkin hükme yer verildi.
• Yoksula yüzde 26.7 zam: Bütçeden, yardıma muhtaç kişilere ayrılan kaynaklara özel önem verildi. Sosyal Yardımlaşma Fonu ödeneklerinde yüzde 26.7 oranında zam yapıldı.
• Özürlülere rekor artış: Bütçeden özürlü vatandaşlara ayrılan ödeneklerde rekor düzeyde artışlar gerçekleştirildi. Özürlü evde bakım desteği ödenekleri yüzde 49.5, özürlülere eğitim desteği yüzde 7.3 oranında arttı. Yeşil kartlılara sağlanan sağlık yardımı ödenekleri yüzde 4.1 oranında arttı.
• Tarıma 8.4 milyar lira: Krizden en fazla etkilenen kesimlerin başında gelen tarıma bütçeden 8.4 milyar liralık kaynak aktarılacak. Bu ödenekler, çiftçilere ürün destekleri ve düşük faizli krediler için kullanılacak. KÖYDES Projelerine de 525 milyon liralık kaynak ayrıldı.
• Eğitim ve sağlık yatırımları arttı: Bütçeden, en fazla yatırım ödenekleri, eğitim ve sağlığa ayrıldı. Öğrencilere sağlanan burs ve harç ödenekleri yüzde 13.8 yükseltildi. TÜBİTAK’ın ödeneği 500 milyon liradan 625 milyon liraya çıkarıldı.
• 19 milyarlık yatırım: Devlet gelecek yıl için kamu yatırımlarına toplam 18 milyar 928 milyon lira kaynak aktaracak.
SİGARANIN VERGİSİ ARTABİLİR
2010 yılı bütçesinin gelir ayağında ise gelecek yıl toplam 193.3 milyar liralık vergi toplanması planlandı. Vergi kalemleri itibariyle gelecek yıl için en fazla artış yüzde 31.6 milyar lira ile ÖTV’de öngörüldü. Söz konusu artışın büyük kısmı ekonomideki canlanmayla birlikte tüketimin artmasından sağlanacak. Ancak bu artış yeterli gelmezse, sigara ve alkollü içeceklerde vergi artışı gündeme gelecek.
32 BİN MEMUR ALINAK
2010 yılı bütçe tasarısına göre, devlet gelecek yıl toplam 32 bin memur alacak. Açıktan atama yoluyla alınacak yeni memurların 21 bini genel bütçeli kuruluşlara, 4 bini de üniversitelerde görev yapacak. Üniversitelere ayrıca, 4 bin memurun dışında 7 bin de akademi personeli alınacak.
IMF’’DEN ONAY ALINMADI
IMF ile stand-by anlaşması konusunda yapılan görüşmelerin sonuçlandırılmaması, Türkiye’de küresel krizden en çok etkilenen kesimlere yaradı. 1999 yılından bu yana IMF destekli ekonomik program uygulayan ve bütçelerini bu IMF’nin gözetiminde hazırlayan Türkiye, 2010 yılı bütçesini IMF teknik heyetinin onayını almadan hazırladı. Bütçe tasarısının Meclis’e sunulmadan önce bütçe büyüklükleri konusunda genel anlamda IMF teknik heyetine bilgi sunulduğu, IMF’nin bütçenin ayrıntıları konusunda ise tasarının Meclis’e sunulmasının ardından haberi olduğu bildirildi. Ekonomi yönetiminin hazırladığı 2010 yılı bütçesinde, küresel krizden etkilenen kesimlere daha çok kaynak aktarılması öngörülürken, birçok alanda da ilklere imza atıldı.
EN YÜKSEK ARTIŞ ÖZÜRLÜ VATANDAŞA
• Personel ödeneği faizden fazla: 2010 yılı bütçe tasarısında, devlet bütçesinden kamu personeline ayrılan pay ilk kez faiz ödeneğini geçti. Bütçeden, personel için ayrılan ödenek 60.3 milyar lira olurken, faiz ödeneği ise 56.7 milyar lirada kaldı.
• Memura enflasyon farkı: Memurlara ve memur emeklilerine, gelecek yıl yüzde 2.5 artı yüzde 2.5 oranında zam yapılması öngörüldü. Tasarıya, enflasyonun zam oranlarını geçmesi halinde enflasyon farkı uygulamasına devam edileceğine ilişkin hükme yer verildi.
• Yoksula yüzde 26.7 zam: Bütçeden, yardıma muhtaç kişilere ayrılan kaynaklara özel önem verildi. Sosyal Yardımlaşma Fonu ödeneklerinde yüzde 26.7 oranında zam yapıldı.
• Özürlülere rekor artış: Bütçeden özürlü vatandaşlara ayrılan ödeneklerde rekor düzeyde artışlar gerçekleştirildi. Özürlü evde bakım desteği ödenekleri yüzde 49.5, özürlülere eğitim desteği yüzde 7.3 oranında arttı. Yeşil kartlılara sağlanan sağlık yardımı ödenekleri yüzde 4.1 oranında arttı.
• Tarıma 8.4 milyar lira: Krizden en fazla etkilenen kesimlerin başında gelen tarıma bütçeden 8.4 milyar liralık kaynak aktarılacak. Bu ödenekler, çiftçilere ürün destekleri ve düşük faizli krediler için kullanılacak. KÖYDES Projelerine de 525 milyon liralık kaynak ayrıldı.
• Eğitim ve sağlık yatırımları arttı: Bütçeden, en fazla yatırım ödenekleri, eğitim ve sağlığa ayrıldı. Öğrencilere sağlanan burs ve harç ödenekleri yüzde 13.8 yükseltildi. TÜBİTAK’ın ödeneği 500 milyon liradan 625 milyon liraya çıkarıldı.
• 19 milyarlık yatırım: Devlet gelecek yıl için kamu yatırımlarına toplam 18 milyar 928 milyon lira kaynak aktaracak.
SİGARANIN VERGİSİ ARTABİLİR
2010 yılı bütçesinin gelir ayağında ise gelecek yıl toplam 193.3 milyar liralık vergi toplanması planlandı. Vergi kalemleri itibariyle gelecek yıl için en fazla artış yüzde 31.6 milyar lira ile ÖTV’de öngörüldü. Söz konusu artışın büyük kısmı ekonomideki canlanmayla birlikte tüketimin artmasından sağlanacak. Ancak bu artış yeterli gelmezse, sigara ve alkollü içeceklerde vergi artışı gündeme gelecek.
32 BİN MEMUR ALINAK
2010 yılı bütçe tasarısına göre, devlet gelecek yıl toplam 32 bin memur alacak. Açıktan atama yoluyla alınacak yeni memurların 21 bini genel bütçeli kuruluşlara, 4 bini de üniversitelerde görev yapacak. Üniversitelere ayrıca, 4 bin memurun dışında 7 bin de akademi personeli alınacak.