(ÖZEL) 109 Yil Önce 57'Nci Alay Komutani Hüseyin Avni Bey, Ailesinden Aldigi Özlem Dolu Mektup Sonrasi Sehit Oldu
Çanakkale Bogazi’ni geçemeyeceklerini anlayinca Gelibolu Yarimadasi’na karadan çikarma yapan Itilaf Devletleri’nin umutlarinin yok edildigi, Çanakkale Savaslari’nda destan yazan 57’nci Alay Komutani Hüseyin Avni Bey’in, ailesinden aldigi mektup sonrasi 13 Agustos 1915 tarihinde 57. Alay Ordugahinda çadiri yakinina düsen top mermisi sonucu sehit oldugu ortaya çikti. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaslarini Arastirma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardimcisi Dr. Ismail Sabah, “Sanli 57. Alay’in cesur kumandani Hüseyin Avni Bey, bir bayram günü çocuklarina hasret bir sekilde sehit olmustu” diye konustu.
Yaklasik 8,5 ay süren kara muharebeleri esnasinda asker de Ramazan ayini ve bayramini siperlerde geçirdi. 1915 yilinin Ramazan ayi ise Temmuz ve Agustos aylarina denk geldi. Ramazan ayinin son günleri Çanakkale muharebelerinin en kanli çarpismalarinin yasandigi dönem oldu. 9 ve 10 Agustos 1915 tarihlerinde kazanilan zaferler ise bayram öncesine denk geldi. Anafartalar Grup Komutani Mustafa Kemal Bey’in idaresinde 10 Agustos tarihinde Conkbayiri’nda büyük bir zafer kazanilirken, 57. Alay Ordugah Mahalli bütün gün bombardiman altinda kaldi. 13 Agustos tarihinde 57’nci Alay Ordugahina bombalar düsmeye basladi.
Saat 13.30-14.30 arasinda bu top mermilerinden biri Hüseyin Avni Bey’in çadirinin yakina düstü. 57’nci Alay Komutani Hüseyin Avni Bey sehit oldu.
Tarihin en kanli muharebelerinden birine sahne olan ve dünya harp tarihine geçen ’Çanakkale Geçilmez’ destaninin yazildigi Çanakkale Savaslari’nin yasandigi Tarihi Gelibolu Yarimadasi’nda, karadan çikarma yapan Itilaf Devletleri’ne geçit vermeyerek, büyük bir destan yazan 57’nci Alay Komutani Hüseyin Avni Bey’in, ailesinden aldigi mektup sonrasi 13 Agustos 1915 tarihinde 57. Alay Ordugahinda çadiri yakinina düsen top mermisi sonucu sehit oldugu ortaya çikti.
Hüseyin Avni Bey, 25 Nisan tarihinde Ariburnu’na baslayan Anzak çikarmasina karsi 19. Tümen Komutani Mustafa Kemal Bey’in emrinde 57. Alay’la birlikte hareket etti. Çanakkale’nin dönüm noktalarindan biri kabul edilen bu çarpismalarda 57. Alay’i komuta etti.
AÇASAM Müdür Yardimcisi Dr. Ismail Sabah, “57’nci Alay, Mustafa Kemal Atatürk’ün; ’Ben size taarruzu degil, ölmeyi emrediyorum’ emriyle özdeslesen ve Çanakkale Savaslari tarihinin en ön plana çikan olaylarindan biri olma özelligine sahiptir. Bu kahraman olayin cesur kumandani Yarbay Hüseyin Avni Bey, günümüzden tam 109 yil önce, 13 Agustos 1915 tarihinde Ramazan Bayrami’nin ikinci günü karargahina isabet eden bir obüs mermisi sonucunda sehit oldu. Kendisini son görenlerden biri ise 57. Alay Birinci Tabur Komutani Binbasi Zeki Bey’di. Zeki Bey’in savastan dört yil sonra Avustralya Tarih Komisyonuna eslik ederken anlattiklari sayesinde Hüseyin Avni Bey’in sehit olmadan önceki son saatlerini, neler düsündügünü, neler hissettigini ögrenebilmekteyiz. Kaynaklara baktigimiz zaman Zeki Bey’in ifadesine göre, Hüseyin Avni Bey sehit olmadan çok kisa bir süre önce ailesinden hasret dolu bir mektup almisti. Çocuklari bu bayrami onsuz geçirmek istemiyorlardi. Fakat 13 Agustos tarihinde öglen saat 13.30 ile 14.30 arasinda karargahina isabet eden bir top mermisi sonucunda Hüseyin Avni Bey sehit olmustu ve çocuklari bir daha bayrami babalariyla geçirememislerdi. Hüseyin Avni Bey’in oglu Tekin Ariburun, kendisi ayni zamanda emekli Hava Kuvvetleri Komutanlarimizdan birisidir. Tekin Ariburun Pasa yillarca babasinin mezarini arastirmis ve yillar sonra babasinin mezarini defnedildigi Çataldere içerisinde bulmus ve akabinde sehitligi yaptirarak babasini buraya defnettirmistir. Hüseyin Avni Bey’in ailesinden aldigi mektuba dair ifadeleri inceledigimizde ailesi, çocuklari bu bayramda babalarinin yaninda olup, olamayacaklarini sormaktadirlar. Geçen bayramda oldugu gibi, bu bayrami da yine beraber geçirmek istediklerini, bu kaynaklar sayesinde ögrenebilmekteyiz. Ancak Agustos ayi Çanakkale muharebelerinin en hizli devam ettigi aylardan biri oldugu için, ne yazik ki bu bulusma gerçeklesememis ve nihayetinde 13 Agustos tarihinde Hüseyin Avni Bey’in sehadeti ile bu bulusma bir daha da gerçeklesememisti. Tabii Hüseyin Avni Bey sehit olduktan sonra 57. Alay Harp Ceridelerini inceledigimizde kendisinin yerine Binbasi Murat Bey’in vekaleten atandigini görmekteyiz. Dikkat çekicidir, Binbasi Murat Bey’in vermis oldugu ilk emre baktigimiz zaman, askerlere Alay Komutanlari Hüseyin Avni Bey’in intikamini almalari için kahramanca bir mücadeleyi emrettigini görmekteyiz. Aziz ruhlari sad olsun” dedi.
Mustafa Kemal Atatürk’ün, Ariburnu muharebeleri raporunda kahraman 57. Alay’in cesur Kumandani Hüseyin Avni Bey’i temiz yürekli, dindar bir insan olarak nitelendirdigini ve büyük bir hürmetle yad ettigini de ifade eden Dr. Ismail Sabah, “Mustafa Kemal Atatürk, 8 Agustos 1915 tarihinde Anafartalar Grup Komutanligi’na atanmis, 25 Nisan da beraber Anzaklar’a karsi hareket ettigi ve aylarca emri altinda 57. Alay’a komuta etmis Hüseyin Avni Bey’i çok sevdigini kaynaklardan görmekteyiz. Kendisinin Anafartalar Grup Komutani olarak 19. Tümen’den ayrildiktan bes gün sonra Hüseyin Avni Bey’in sehadet haberini almisti. Bu sehadetin acisini yasayanlardan biri de Anafartalar Grup Komutani akabinde Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmustu. Atatürk’ün Kurmay Baskani yani 19. Tümen Kurmay Baskani Izzettin Çalislar ifadesiyle sanli 57. Alay’in cesur kumandani Hüseyin Avni Bey, bir bayram günü çocuklarina hasret bir sekilde sehit olmustu” diye konustu.
13 Agustos 1915 tarihinde 57. Alay Ordugahinda çadiri yakinina düsen top mermisi sonrasi sehit olan 57’nci Alay Komutani Hüseyin Avni Bey, her yil sehadetinin yil dönümünde mezari basinda aniliyor.