Vali Çiftçi'den Kültürel Ve Dogal Mirasin Korunmasi Genelgesi
Erzurum Valiligince kültürel ve dogal miras degerlerinin korunmasi konusunda bir genelge yayinlandi.
Insanlik tarihinin baslangicindan günümüze kadar binlerce yillik uygarlik tarihi içinde insanin dogrudan dogruya veya doga ile birlikte olusturdugunu ve bugün “tarihi, kültürel ve dogal miras” olarak adlandirdigimiz degerlerin korunmasi, çagimizda insanligin ortak sorunu olan ve üzerinde önemle durulmasi gereken bir konu oldugu belirtilen genelge ile “Kültür varliklari tarih öncesi ve tarihi devirlere ait bilim, kültür, din ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi ya da tarihi devirlerde sosyal yasama konu olmus bilimsel ve kültürel açidan özgün deger tasiyan yer üstünde, yer altinda veya su altindaki bütün tasinir ve tasinmaz varliklardir. Bu genel emrin amaci; ilimizde yer alan kültürel ve tarihi miras degerlerimizin korunmasi, bu alanlarda suç unsurlarinin önlenmesi, gelecek nesillere kültürel degerlerimizin aktarilmasinda kamu kurum ve kuruluslarinin is birligi ile huzur ve güven ortaminin olusturulmasi ve kamu esenliginin saglanmasini amaçlar” ifadelerine yer verildi.
Kültürel ve dogal miras degerlerinin korunmasi hakkinda valilik genel emri söyle;
“Erzurum’un dogusunda bulunan Deveboynu Geçidi, kuzeyinde bulunan Gürcü bogazi, güneyinde bulunan Palandöken geçidi; Agziaçik, Büyük Palandöken, Büyük Höyük, Çobandede, Dolangez, Gez, Aziziye -I, Aziziye-II, Aziziye III, Ilave, Karagöbek, Küçük Palandöken, Küçük Höyük, Mecidiye, Sivisli, Sahappasa, Toparlak, Uzunahmet, Büyük Kiremitlik, Küçük Kiremitlik, Ahali, Sütnisan, Orta Höyük tabyalarimizin korunmasi, koruma altina alinan alanlar ve yetkili makamlarca koruma altina alinacak alanlar ile bu alanlara ulasim yollarini kapsadigi belirtilerek, “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasi, 5442 Il Idaresi Kanunu, 2873 sayili Milli Parklar Kanunu, 5236 Kabahatler Kanunu, 2863 sayili Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kanunu, 5996 Veteriner Hizmetleri Bitki Sagligi, Gida ve Yem Kanunu ve Milli Parklar Yönetmeligi’ne dayanilarak bu genel emir yayimlanmistir.
Anayasanin 63’üncü maddesinde; “Devlet, tarih, kültür ve tabiat varliklarinin ve degerlerinin korunmasini saglar, bu amaçla destekleyici ve tesvik edici tedbirleri alir.”
5442 sayili Il Idaresi Kanunu’nun 9’uncu maddesinde; “Vali, kanun, Cumhurbaskanligi kararnamesi ve diger mevzuatin nesir ve ilanini ve uygulanmasini saglamak ve talimat ve emirleri yürütmekle ödevlidir. Bu islerin gerçeklestirilmesi için gereken bütün tedbirleri almaya yetkilidir.
Kanun, Cumhurbaskanligi kararnamesi ve diger mevzuatin verdigi yetkiyi kullanmak ve bunlarin yükledigi ödevleri yerine getirmek için valiler genel emirler çikarabilir ve bunlari ilan ederler.
Ilin her yönden genel idare ve genel gidisini düzenlemek ve denetlemekten sorumludur.
Vali, Devlet, il, belediye, köy ve diger kamu tüzelkisiliklerine ait genel ve özel mülklerin yangin ve benzeri tehlikelere karsi korunmasini, iyi halde tutulmasini, degerlenmesini ve iyi halde idaresini saglayacak tedbirlerin uygulanmasini ilgililerden ister ve denetler.
5442 sayili Il Idaresi Kanun’un 11’inci maddesinde; “Il sinirlari içinde huzur ve güvenligin, kisi dokunulmazliginin, tasarrufa müteallik emniyetin, kamu esenliginin saglanmasi ve önleyici kolluk yetkisi valinin ödev ve görevlerindendir. Bunlari saglamak için vali gereken karar ve tedbirleri alir. Vali, kamu düzeni veya güvenliginin olagan hayati durduracak veya kesintiye ugratacak sekilde bozuldugu ya da bozulacagina iliskin ciddi belirtilerin bulundugu hâllerde on bes günü geçmemek üzere ildeki belirli yerlere girisi ve çikisi kamu düzeni ya da kamu güvenligini bozabilecegi süphesi bulunan kisiler için sinirlayabilir; belli yerlerde veya saatlerde kisilerin dolasmalarini, toplanmalarini, araçlarin seyirlerini düzenleyebilir veya kisitlayabilir ve ruhsatli da olsa her çesit silah ve merminin tasinmasi ve naklini yasaklayabilir. Bu fikra kapsaminda alinan ve ilan olunan karar ve tedbirlere uymayanlar hakkinda 66’nci madde hükmü uygulanir.”
5442 sayili Il Idaresi Kanun’un 66’nci maddesinde; “Il genel kurulu veya idare kurullari yahut en büyük mülkiye amirleri tarafindan kanunlarin verdigi yetkiye istinaden ittihaz ve usulen teblig veya ilan olunan karar ve tedbirlerin tatbik ve icrasina muhalefet eden veya müskülat gösterenler veya riayet etmeyenler, mahallî mülkî amir tarafindan Kabahatler Kanununun 32’nci maddesi hükmü uyarinca cezalandirilir. Ancak, kamu düzenini ve güvenligini veya kisilerin can ve mal emniyetini tehlikeye düsürecek toplumsal olaylarin bas göstermesi hâlinde vali tarafindan kamu düzenini saglamak amaciyla alinan ve usulüne göre ilan olunan karar ve tedbirlere aykiri davrananlar, üç aydan bir yila kadar hapis cezasiyla cezalandirilir.”
Milli Parklar Kanunu’nun 14’üncü maddesinde; “Bu sahalarin özelliklerinin kaybolmasina veya degistirilmesine sebep olan veya olabilecek her türlü müdahaleler ile toprak, su ve hava kirlenmesi ve benzeri çevre sorunlari olusturacak is ve islemler yapilamaz, Tabii dengeyi bozacak her türlü orman ürünleri üretimi, avlanma ve otlatma yapilamaz,”
2863 sayili Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kanunu’nun 9’uncu maddesinde; “Koruma Yüksek Kurulunun ilke kararlari çerçevesinde koruma bölge kurullarinca alinan kararlara aykiri olarak, korunmasi gerekli tasinmaz kültür ve tabiat varliklari ve koruma alanlari ile sit alanlarinda insaî ve fizikî müdahalede bulunulamaz, bunlar yeniden kullanima açilamaz veya kullanimlari degistirilemez. Esasli onarim, insaat, tesisat, sondaj, kismen veya tamamen yikma, yakma, kazi veya benzeri isler insaî ve fizikî müdahale sayilir.”
2863 sayili Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kanunu’nun 10’uncu maddesinde; “Her kimin mülkiyetinde veya idaresinde olursa olsun, tasinmaz kültür ve tabiat varliklarinin korunmasini saglamak için gerekli tedbirleri almak, aldirmak ve bunlarin her türlü denetimini yapmak veya kamu kurum ve kuruluslari ile belediyeler ve valiliklere yaptirmak, Kültür ve Turizm Bakanligina aittir.” hükmü yer almaktadir.
Isbu Genel Emir kapsamina giren yerlerde, tabii ve ekolojik denge ve tabii ekosistem degeri bozulamaz, yaban hayati tahrip edilemez, bu sahalarin tarihi, kültürel ve ekolojik özelliklerinin kaybolmasina, degistirilmesine sebep olan veya olabilecek her türlü müdahaleler ile toprak, su, hava kirlenmesi vb. çevre sorunlari olusturacak is ve islemler yapilamaz.
Korunan alanlarda bulunan her türlü donati elemanina zarar verilmesi yasaktir.
Söz konusu sahalarda yer atesi yakmak yasaktir.
Korunan alanlarda çevreyi rahatsiz edecek sekilde ses yayini yapmak, gürültü çikarmak, kavga etmek gibi çevreye rahatsizlik verici davranislarda bulunmak yasaktir.
Bu sahalarda dogal görselligin, kamu sagliginin, çevre temizliginin ve trafik güvenliginin korunabilmesi ve sürdürülebilmesi amaciyla ilgisine göre Tarim ve Orman Bakanligi 13. Bölge Müdürlügü veya Il Kültür ve Turizm Müdürlügü tarafindan belirlenen yerler disinda ve söz konusu sahalara ulasim yollari üzerinde yetkili kurumlardan izin ve ruhsat almaksizin her türlü sabit ya da seyyar ürün satisi yapmak, seyir alani olusturmak, alan isgal etmek, barinak olusturmak yasaktir.
Korunan alanlar içinde otlatma yapmak ve hayvan yatirmak yasaktir.
Korunan alanlarda ticari amaçli her türlü film, fotograf ve drone çekimleri özel izne tabi olup ilgisine göre Doga Koruma ve Milli Parklar Sube Müdürlügü’nden veya Il Kültür ve Turizm Müdürlügü’nden izin almadan çekim yapilmasi yasaktir.
Burada belirtilmeyen durumlarda da Tarim ve Orman Bakanligi 13. Bölge Müdürlügü, Il Kültür ve Turizm Müdürlügü; Valilik ve diger ilgili makamlarla istisare ederek her türlü tedbiri almaya yetkilidir.”
Söz konusu genelgenin yayinlandigi tarihten itibaren yürürlügü girdigi
alinan kararlara uymayanlar hakkinda; fiilleri ayrica bir suç olusturmasi halinde gereginin yapilmasi sakli kalmak kaydiyla, 5326 sayili Kabahatler Kanunu ve ilgili diger kanun hükümlerine göre cezai islem uygulanacagi belirtildi.